Bài giảng Rối loạn cảm xúc lưỡng cực

Nội dung bài giảng trình bày khái niệm, đặc trưng của bệnh và các biểu hiện của bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung bài giảng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Rối loạn cảm xúc lưỡng cực RỐI LOẠN CẢMXÚC LƯỠNG CỰCBSCKII.NGUYỄN HOÀNG ĐIỆP MỞ ĐẦU Rèi lo¹n c¶m xóc lµ mét bÖnh phæ biÕn, ®øng hµng thø hai trong c¸c rèi lo¹n t©m thÇn. Tỷlệmắcbệnhở2giới(theoWHO)gầnnhưbằngnhau. RLCXLC cã khuynh híng t¸i ph¸t, thêi kú thuyªn gi¶m ng¾n dÇn, ngêi bÖnh thêng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong häc tËp, lao ®éng. Trong thùc tÕ l©m sµng, c¸c giai ®o¹n hng c¶m nhÑ, giai ®o¹n hçn hîp, giai ®o¹n cã c¸c triÖu chøng lo¹n thÇn thêng bÞ bá qua hoÆc ®îc chÈn ®o¸n lµ c¸c bÖnh kh¸c. Do tÝnh chÊt phæ biÕn møc ®é ¶nh hëng nghiªm träng RLCXLC ®· trë thµnh vÊn ®Ò lín ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ Vài nét lịch sử bệnh Cácquanniệmkhácnhauvềbệnhloạnthầnhưngtrầmcảm: TừthờiHypocratehaitrạngtháihưngcảmvàtrầmcảmlàhai bệnhriêngbiệt,SauHypocratenhiềutácgiảđãnóilênmốiliênquangiữa2 trạngtháinàyvàthốngnhấtthànhmộtbệnhvớitêngọikhác nhau. 1899,Kraepelin(Đức)môtảđầyđủbệnhnàyvàđềnghịđặttên làPMD(PsychoseManiacoDeressve).Vớicáctiêuchuẩn: Hưngcảm,trầmcảmxuấthiệntựpháttừngchukỳ. Khôngđểlạiditậttâmthần Cáctrạngtháihưngtrầmcảmcóthểcóhoặckhôngxenkẽvới nhau. Vài nét lịch sử bệnh Khuynh hướng chung của các nhà tâm thần học hiện đại là thu hẹpbệnhnàylạitheonhữngtiêuchuẩnchặtchẽ TheoICD.10rốiloạncảmxúclưỡngcực:lànhữnggiaiđoạnlặp đilặplại(ítnhấtlà2lần)trongcácmứcđộkhísắcvàhoạtđộng củabệnhnhânbịrốiloạnđángkể. Trong một số trường hợp rối loạn biểu hiện bằng tăng khí sắc tăngnănglượngvàtănghoạtđộnghưngcảmtrongmộtsốtrường hợp khác là tự hạ thấp khí sắc giảm năng lượng và giảm hoạt động Điểm đặc trưng của bệnh Điểmđặctrưnglàbệnhthườnghồiphụchoàntoàn. Tỷlệmắcbệnhởhaigiớigầnnhưbằngnhau. Cácgiaiđoạnhưngcảmhaytrầmcảmthườngxảyrasaucác stresstâmlýxãhội. Cácgiaiđoạnhưngcảmthườngbắtđầuđộtngộtkéodàitrung bìnhkhoảng4thángcơntrầmcảmcókhuynhhướngkéodàihơn khoảng6tháng. Bệnh nguyên bệnh sinhYếutốditruyền: Trẻ sinh đôi cùng trứng; trẻ có bố, mẹ trong tiền sử đã bị RLCXLCthìcónguycơmắcbệnhcao. Trẻ sinh đôi cùng trứng bị RLCXLC nhiều hơn trẻ sinh đôi hai trứng. Trẻ sinh đôi cùng trứng khoảng 40% và trẻ sinh đôi khác trứng dưới10%. Có liên quan đến gia đình, có tính di truyền lớn hơn và tính di truyềntănglênvớisốlượngphânchiagen. Bệnh nguyên bệnh sinhCácaminsinhhọc: Cóthểdosựthayđổiphứchợpchấtdẫntruyềnthầnkinh. Tuy nhiên Serotonin, Norepinephrin, Dopamin được xác định có liênquanđếnbệnhsinhcủacácrốiloạnkhísắc. Sựbấtthườngcảmxúccóthểthấy ởnhữngBNbịrốiloạnnội tiết(bệnhphùniêmvàhộichứngCushing). Hệtrụcdướiđồi/tuyếnyên/tuyếngiáp(HPT),dướiđồituyến yênthượngthận(HPA)vàHormonetăngtrưởng(GH)đãđược nghiêncứu:4%bệnhnhânRLCXcótăngnồngđộTSH. C¸c biÓuhiÖns ímc ñabÖnh. BiÓuhiÖns ímmé tg iai®o ¹nhng c ¶mMét sè dÊu hiÖu sím tríc mét giai ®o¹n hng c¶m hoÆc t¸i ph¸t hng c¶m: Gi¶m nhu cÇu ngñ. T¨ng ho¹t ®éng. DÔ bÞ kÝch thÝch. NhiÒu kÕ ho¹ch kh«ng hiÖn thùc. L¹m dông chÊt. BiÓuhiÖns ímmé tg iai®o ¹ntrÇmc ¶m.Nh÷ng dÊu hiÖu sím cña giai ®o¹n trÇm c¶m hoÆc t¸i ph¸t trÇm c¶m: Gi¶m khÝ s¾c, gi¶m chó ý. Thay ®æi giÊc ngñ (thøc giÊc sím hoÆc ngñ nhiÒu). MÊt thÝch thó nh÷ng së thÝch vèn cã cña b¶n th©n. Tõ bá nh÷ng ho¹t ®éng x· héi mµ b¶n th©n tríc ®ã vÉn tham gia. Gi¶m n¨ng lîng, trÝ nhí suy gi¶m, dÔ bÞ kÝch thÝch. BiÓuhiÖnl©ms µng thê ikúto µnph¸t the o Q§c ò C¸c triÖu c hø ng c ¬ b¶n c ña g iai ®o ¹n hng c ¶m. Hng c¶m ®iÓn h×nh xuÊt hiÖn víi: C¶m xóc hng phÊn: KhÝ s¾c t¨ng kh«ng t¬ng xøng víi hoµn c¶nh riªng cña ®èi tîng. BÖnh nh©n cã thÓ ®¸nh gi¸ cao b¶n th©n, cã thÓ cã ý tëng tù cao. T duy hng phÊn: Dßng t duy phi t¸n, liªn tëng mau lÑ, vÝ von, giµu h×nh tîng nhng néi dung n«ng c¹n. Cã thÓ xuÊt hiÖn hoang tëng tù cao, néi dung hoang tëng thêng cô thÓ g¾n liÒn víi thùc tÕ nh ng ®îc thæi phång qu¸ møc. Ho¹t ®éng hng phÊn: Kh«ng ngñ hoÆc Ýt ngñ, lu«n n¸o ®éng, thÝch can thiÖp vµo c«ng viÖc cña ngêi kh¸c.. Cã nhiÒu kÕ ho¹ch, s¸ng kiÕn nhng kh«ng thùc hiÖn ®îc. §«i khi gÆp nh÷ng yÕu tè bÊt lîi bªn ngoµi cã thÓ cã kÝch ®éng, hµnh vi khã hiÓu. Cã thÓ cã ¶o gi¸c, kh«ng tËp trung chó ý. C¬ thÓ gÇy sót, t¨ng th©n nhiÖt, m¹ch nhanh, ra ...