Bài giảng Thuốc trị sốt rét - GV. Trần Ngọc Châu

Bài giảng Thuốc trị sốt rét nhằm trình bày về tổng quan về tình trạng bệnh sốt rét hiện nay trên thế giới, nguyên nhân của bệnh sốt rét, chu trình phát triển của Plasmodium spp, các triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh sốt rét, hướng dẫn điều trị bệnh sốt rét.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Thuốc trị sốt rét - GV. Trần Ngọc ChâuThS. Tr n Ng c ChâuGi ng viên Đ i h c Y Dư c TP. H Chí MinhSốt rét: Mỗi năm gây tử vong khoảng 1-3 triệu ngườivà gây bệnh ở khoảng 300-500 triệu người trên toàn cầu Bệnh Truyền Nhiễm Phân b c a s t rét trên th gi i v i các vùng có Plasmodium falciparum đ kháng v i các thu c đư c dùng trong đi u tr s t rét chloroquin và sulphadoxin- pyrimethamin (Nature 2002)Nguyên nhân gây bệnh SR: do Plasmodium spp Do 1 trong 4 loaïi kyù sinh truøng • Plasmodium falciparum • Plasmodium vivax • Plasmodium malariae • Plasmodium ovale ÔÛ nöôùc ta loaøi thöôøng gaây beänh laø P. falciparum (khoaûng 80 – 85%) vaø P. vivaxChu trình phát triển của Plasmodium sppChu trình phát triển của Plasmodium sppChu trình phát triển của Plasmodium sppChu trình phát triển của Plasmodium sppChu trình phát triển của Plasmodium sppTrieäu chöùng laâm saøng ñieån hình cuûabeänh soát reùt • Beänh nhaân leân côn reùt run ñoät ngoät hoaëc coù caûm giaùc gai reùt ôùn laïnh 1-2 giôø. Sau ñoù chuyeån sang soát noùng. • Soát noùng leân tôùi 39-40oC keùo daøi 2-4 giôø sau ñoù moà hoâi toaùt ra nhieät ñoä haï daàn, 2- 3 giôø sau ngöôøi beänh trôû laïi bình thöôøng. • Côn soát dieãn ra coù chu kyø: caùch nhaät hay caùch 2 ngaøy tuyø theo loaïi kyù sinh truøngThuốc• Thuoác chöõa soát reùt coù nhieàu loaïi, taùc duïng treân nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån khaùc nhau cuûa kyù sinh truøng soát reùt, nhöng khoâng coù thuoác naøo taùc duïng treân moïi giai ñoaïn phaùt trieån cuûa chuùng.• Phaûi choïn thuoác coù taùc duïng toát nhaát vaø chaéc chaén khoâng bò kyù sinh truøng soát reùt khaùng laïi. Thuốc Mu i Chu trình bào t sinh Thoa trùng Giao t Thu c di t t bào Mu i Đ t Giao bào Th phân li t trong t bào gan Th tư dư ng non (Th nh n)Thu c di t th ng Th phân li t t do 3i Th ng (đư c phóng thích) Th tư dư ng (hypnozoite) trư ng thành Chu trình Chu trình Th phân li t ngo i h ng c u h ng c u trong h ng c uThu c di t t bào- Tác dụng lên thể tiền hồng cầu (P.falciparum), dùng dự phòng căn nguyên:proguanilThu c di t th ng-Tác dụng lên thể ngoài hồng cầu củaPlasmodium spp, chống tái phát, điều trịtiệt căn: primaquin Thuốc Mu i Chu trình bào t sinh Thoa trùng Giao t Thu c di t t bào Mu i Đ t Giao bào Th phân li t trong t bào gan Th tư dư ng non (Th nh n)Thu c di t th ng Thu c di t th trong máu Th phân li t t do 3i Th ng (đư c phóng thích) Th tư dư ng (hypnozoite) trư ng thành Chu trình Chu trình Th phân li t ngo i h ng c u h ng c u trong h ng c uThu c di t th trong máu Tác dụng lên giai đoạn hồng cầu (thường là lúc lên cơn sốt), cắt cơn sốt - Các alcaloid quinquina: quinin - Các dẫn chất 4- amino quinolin: cloroquin - Artemisinin và dẫn chất - Các dẫn chất acridin: mepacrin - Dẫn chất sulfon: dapson - Dẫn chất sulfonamid - Các dẫn chất aryl-amino-alcol: 4 –quinoleinyl methanol: mefloquin 9-phenanthren methanol: halofantrin - Kháng sinh trị sốt rét: tetracyclin, clindamycin Thuốc Mu i Chu trình bào t sinh Thu c làm ung giao bào Thoa trùng Giao t Thu c di t th giao bào Thu c di t t bào Mu i Đ t Giao bào Th phân li t trong t bào gan Th tư dư ng non (Th nh n)Thu c di t th ng Thu c di t th trong máu Th phân li t t do 3i Th ng (đư c phóng thích) Th tư dư ng (hypnozoite) trư ng thành Chu trình Chu trình Th phân li t ngo i h ng c u h ng c u trong h ng c uThu c di t th giao bào-Diệt giao bào của P.vivax, P.malariae, không diệtgiao bào của P.falciparum : quinin, cloroquin,mepacrin, sulfon, sulfamid, ...