Bài giảng Tư pháp quốc tế - Chương 4: Giải quyết xung đột pháp luật

Chương 4 Giải quyết xung đột pháp luật nằm trong Bài giảng Tư pháp quốc tế nhằm nêu khái niệm xung đột pháp luật. Định nghĩa Xung đột pháp luật là trong một tình thế (trạng thái) nhất định mà hai hay nhiều hệ thống pháp luật đều có thể điều chỉnh một quan hệ pháp luật dân sự nhất định đã xảy ra trên thực tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Tư pháp quốc tế - Chương 4: Giải quyết xung đột pháp luật CHƯƠNG 4GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT PHÁP LUẬT• I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG• 1. Khái niệm xung đột pháp luật• 1.1 Định nghĩa Xung đột pháp luật là trong một tình thế (trạng thái) nhất định mà hai hay nhiều hệ thống pháp luật đều có thể điều chỉnh một quan hệ pháp luật dân sự nhất định đã xảy ra trên thực tế. 1.2 Điều kiện phát sinh xung đột pháp luật• - Một quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài đã xảy ra trên thực tế;• - Có ít nhất 02 hệ thống pháp luật đều có thể áp dụng để giải quyết thực chất vụ việc nhưng quy định của hai hệ thống pháp luật là khác nhau đối với quan hệ dân sự đó.2. Phương pháp giải quyết xung đột phápluậtHiện nay, xung đột pháp luật được giảiquyết bằng hai phương pháp:- Phương pháp thực chất;- Phương pháp xung đột.Đây cũng chính là hai phương pháp điềuchỉnh của Tư pháp quốc tế. II. MỘT SỐ KIỂU HỆ THUỘC CƠ BẢN GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT PHÁP LUẬT• 1. Luật nhân thân (Lex personalis)• 2. Luật quốc tịch của pháp nhân (Lex societatis)• 3. Luật nơi có vật (Lex rei sitae)• 4. Luật do các bên ký kết hợp đồng lựa chọn (Lex voluntatis)• 5. Luật nơi thực hiện hành vi (Lex loci actus)• 6. Luật nước người bán (Lex venditoris)• 7. Luật nơi vi phạm pháp luật (Lex loci delicti commissi)• 8. Luật tiền tệ (Lex monetae)• 9. Luật tòa án (Lex fori)5. Luật nơi thực hiện hành vi (Lex loci actus)• Luật nơi ký kết hợp đồng (Lex loci contractus)• Luật nơi thực hiện nghĩa vụ (Lex loci solutionis)• Luật nơi thực hiện hành độngIII. ÁP DỤNG PHÁP LUẬT NƯỚCNGOÀI1. Sự cần thiết phải áp dụng pháp luậtnước ngoàiXuất phát từ đối tượng điều chỉnh của tưpháp quốc tế là quan hệ dân sự có yếu tốnước ngoài, mối quan hệ này luôn liênquan đến nhiều hệ thống pháp luật khácnhau nên việc áp dụng pháp luật nướcngoài là điều khó tránh khỏi.2. Thể thức áp dụng và xác định nộidung luật nước ngoài cần áp dụng2.1 Khái quát chungCơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ ápdụng luật nước ngoài khi quy phạm xungđột dẫn chiếu tới hoặc trong trường hợpcác bên có thỏa thuận áp dụng và đápứng được các điều kiện về chọn luật.Ở Việt Nam, chỉ ápdụng pháp luậtnước ngoài khi cóquy phạm xung độttrong luật Việt Namvà các điều ướcquốc tế Việt Namtham gia viện dẫntới luật nước ngoàiđó (Điều 759 BộLuật dân sự 2005).2.2 Chủ thể có nghĩa vụ xác định nội dungpháp luật nước ngoài cần áp dụnga- Theo pháp luật các nước, pháp luật một số nướcđã quy định rõ chủ thể có nghĩa vụ xác định nộidung pháp luật nước ngoài được quy phạm xungđột dẫn chiếu đến để điều chỉnh quan hệ dân sự cóyếu tố nước ngoài.b- Thực trạng pháp luật Việt Nam, pháp luật ViệtNam hiện nay chưa có một quy định chính thức nóirõ về nghĩa vụ tìm hiểu, xác định nội dung phápluật nước ngoài cần áp dụng khi quy phạm xungđột của Việt Nam dẫn chiếu đến.3. Một số vấn đề cơ bản khi áp dụngpháp luật nước ngoài3.1 Hiện tượng dẫn chiếu ngược và dẫn chiếuđến pháp luật của nước thứ baa- Khái niệm dẫn chiếu: Dẫn chiếu là hiện tượngtrong đó pháp luật nước ngoài, đã được chỉ địnhbởi quy phạm xung đột của pháp luật ở nước cóTòa án có thẩm quyền xét xử để điều chỉnh quanhệ dân sự có yếu tố nước ngoài, lại chỉ địnhngược lại pháp luật của nước có Tòa án có thẩmquyền xét xử hoặc pháp luật của nước thứ ba.• Ví dụ: Một nam công dân Anh cư trú tại Việt Nam và xin kết hôn với một nữ công dân Việt Nam tại Việt Nam.• Khoản 1 Điều 103 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 quy định: “Trong việc kết hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, mỗi bên phải tuân theo pháp luật nước mình về điều kiện kết hôn và cấm kết hôn”.• Theo quy định trên đây cơ quan có thẩm quyền sẽ giải quyết như sau:• - Công dân nữ Việt Nam phải tuân theo các điều kiện kết hôn quy định trong luật hôn nhân gia đình Việt Nam;• - Công dân nam Anh phải tuân theo pháp luật Anh về điều kiện kết hôn.• Tuy nhiên, khi áp dụng quy phạm xung đột của Anh lại quy định: Điều kiện kết hôn của công dân Anh ở nước ngoài phải tuân theo luật của nước nơi công dân đó cư trú. Như vây, luật Việt Nam đã dẫn chiếu đến luật của Anh và luật của Anh lại dẫn chiếu ngược trở lại luật Việt Nam. b- Nguyên nhân của hiện tượng dẫn chiếu• Một quan hệ pháp lý được điều chỉnh bởi 02 quy phạm xung đột của 02 hệ thống pháp luật lại có phần hệ thuộc khác nhau.• Sự khác nhau về nội dung của phần phạm vi của 02 quy phạm xung đột, một quy phạm xung đột của Việt Nam và một quy phạm xung đột của nước ngoài. c- Quan điểm pháp luật các nước về hiện tượng dẫn chiếu• Dẫn chiếu đến pháp luật nước ngoài là chỉ dẫn chiếu đến các quy phạm thực chất của nước đó;• Dẫn chiếu đến luật pháp nước ngoài là dẫn chiếu đến toàn bộ hệ thống luật pháp của nước đó (cả luật thực chất và luật xung đột).• Pháp luật Việt Nam. Việt Nam là một trong những quốc gia chấp nhận hiện tượng dẫn chiếu. Căn cứ khoản 3 Điều 759 Bộ Luật d ...