Bài giảng Phân tích tài chính (Nguyễn Minh Kiều): Bài giảng 13

Tài liệu Kinh tế Fulbright_ Phân tích tài chính_ Bài "Công cụ tài chính phát sinh " dành cho các bạn đang tìm hiểu về bộ môn phân tích tài chính.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phân tích tài chính (Nguyễn Minh Kiều): Bài giảng 13Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Phaân tích taøi chính Baøi giaûng 13Nieân khoùa 2003-2004 Baøi giaûng Baøi 13: COÂNG CUÏ TAØI CHÍNH PHAÙI SINHChöùng khoaùn phaùi sinh (derivative securities) laø moät loaïi taøi saûn taøi chính coù doøng tieàntrong töông lai phuï thuoäc vaøo giaù trò cuûa moät hay moät soá taøi saûn taøi chính khaùc (goïi laøtaøi saûn cô sôû – underlying asset). Taøi saûn cô sôû coù theå laø haøng hoaù, ngoaïi teä, chöùngkhoaùn vaø ngay caû chæ soá chöùng khoaùn. Tuy nhieân, trong phaïm vi moân hoïc, chuùng ta chæchuù troïng ñeán chöùng khoaùn phaùi sinh treân thò tröôøng taøi chính. Ví duï veà caùc loaïi coângcuï phaùi sinh bao goàm: • Hôïp ñoàng kyø haïn (forwards) • Hôïp ñoàng töông lai (futures) • Quyeàn choïn (options) • Hôïp ñoàng hoaùn ñoåi (swaps)Muïc tieâu cuûa chuùng ta laø tìm hieåu nhöõng vaán ñeà caên baûn veà hôïp ñoàng kyø haïn, hôïp ñoàngtöông lai vaø quyeàn choïn.I. Hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông lai1. Ñònh nghóaVeà cô baûn, hai loaïi hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông lai ñeàu laø hôïp ñoàng mua haybaùn: • Moät soá löôïng xaùc ñònh caùc ñôn vò taøi saûn cô sôû • Taïi moät thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai • Vôùi moät möùc giaù xaùc ñònh ngay taïi thôøi ñieåm thoûa thuaän hôïp ñoàng.Thôøi ñieåm xaùc ñònh trong töông lai goïi laø ngaøy thanh toaùn hôïp ñoàng hay ngaøy ñaùo haïn.Thôøi gian töø khi kyù hôïp ñoàng ñeán ngaøy thanh toaùn goïi laø kyø haïn cuûa hôïp ñoàng. Giaù xaùcñònh aùp duïng trong ngaøy thanh toaùn hôïp ñoàng goïi laø giaù kyø haïn (neáu laø hôïp ñoàng kyøhaïn) hay giaù töông lai (neáu laø hôïp ñoàng töông lai).Taïi thôøi ñieåm kyù keát hôïp ñoàng kyø haïn, khoâng heà coù söï trao ñoåi taøi saûn cô sôû hay thanhtoaùn tieàn. Hoaït ñoäng thanh toaùn xaûy ra trong töông lai taïi thôøi ñieåm xaùc ñònh trong hôïpñoàng. Vaøo luùc ñoù, hai beân thoaû thuaän hôïp ñoàng buoäc phaûi thöïc hieän nghóa vuï mua baùntheo möùc giaù ñaõ xaùc ñònh, baát chaáp giaù thò tröôøng luùc ñoù laø bao nhieâu ñi nöõa.X.Thaønh &Nguyeãn Minh Kieàu 1 02/12/02Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Phaân tích taøi chính Baøi giaûng 13Nieân khoùa 2003-2004 Baøi giaûng Ví duï: Vaøo ngaøy 1/09/2002, A kyù hôïp ñoàng kyø haïn mua cuûa B 1 taán gaïo vôùi kyø haïn 3 thaùng (töùc laø vaøo ngaøy 1/12/2002) vôùi giaù 5.000ñ/kg. B ñöôïc goïi laø ngöôøi baùn trong hôïp ñoàng kyø haïn, A laø ngöôøi mua trong hôïp ñoàng kyø haïn. Sau 3 thaùng B phaûi baùn cho A 1 taán gaïo vôùi giaù 5.000ñ vaø A phaûi mua 1 taán gaïo cuûa B vôùi giaù ñoù, cho duø giaù gaïo treân thò tröôøng sau 3 thaùng laø bao nhieâu ñi nöõa.2. Phaân bieät hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông laiHôïp ñoàng töông lai laø nhöõng hôïp ñoàng ñöôïc chuaån hoùa (veà loaïi taøi saûn cô sôû mua baùn,soá löôïng caùc ñôn vò taøi saûn cô sôû mua baùn, theå thöùc thanh toaùn, kyø haïn,...). Hôïp ñoàng kyøhaïn khoâng ñöôïc chuaån hoùa, caùc chi tieát laø do hai beân ñaøm phaùn vaø thoaû thuaän cuï theå.Moät soá ñieåm khaùc bieät cô baûn giöõa hôïp ñoàng kyø haïn vaø hôïp ñoàng töông lai coù theå lieätkeâ nhö sau: • Hôïp ñoàng töông lai ñöôïc thoûa thuaän vaø mua baùn thoâng qua ngöôøi moâi giôùi. Hôïp ñoàng kyø haïn ñöôïc thoûa thuaän tröïc tieáp giöõa hai beân cuûa hôïp ñoàng. • Hôïp ñoàng töông lai ñöôïc mua baùn treân thò tröôøng taäp trung. Hôïp ñoàng kyø haïn treân thò tröôøng phi taäp trung. • Hôïp ñoàng töông lai ñöôïc tính haøng ngaøy theo giaù thò tröôøng (marking to market daily). Hôïp ñoàng kyø haïn ñöôïc thanh toaùn vaøo ngaøy ñaùo haïn. (Chuùng ta seõ xem xeùt chi tieát trong phaàn sau).3. Ví duï veà caùc loaïi hôïp ñoàng töông lai Hôïp ñoàng töông lai chæ soá chöùng khoaùn (index futures) Hôïp ñoàng töông lai laõi suaát (interest futures) Hôïp ñoàng töông lai ngoaïi hoái (currency futures) Hôïp ñoàng töông lai noâng saûn (agricultural futures) Hôïp ñoàng töông lai kim loaïi vaø khoaùng saûn (metal and mineral futures)4. Cô cheá mua baùn hôïp ñoàng töông laiNhö ñaõ trình baøy ôû treân, hôïp ñoàng kyø haïn ñöôïc thoûa thuaän tröïc tieáp giöõa hai beân cuûahôïp ñoàng. Ñieàu naøy khoâng ñuùng ñoái vôùi caùc hôïp ñoàng töông lai. Nhaø ñaàu tö muoán muahay baùn hôïp ñoàng töông lai seõ lieân laïc vôùi coâng ty moâi giôùi. Coâng ty moâi giôùi seõ chæ thòcho ngöôøi mua baùn treân saøn giao dòch thöïc hieän leänh mua hay baùn hôïp ñoàng töông lai.Hoaït ñoäng giao dòch ñöôïc thöïc hieän thoâng qua moät toå chöùc trun ...