Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 4 - Ngô Thanh Phong

Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 4 Sự phát triển phôi và tổ chức cơ thể động vật, cung cấp cho người học những kiến thức như: Sự phát triển phôi; Các loại mô động vật; Các cơ quan và hệ cơ quan ở động vật. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 4 - Ngô Thanh Phong TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KHOA HỌC – BỘ MÔN SINH HỌC CHƯƠNG 4 SỰ PHÁT TRIỂN PHÔIVÀ TỔ CHỨC CƠ THỂ ĐỘNG VẬT GIẢNG VIÊN: NGÔ THANH PHONG 1 NỘI DUNG GIÁO TRÌNHI. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔIII. CÁC LOẠI MÔ ĐỘNG VẬTIII. CÁC CƠ QUAN VÀ HỆ CƠ QUAN Ở ĐỘNG VẬT 2I. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI 3 1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI TRỨNG TINH TRÙNG THỤ TINH Không HỢP TỬ Gia tănggia tăng tế bào chất TBC 4 1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁIHỢP TỬ → 2 PHÔI BÀO → 4 PHÔI BÀO → 8 PHÔI BÀO →… → PHÔI DÂU → PHÔI NANG → PHÔI VỊ SỚM → PHÔI VỊ MUỘN → PHÔI THẦN KINH → GIAI ĐOẠN PHÁT SINH HÌNHTHÁI 5 1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁIGIAI ĐOẠN 8 PHÔI BÀO: Đã phân cực (cực động vật và cựcthực vật), mức độ phân cực tùy loài 6 1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁIPHÔI DÂU (D): Khối tế bào có từ 64 tế bào trở lênPHÔI NANG (E): Gồm một lớp tế bào với xoang phôichứa dịch (do Na+ được bơm vào tạo ra hiệntượng thẩm thấu → dịch xoang phôi) 7 1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁIPHÔI VỊ: Do sự lõm vào ở cực thực vật của phôinang tạo ra phôi vị. Phôi vị gồm 2 lớp tế bào,xoang vị và phôi khẩuChú ý: Phôi vị sớm và muộn; Miệng sinh trướcvà sau; Các lá phôi (phôi bì) 8 a/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở CÁ LƯỠNG TIÊM- Trứng có ít noãn hoàng, phân cắt không gia tăng tổng khối lượng tế bào- Ít khác biệt giữa cực động vật và thực vật → sự phân cắt xãy ra hoàn toàn và tương đối đều- Trung phôi bì → dây sống; Nội phôi bì → ống tiêu hóa; Phôi khẩu → hậu môn 9 b/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở ẾCH- Trứng có ít noãn hoàng (nhưng nhiều hơn trứng cá Lưỡng tiêm), phân cắt không gia tăng tổng khối lượng tế bào- Sau giai đoạn phôi vị hóa, ngoại phôi bì chia thành ngoại bì và tấm thần kinh- Phần đế các tế bào ngoại bì → ống thần kinh và dây sống;- Ống thần kinh tách rời nội bì → cột sống và não 10 c/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở CHIM- Trứng nhiều noãn hoàng và chỉ có một đĩa nhỏ tế bào chất;- Noãn hoàng không phân cắt, đĩa tế bào chất phân cắt thành đĩa phôi; 11 c/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở CHIM (tt)- Đĩa phôi → tách ra thành ngoại và nội phôi bì;- Phần trước đĩa phôi (giữa của ngoại phôi bì)tập trung thành rãnh dài → dãi nguyên thủy, làphần kéo dài của phôi khẩu;- Từ dãi nguyên thủy, các tế bào di chuyểnxuống tạo thành trung phôi bì (một số tế bàochèn vào nội phôi bì) 12 d/. SỐ PHẬN CỦA CÁC PHÔI BÌ- Xác định tương lai của 3 lớp phôi bì bằng cácnhuộm khác nhau hoặc đánh dấu bằng Carbonhay những chất đồng vị phóng xạ- Tương lai của các phôi bì: Ngoại phôi bì → lớp ngoài cùng của da và những cấu trúc có nguồn gốc ngoại bì; Trung phôi bì → các mô ở giữa; Nội phôi bì → các lớp trong cùng của cơ thể (Xem chi tiết trong giáo trình – Bảng) 13 2. GIAI ĐOẠN SAUCỦA SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI 14 2. GIAI ĐOẠN SAU CỦA SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI- Giai đoạn phôi vị hóa và phôi thần kinh cung cấp tổ chức địnhdạng cho sự phát triển phôi vàbiến đổi tạo ra các cơ quanchuyên hóa. Ví dụ: Cánh tay có 43 cơ, 29 xương, hàng trăm con đường thần kinh liên hệ chặt chẽ với nhau 15 2. GIAI ĐOẠN SAU CỦA SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI (tt)- Đặc điểm của giai đoạn này: Phân chia, tăng trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái; Phân hóa làm thay đổi kích thước và hình dạng tế bào: giảm thể tích tế bào, gấp nếp và tạo túi; Sự chết của tế bào cũng giữ vai trò quan trọng; Mỗi cặp đốt thân ở chim tạo 1 đốt sống; Một số điểm tương đồng trong quá trình phát triển phôi → sinh giới có nguồn gốc chung.- Phát triển theo “Chương trình hóa” 163. SỰ PHÁT TRIỂN HẬU PHÔI 17 3. SỰ PHÁT TRIỂN HẬU PHÔI- Khác biệt lớn giữa các loài: Một số động vật hoàn toàn tự kiếm ăn khi mới được nở ra hoặc ...