Bài giảng Sinh lý hệ hô hấp - ThS. Phan Thị Minh Ngọc

Mục tiêu của bài giảng "Sinh lý hệ hô hấp" là cung cấp các kiến thức giúp sinh viên có thể trình bày được cấu tạo màng hô hấp áp suất âm trong khoang màng phổ, trình bày được chức năng thông khí phổ, trình bày được quá trình vận chuyển khí của khí máu, mô tả được hoạt động của trung tâm hô hấp và các yếu tố tham gia điều hòa hô hấp, nêu được nguyên tắc, ý nghĩa của một số kỹ thuật thăm dò chức năng thông khí phổi. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sinh lý hệ hô hấp - ThS. Phan Thị Minh NgọcSINH LÝ HỆ HÔ HẤP Th.S Phan Thị Minh Ngọc Bộ môn Sinh lý học Đại học Y Hà Nội Mục tiêu1. Trình bày được cấu tạo màng hô hấp, áp suất âm trong khoang màng phổi2. Trình bày được chức năng thông khí phổi3. Trình bày được quá trình vận chuyển khí của máu4. Mô tả được hoạt động của trung tâm hô hấp và các yếu tố tham gia điều hòa hô hấp5. Nêu được nguyên tắc, ý nghĩa của một số kỹ thuật thăm dò chức năng thông khí phổiĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CHỨC NĂNG1. Đường dẫn khí- Đường hô hấp trên: Mũi, miệng, hầu, thanh quản- Đường hô hấp dưới: Khí quản, phế quản, tiểu phế quản - Biểu mô lát - Lông mao - Tuyến tiết ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CHỨC NĂNG1. Đường dẫn khí- Chức năng: Dẫn khí: đánh giá thông qua sức cản (phụ thuộc thể tích phổi, co cơ trơn, niêm mạc, dịch tiết) Bảo vệ Làm ẩm, ấm khí hít vào Phát âm, thể hiện cảm xúc ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CHỨC NĂNG2. Phổi - phế nang và màng hô hấpPhổi: hai phổi, chia thành các thuỳPhế nang: là đơn vị cấu tạo và chức năng của phổi Phế bào typ I: nhỏ, có tác dụng bảo vệ Phế bào typ II: lớn, bài tiết chất hoạt diệnMàng hô hấp: đơn vị hô hấp của phế nang ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CHỨC NĂNG3. Lồng ngựcBuồng kín: giới hạn trên: cơ và mô liên kết vùng cổ xung quanh: xương sườn, cơ liên sườn dưới: cơ hoànhCó khả năng thay đổi kích thước trong giới hạn sinh lý nhờ các cơ hô hấp ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CHỨC NĂNG4. Màng phổi/ áp suất âm trong khoang màng phổi Màng phổi: Lá thành, lá tạng → khoang ảo → áp suất âm Cơ chế: + Do tính chất đàn hồi của nhu mô phổi + Do sự giãn nở của thành ngực Ý nghĩa: + Phổi đi theo các cử động của thành ngực một cách dễ dàng + Tuần hoàn: Máu về tim thuận lợi + Hiệu suất trao đổi khí máu caoCHỨC NĂNG THÔNG KHÍ CỦA PHỔI1. Các động tác hô hấp- Hít vào: + Hít vào thông thường: Động tác chủ động Cơ: Hoành, thang, răng to, liên sườn Tăng kích thước cả ba chiều + Hít vào gắng sức: Chủ yếu do cơ hoànhCHỨC NĂNG THÔNG KHÍ CỦA PHỔI1. Các động tác hô hấp- Thở ra: + Thở ra thông thường: thụ động giãn các cơ hô hấp + Thở ra gắng sức: chủ yếu cơ bụng co kéo, đòi hỏi năng lượng- Một số động tác hô hấp đặc biệt Rặn, ho, hắt hơi, nóiCHỨC NĂNG THÔNG KHÍ CỦA PHỔI1. Các thể tích, dung tích và lưu lượng thởNguyên lý đo: Phế lưu tích phân1.1. Các thể tích hô hấp: TV, IRV, ERV, RV1.2. Các dung tích hô hấp: VC, IC, FRC, TLC1.3. Các lưu lượng thở: Định nghĩa Lưu lượng khoảng Lưu lượng điểm IC IRVTLC VC TV FRC ERV RVCHỨC NĂNG VẬN CHUYỂN KHÍ CỦA MÁU 1. Máu vận chuyển ôxy từ phổi đến mô 1.1. Các dạng ôxy trong máu - Hoà tan - Kết hợp (chủ yếu): HbO2 1.2. Phản ứng gắn ôxy và đồ thị Barcroft Hb + O2 → HbO2 Đồ thị Bacroft(Đồ thị phân ly oxyhemoglobin)CHỨC NĂNG VẬN CHUYỂN KHÍ CỦA MÁU 1. Máu vận chuyển ôxy từ phổi đến mô 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân ly HbO2. Phân áp oxy, phân áp CO2, nhiệt độ máu, hàm lượng 2,3 – DPG 1.4. Máu vận chuyển O2 từ phổi đến mô O2: phế nang → huyết tương → hồng cầu → đến mô: ngược lạiCHỨC NĂNG VẬN CHUYỂN KHÍ CỦA MÁU2. Máu vận chuyển CO2 từ mô đến phổi2.1. Các dạng CO2 trong máu- Hoà tan- Kết hợp: HbCO2, HCO3-2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển CO2 trong máu Phân áp CO2, phân áp O2, Hiện tượng Hamburger: đổi chỗ với Cl- Sự thay đổi pH: hệ đệm HCO3-CHỨC NĂNG VẬN CHUYỂN KHÍ CỦA MÁU3. Quá trình trao đổi khí ở phổi và các yếu tố ảnh hưởng3.1. Quá trình khuếch tán của các chất khí qua màng hô hấp3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình khuếch tán- Chênh lệch phân áp: quy định hướng khuếch tán chủ yếu- Bề dày màng hô hấp- Diện tích màng hô hấp- Hệ số khuếch tán ...