Bài giảng Phát triển cộng đồng trong nâng cao sức khỏe

Nội dung bài giảng trình bày được khái niệm về cộng đồng và phát triển cộng đồng; ý nghĩa của PTCĐ trong nâng cao sức khỏe; mục tiêu, quan điểm, tiếp cận và một số hình thức PTCĐ; giới thiệu các bước thiết kế dự án PTCĐ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phát triển cộng đồng trong nâng cao sức khỏePhát triển cộng đồng trong nâng cao sức khỏe Trương Quang Tiến Bộ môn Giáo dục sức khỏe Mục tiêu học tập1. Trình bày được khái niệm về cộng đồng và phát triển cộng đồng (PTCĐ).2. Trình bày được ý nghĩa của PTCĐ trong Nâng cao sức khỏe (NCSK).3. Trình bày được mục tiêu, quan điểm, tiếp cận và một số hình thức PTCĐ.4. Giới thiệu các bước thiết kế dự án PTCĐ. 2 Thảo luận nhóm (10 phút)Cộng đồng và PTCĐ là gì?Tại sao cần phát triển cộng đồng trong NCSK?Bạn nêu ví dụ một số hoạt động mà bạn cho là hoạt động PTCĐ? Cộng đồng là gì?Nhóm người có mối quan hệ, ràng buộc với nhau do có chung các đặc điểm như: • cùng sống trong một khu vực nhất định • cùng một dân tộc • cùng tôn giáo • có chung nền văn hóa, các giá trị, chuẩn mực hay mối quan tâm…Ví dụ:• Thôn/bản/làng/ấp/tổ đội/khu dân cư, xã, huyện, tỉnh• Nhóm người dân tộc thiểu số; tôn giáo; nghề nghiệp… Phát triển cộng đồng trong NCSK? Là quá trình cộng đồng xác định được các nhu cầu về sức khỏe hoặc mục tiêu nâng cao sức khỏe của mình, xác định ưu tiên, nâng cao sự tự tin và quyết tâm trong cộng đồng, tìm kiếm các nguồn lực bên trong và bên ngoài; tăng cường thái độ tích cực, cộng tác, phối hợp nhằm đạt được mục tiêu đề ra. (Ross 1955) 5 Phát triển cộng đồng trong NCSK?Là quá trình nỗ lực của cộng đồng để tăng cường khả năng kiểm soát những yếu tố quyết định sức khỏe, và nhằm được trao quyền để áp dụng các kĩ năng cá nhân và tập thể để giải quyết các vấn đề sức khỏe ưu tiên và đạt được các nhu cầu sức khỏe. (WHO, 1998) Phát triển cộng đồng trong NCSK?Là quá trình giải quyết vấn đề sức khỏe của cộng đồng (đáp ứng nhu cầu sức khỏe của cộng đồng) qua đó NCSK cộng đồng;  Bằng cách nâng cao kiến thức, kĩ năng xác định nhu cầu (vấn đề sức khỏe); xác định ưu tiên;  Xây dựng được các giải pháp phù hợp;  Huy động được nguồn lực phù hợp để hành động nhằm đạt mục tiêu sức khỏe.Thực chất là tăng cường sự tham gia chủ động; trao quyền cho người dân trong quá trình NCSK của họ và cộng đồng. Một số khái niệm liên quanTổ chức cộng đồng: Quá trình liên kết và huy động các cơ quan, ban ngành liên quan và các nhóm dân cư để cùng nhau xây dựng và thực hiện các hoạt động nhằm NCSK cộng đồng.Dựa vào cộng đồng: Quá trình một tổ chức (bên ngoài) kết hợp chặt chẽ với người dân tại công đồng xây dựng các biện pháp giải quyết vấn đề sức khỏe phù hợp với cộng đồng. 8 Một số khái niệm liên quan Sự tham gia của cộng đồng: sự tham gia của người dân trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động NCSK. Ví dụ:  Người dân tham gia góp ý kiến qui định liên quan đến chăm sóc sức khỏe; giải pháp phòng bệnh phù hợp…  Người dân tham gia vào chương trình y tế tại địa phương:  Chương trình tiêm chủng mở rộng  Chương trình phòng chống sốt rét  Chương trình phòng chống lao ... 9 Mục tiêu phát triển cộng đồng1. Cải thiện và nâng cao chất lượng sống của cộng đồng2. Tạo sự tham gia bình đẳng của mọi tầng lớp trong cộng đồng; gồm cả các nhóm dễ tổn thương.  Ví dụ: sự tham gia của các nhóm có nguy cơ cao trong chương trình phòng chống HIV/AIDS: người nghiện chích ma tuý; mại dâm…3. Duy trì sự tham gia của cộng đồng và tính bền vững của các chương trình sức khỏe. 10 Quan điểm định hướng của phát triển cộng đồngDựa trên cách tiếp cận từ cơ sở, xuất phát từ nhu cầu thực tế của người dân.Tham gia của cộng đồng một cách chủ động.  Sự tham gia của các tổ chức, ban, ngành, đoàn thể tại địa phương là rất quan trọng. 11 Quan điểm định hướng của phát triển cộng đồngNâng cao năng lực (buiding capacity) cho cộng đồng thông qua các chương trình truyền thông; giáo dục sức khỏe phù hợp nhằm tăng cường kiến thức, thay đổi thái độ và hành vi, kĩ năng thực hành phòng bệnh, NNCSK.Trao quyền làm chủ (empowerment) cho cộng đồng trên cơ sở có đủ kiến thức, kĩ năng để tham gia có hiệu quả vào những hoạt động, chương trình NCSK triển khai tại cộng đồng. 12 Tiếp cận phát triển cộng đồngTập trung vào nhu cầu sức khỏe của cộng đồngTập trung vào quá trình NCSK  Tạo điều kiện, xây dựng năng lực giúp người dân trong cộng đồng NCSK (nâng cao tính chủ động, sự tự tin và tính tự chủ của người dân)Tập trung vào những nhóm dễ bị tổn thương:  Tăng khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe của họ  Cải thiện tình trạng sức khoẻ của họ  Tăng cường trách nhiệm của các dịch vụ CSSK… 13 Hình thức hoạt động phát triển cộng đồng1. Tham gia của cộng đồng trong các chương trình ...