Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại: Chương 1 - ThS. Lê Ngọc Lưu Quang

Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại: Chương 1 Tổng quan về ngân hàng thương mại, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng; Khái niệm, vai trò, chức năng của ngân hàng; Các loại hình ngân hàng thương mại. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại: Chương 1 - ThS. Lê Ngọc Lưu Quang CHƯƠNG1: TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI LOGO 1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng 1.1.1 Lịch sử hình thành ngân hàng Có nhiều quan điểm khác nhau về sự hình thành ngân hàng: Tiền thân của ngân hàng là các thánh đường, nhà thờ Các nhà cho vay nặng lãi tích trữ nhiều tiền và cho vay LOGO 1.1.2 Quá trình phát triển của kệ thống ngân hàng 1.1.2.1 Ngân hàng thời sơ khai 3500 năm TCN, đã có bằng chứng chứng tỏ có hoạt động ngân hàng. Thời kỳ này người ta chưa gọi nó là ngân hàng. Nhà thờ, thợ vàng, nhà quý tộc được chọn gửi tiền Hoạt động giống như nghiệp vụ ủy thác ngày nay. LOGO LỊCH SỬ HÌNH THÀNH •Vào thế kỷ thứ 4 TCN, các ngân hàng Hy Lạp vận hành đa dạng và phức tạp hơn bất kỳ xã hội nào trước đó. •Các đền thờ, cá nhân và tổ chức thường sử dụng các giao dịch tài chính như cho vay, gửi tài sản, trao đổi tiền tệ và định giá tiền đúc. •Pythius là người đầu tiên lập ra và điều hành ngân hàng tư nhân đầu tiên thế kỷ thứ 5 TCN. •Hoạt động tín dụng ngân hàng phát triển mạnh mẽ tại vùng Mediterian trong thế kỷ thứ 4 TCN. •Khi Hy Lạp chinh phục Ai Cập, mạng lưới kho chứa ngũ cốc hình thành ngân hàng ngũ cốc. •Mạng lưới ngân hàng này hoạt động như hệ thống tín dụng thương mại, việc thanh toán được ghi sổ mà không cần chuyển tiền. LOGO LỊCH SỬ HÌNH THÀNH • Hình thái ngân hàng đầu tiên được hình thành trước khi con người phát minh ra tiền tệ. Đó là các đền thờ cổ đại. • Ban đầu, “tiền” gửi tại ngân hàng là các loại ngũ cốc, gia cầm, nông sản rồi đến vàng, kim loại quý. Và đền thờ chính là hình thái ngân hàng đầu tiên, cất giữ các tài sản này. • Khoảng 3000 năm TCN, tại Ai Cập và Mesopotamia, vàng được gửi vào các đền thờ. Đến thế kỷ 18 TCN, tại Babylon, có dấu hiệu cho thấy các thầy tu trông giữ đền bắt đầu cho mượn tài sản cất trong đền. Khái niệm ngân hàng cổ đại ra đời. • Như vậy, hoạt động ngân hàng cổ đại manh nha được hình thành Đền thờ Bel ở Mesopotamia vào thế kỷ 18 TCN với dịch vụ cơ bản là nhận gửi các tài sản và cho mượn những tài sản này. Những dịch vụ ngân hàng đầu tiên không dành cho đông đảo người dân bình thường mà chỉ dành cho những người giàu có. 5 v1.0013109224 LOGO Bảng kết toán thể hiện như sau: Tài sản Có Tài sản Nợ Dự trữ cho đến cuối kỳ: Của cải công chúng gửi: 1000 1000 - Về phía người cất trữ: tiền gửi > tiền rút ra nên luôn có tiền trong kho, trong khi nhiều người có nhu cầu vay. Bảng kết toán thay đổi: Tài sản có Tài sản nợ Tiền mặt: 30 Tiền gửi: 1000 Cho vay: 970 LOGO 1.1.2.1 Ngân hàng giai đoạn 2 TK V-TK XV : hoạt động cho vay lấy lời bị cấm đoán. TK XV – TK XVIII: (thời kỳ Phục Hưng) - Nền kinh tế các quốc gia phát triển sôi động - Giao lưu buôn bán phát triển - Qui định về cấm cho vay lấy lãi được xóa bỏ hoàn toàn - Nhiều hội chợ thương mại quốc tế ra đời => Các ngân hàng tầm cỡ ra đời LOGO LỊCH SỬ HÌNH THÀNH •Cuối TK III TCN, khi La Mã chinh phục vùng Mediterian, đảo Delos trở thành trung tâm Ngân hàng của vùng với hóa đơn tín dụng được sử dụng trong thanh toán. •Nhà nước La Mã bổ nhiệm công chứng viên để ghi nhận các giao dịch ngân hàng. •Tuy vậy, sự phát triển của hệ thống NH gặp phải sự cản trở lớn do thói quen tiêu dùng tiền mặt của người La Mã. • Khi La Mã suy vong, hoạt động thương mại giảm sút, các NH bị cấm hoạt động tại Tây Âu và chỉ được phục hồi sau các cuộc Thập tự chinh. Đền thờ Isis ở Delos, Hy Lạp 8 v1.0013109224 LOGO LỊCH SỬ HÌNH THÀNH • Đến TK thứ XIII, các NH phục hồi tại miền bắc Italy với hoạt động truyền thống là cung cấp tiền bạc chi người giàu có, các hoàng gia châu Âu. • Hoạt động ngân hàng phát triển tại Siena, Lucca, Milan và Genoa nhưng Florence mới thực sự thống lĩnh hệ thống tài chính quốc tế nhờ đồng tiền nổi tiếng Florin. • Đồng Florin được đúc đầu tiên vào năm 1252 và nhanh chóng nhận được sự tín nhiệm rộng rãi. • Năm 1340, các ngân hàng Florence cho vua Edward III vay 1.500.000 Florin để chiến tranh với Pháp. Đến 1345, nhà vua vỡ nợ, các ngân hàng Florence phá sản. • Hoạt động ngân hàng đến thế kỷ XVI gặp nhiều rủi ro do cho vay các Vương triều châu Âu để tài trợ cho chiến tranh. Bên Đồng tiền vàng florin cạnh việc cho vay bên chiến bại, rủi ro còn do việc sử dụng quá mức của các hoàng gia. Năm 1557, hoàng gia Tây Ban Nha tuyên bố phá sản kéo theo sự sụp đổ của hàng loạt ngân hàng ở Đức, Italy. 9 v1.0013109224 LOGO LỊCH SỬ HÌNH THÀNH (tiếp theo) • Năm 1587, Banco della Piazza di Rialto mở cửa tại Venice với tư cách một sáng kiến của nhà nước. Mục tiêu của nó là cất giữ an toàn các khoản tiền của thương nhân và đảm bảo các giao dịch tài chính giữa Venice và đối tác ở bất kỳ đâu mà không thực hiện di chuyển vật lý của tiền đúc. • Hình thức thanh toán không dùng tiền mặt có sự đảm bảo của Nhà nước (Vernice) tạo điều kiện cho sự ra đời của Cheque. • V ...