Bài giảng Sinh lý động vật thủy sinh: Chương 1 - GV. Nguyễn Bá Mùi

Bài giảng Sinh lý động vật thủy sinh - Chương 1: Cơ - thần kinh trình bày quá trình hưng phấn, hiện tượng điện sinh vật, cơ quan phát điện ở cá, dẫn truyền hưng phấn, tính linh hoạt chức năng và cận sinh, ứng dụng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sinh: Chương 1 - GV. Nguyễn Bá Mùi 3/29/2010 Ch¬ Ch¬ng ng 1. Cơ - Thầ Thần kinh I. Hng phÊn 1. K/niÖm: k/n ®¸p øng cña tæ chøc sèng víi c¸c kÝch thÝch (c¬ thÓ sèng, T§C), gióp c¬ thÓ thÝch øng víi §KS BiÓu hiÖn cña HF: c¬ co, tuyÕn tiÕt, TK ph¸t xung ®éng… • TÝnh HF: c¬ v©n > c¬ tim > c¬ tr¬n • Qua 2 g®: - TiÕp nhËn KT (thô quan) - §¸p øng: biÕn KT à d¹ng E ®Æc trng 2. KÝch thÝch? t¸c nh©n t¸c ®éng lªn c¬ thÓ (ngoµi, trong) l Ngoµi: C¬ giíi, T0, ®é Èm, a/s, ®iÖn, ho¸ chÊt .... l Trong: pH m¸u, ASTT h.t¬ng, [] c¸c chÊt m¸u, ®êng huyÕt l VÒ mÆt sinh häc: 2 lo¹i - ThÝch hîp: g©y HF cho tæ chøc tù nhiªn, quen thuéc (thô quan t/ø) VD: a/s à m¾t, ©m thanh à tai , TA à lìi - Kh«ng thÝch hîp: KT kh«ng g©y HF trong §K tù nhiªn, tæ chøc kh«ng cã thô quan t¬ng øng, nhng ë cêng ®é nhÊt ®Þnh cã thÓ g©y HF. VD: T¸t m¹nh à ....... NhiÖt ®é qu¸ cao, qu¸ thÊp 3. §K g©y HF: cêng ®é vµ thêi gian nhÊt ®Þnh v Cêng ®é: (4 møc) - Díi ngìng: yÕu, kh«ng HF - Ngìng: ®ñ g©y HF (min) - Trªn ngìng: > ngìng (KT -à HF-) ®Õn khi HF kh«ng t¨ng n÷a (ch a tæn th¬ng)à KTmax - Qu¸ giíi h¹n: >KTmax, HF gi¶m, tæn th¬ng (¸c tÝnh) v Thêi gian (T): - T qu¸ ng¾n à kh«ng HF - TÝnh HF phÊn tû lÖ nghÞch víi T (HF cµng caoà T KÐo dµi KT à thÝch nghi à mÊt k/n ®¸p øng VD: ngöi formon cµng ng¾n)Nguyễn Bá Mùi 1 3/29/2010 lT vµ cêng ®é t¬ng quan chÆt chÏ à ®o tÝnh HF tæ chøc - “thêi trÞ” (Lapied) Cêng ®é ngìng 0 0.5 1.0 1.5 2.0 t(ms) Thêi trÞ Thêi trÞ = T tèi thiÓu ®Ó KT cã cêng ®é=2 lÇn ngìng g©y ®îc HF. VD: C¬ v©n ngêi = 0.1 – 0.7 ms - Tæ chøc HF cµng cao à thêi trÞ cµng bÐ II. HiÖn tîng ®iÖn sinh vËt l §iÖn SV? = HF. T/chøc HF àsinh ®iÖn l Cuèi TK 17 Galvani: thÊy c¬ ®ïi Õch treo mãc ®ång co giËt l Mét n¨m sau Volta cho r»ng: c¬ chØ co khi cã giã, do 2 mãc s¾t ch¹m vµo ®ång à sinh ®iÖn ® Tranh luËn à KÕt qu¶ c¶ 2 th¾ng (pin & ®iÖn SV) l 3 lo¹i ®iÖn sinh vËt Nguyªn vÑn 1. §iÖn tæn th¬ng Ø TN Galvani: Tæn th¬ng C¬ 1 à KÕt qu¶: C¬ 2 co C¬ 2 Ø KiÓm chøng: vi ®iÖn kÕ ®o + - اiÖn tæn th¬ng? Tæn th¬ngNguyễn Bá Mùi 2 3/29/2010 2. §iÖn ho¹ ho¹t ®éng KT C¬ 1 * TN Mateucci: Mateucci: C¶ 2 c¬ ®Òu co C¬ 2 * TN trªn tim Õch: T©m nhÜ T©m thÊt • TN co tríc àHF (-), TT yªn tÜnh (+) à ®iÖn C¬ 2 ho¹t ®éng à c¬ 2 co à C¬ co ØT/chøc HF (h/®) t¹i ®ã (-), yªn tÜnh (+)à 2 vïng chÖnh lÖch ®iÖn thÕ à ®iÖn ho¹t ®éng 3.. Dßng ®iÖn tÜnh (®iÖn thÕ mµng) à T/chøc yªn tÜnh, trong vµ ngoµi mµng tæ chøc sèng cã chªnh lÖch ®iÖn thÕ (ngoµi +; trong -) t¹o dßng ®iÖn gäi lµ dßng ®iÖn tÜnh - §iÖn thÕ mµng TB TK khi kh«ng HF, kh«ng tæn th¬ng = ®iÖn N¬ron - Vi ®iÖn cùc àC¸ch ®o: - Chän n¬ron sîi trôc to - Vi ®iÖn cùc bÐ (Æ £ 0.5m m) 4. C¬ chÕ ph¸t sinh: T×m ra cÊu tróc mµng, 2 ...