Bài giảng Mô nha chu

Bài giảng Mô nha chu giúp học viên thảo luận được cơ sở của các hiện tượng dịch chuyển và di chuyển răng trên lâm sàng; định nghĩa và thảo luận được về tái cấy ghép và cấy chuyển răng; thảo luận được những lưu ý để bảo vệ sự lành mạnh của mô nha chu trong điều trị nội nha, nha khoa phục hồi, phương pháp thăm dò khe nướu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Mô nha chu MÔ NHA CHU - LƯU Ý LÂM SÀNG MỤC TIÊU 1. Thảo luận được cơ sở của các hiện tượng dịch chuyển và di chuyển răng trên lâm sàng. 2. Định nghĩa và thảo luận được về tái cấy ghép và cấy chuyển răng. 3. Thảo luận được những lưu ý để bảo vệ sự lành mạnh của mô nha chu trong điều trị nội nha, nha khoa phục hồi, phương pháp thăm dò khe nướu… MỞ ĐẦU Hiểu biết về cấu trúc và chức năng của mô nha chu là cơ sở cho mọi phương diện của nha khoa thực hành. Đặc biệt là trong các lĩnh vực nha chu, chỉnh hình, phẫu thuật hàm mặt, nội nha, nha khoa phục hồi, phục hình, và nha khoa phòng ngừa. I. NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ DỊCH CHUYỂN RĂNG 1.1. Dịch chuyển răng sinh lý Cấu trúc và đặc tính hệ thống sợi của dây chằng nha chu và nướu đảm bảo cho sự dịch chuyển trong giới hạn sinh lý của mỗi răng đang thực hiện chức năng: - Hệ thống sợi trên xương ổ, đặc biệt là những sợi ngang vách quyết định xu hướng di chuyển của từng răng trên cung răng còn đầy đủ răng hoặc trên cung răng đã mất răng một phần do nhổ răng. - Các sợi ngang vách liên kết các răng trên cung răng và giữ chúng tiếp xúc với những răng khác. Những sợi này bị đứt hoặc bị lấy đi do phẫu thuật làm cho các răng tách rời nhau. Do bệnh lý hoặc do điều trị, những sợi này có thể khơi mào cho những thay đổi vị trí răng bất thường, ngoài ý muốn. Nguyên nhân tồn tại khe hở đường giữa có thể là do những sợi ngang vách không bám từ răng này sang răng kia nhưng lại bám vào đường khớp giữa. 1.2. Dịch chuyển răng trong bệnh nha chu Viêm nướu mãn tính, viêm nha chu phá hủy gây ra những hư hoại lớp nông hoặc sâu ở một bộ phận quan trọng của hệ thống sợi của dây chằng nha chu và nướu: Răng bị viêm nha chu nặng có thể di chuyển khỏi vị trí ban đầu, hướng đến phía mà sự bám dính mô liên kết sợi còn tương đối lành hoặc ít bị phá hủy nhất. 1.3. Di chuyển răng khi mất răng - Khi cung răng bị mất một răng, răng đối kháng bị dich chuyển khỏi vị trí chức năng và di chuyển về phía mặt phẳng nhai (thòng xuống hoặc trồi lên). Nếu răng này không có răng đối kháng và không chịu lực nhai trong thời gian dài, cấu trúc và đáp ứng chức năng của hệ thống bám dính có những thay đổi: khoảng nha chu trở nên hẹp hơn, hệ thống sợi thiểu dưỡng và mật độ sợi giảm. - Nếu răng này sau đó thực hiện chức năng như làm trụ cho cầu răng, hệ thống bám dính lúc đầu không thể chịu được lực chức năng. Bệnh nhân 1 không thể sử dụng đầy đủ răng này hoặc phục hình này, cho đến khi có được sự thích nghi và bù đắp. - Răng ở phía xa răng mất (và cả những răng nằm ở phía gần răng mất) có xu hướng di gần (hoặc xa) sau khi hốc xương đã lành và sợi ngang vách được tái lập. 1.4. Di chuyển răng trong chỉnh hình - Di chuyển răng do chỉnh hình đòi hỏi mô nha chu khả năng tái cấu trúc mạnh. Thường thì xương ổ, dây chằng nha chu và xê măng có tiềm năng đáp ứng với điều này bằng cách tăng hoạt động tế bào, tăng tốc độ tái cấu trúc để bù đắp nguy cơ tiêu xương. Điều này được duy trì một khi lực chỉnh hình không vượt quá giới hạn sinh lý. Nếu lực chỉnh hình quá mức, dây chằng nha chu bị hoại tử, lúc này, cả xê măng lẫn ngà răng thường cũng bị tiêu. Sự tiêu này có thể tự giới hạn và hoàn nguyên trong trường hợp có sự điều chỉnh kịp thời; hoặc có thể không hoàn nguyên và dẫn đến ngắn chân răng và giảm chức năng nâng đỡ răng. - Cần chú ý chiều cao của nướu khi di chuyển răng cửa hàm dưới trong chỉnh hình: phía ngoài răng cửa hàm dưới thường bị tụt nướu, còn phía trong có thể tăng chiều cao nướu (Dorfman, H.F., 1978). - Nếu răng cần phải xoay nhiều, khả năng tái cấu trúc của hệ thống sợi sẽ bị vượt quá giới hạn, khi đó răng không còn được giữ về mặt cơ học nữa, sẽ trở lại vị trí cũ. Trong trường hợp này, hệ thống sợi của nướu cần được phẫu thuật trước và/hoặc sau khi xoay răng để cho hệ thống sợi mới được thành lập, bám dính tốt hơn để giữ răng không trở về vị trí cũ (Reitan, K., 1960; Edward, J.G., 1968; Strahan, J.D., 1970). - Mọi di chuyển răng do chỉnh hình trước tiên cần sự tiêu phần xương phía răng di chuyển tới. Hoạt động của tế bào hủy xương tăng lên với sự có mặt của prostaglandin. Nghiên cứu lâm sàng trên người và linh trưởng cho thấy tiêm tại chỗ lặp lại prostaglandin E1 trong lúc điều trị làm tốc độ di chuyển răng tăng gấp 2 lần. Nếu bệnh nhân dùng thuốc loại aspirin hoặc indomethacin, tốc độ di chuyển răng giảm rõ, vì chất này ngăn chặn sự tổng hợp tự nhiên của prostaglandin (Waerhaug, J., 1969; Chumbley, A.B., 1986). II. TÁI CẤY GHÉP VÀ CẤY CHUYỂN RĂNG 2.1. Tái cấy ghép Tái cấy ghép là đặt trở lại một răng đã được nhổ ra hay bị chấn thương rơi ra do tai nạn trướ ...