Bài giảng Viêm tụy cấp chẩn đoán và điều trị - BS. Phạm Thị Hảo

Bài giảng trình bày nguyên nhân viêm tụy cấp; sinh lý bệnh của viêm cấp tụy; triệu chứng lâm sàng và cận lầm sàng của viêm cấp tụy; tiêu chuẩn chuẩn hóa viêm tụy cấp; chấn đoán phân biệt của viêm cấp tụy; đánh giá độn nặng của viêm tụy cấp; biến chứng của viêm tụy cấp... Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Viêm tụy cấp chẩn đoán và điều trị - BS. Phạm Thị HảoVIÊM TỤY CẤPCHẨN ĐÓAN VÀ ĐiỀU TRỊ BS PHẠM THỊ HẢO Bộ Môn Nội-ĐHYD TPHCM MUÏC TIEÂU„ 1.Neâu ñöôïc nguyeân nhaân vieâm tuïy caáp„ 2.Trình baøy ñöôïc sinh lyù beänh cuûa vieâm tuïy caáp„ 3.Moâ taû ñöôïc trieäu chöùng laâm saøng vaø caän laâm saøng cuûa VTC„ 4.Keå tieâu chuaån chaån ñoaùn vieâm tuïy caáp„ 5.Keå caùc chaån ñoaùn phaân bieät cuûa vieâm tuïy caáp„ 6.Trình baøy caùch ñaùnh giaù ñoä naëng cuûa vieâm tuïy caáp„ 7.Keå ñöôïc bieán chöùng cuûa vieâm tuïy caáp„ ÑAÏI CÖÔNG Laø 1 beänh thöôøng gaëp ôû khoa caáp cöùu caùc BV Nhaäp vieän vôùi beänh caûnh ñau buïng caáp„ 10%-15% VTC dieãn tieán naëng coù theå töû vong Nguyeân nhaân thöôøng gaëp thöù 14 cuûa töû vong do beänh lyù TH-GM ôû Hoa kyø→ Caàn nhaän ñònh, ñaùnh giaù möùc ñoä naëng nheï, chaån ñoùan sôùm caùc cas VTC naëng→ Xöû trí thích hôïp laøm giaûm tæ leä töû vong cuûa beänh ÑÒNH NGHÓA VTC VTC : quaù trình vieâm caáp tính cuûa tuî vôùi caùc sang thöông vieâm thay ñoåi ôû moâ tuî hoaëc/vaø ôû caùc cô quan xa VTC : quaù trình vieâm cuûa tuî hoaëc moâ chung quanh tuî do hieän töôïng hoaït hoaù men tuî ngay trong moâ tuî, ñaëc bieät laø trypsin VT ñöôïc xem laø VTC tröø khi coù caùc daáu hieäu cuûa VT maïn phaùt hieän ñöôïc treân CTscan hay ERCP NGUYEÂN NHAÂN TAÉC NGHEÕN„ 1/ Soûi maät„ - Laø nguyeân nhaân cuûa 40% VTC„ - Thöôøng xaûy ra khi coù soûi d< 5mm„ - Soûi gaây taéc ngheõn thoùang qua / keùo daøi ôû nhuù taù traøng„ - Soûi rôi vaøo loøng taù traøng trong ngaøy ñaàu tieân khôûi phaùt VTC„ - Soûi keït keùo daøi trong ñöôøng maät hoaëc nhuù taù traøng thöôøng gaây beänh caûnh naëng neà NGUYEÂN NHAÂN TAÉC NGHEÕN„ 2/ Soûi buøn / vi soûi„ - Do söï keát tuï cuûa caùc tinh theå trong maät„ - Coù theå gaây caùc ñôït VTC taùi phaùt khoâng giaûi thích ñöôïc nguyeân nhaân„ 3/ Khoái u„ - VTC coù theå laø bieåu hieän cuûa K tuïy nguyeân phaùt hoaëc di caên„ - Neân tìm ng nhaân K tuïy ôû BN lôùn tuoåi bò VTC NGUYEÂN NHAÂN RÖÔÏU, ÑOÄC CHAÁT, THUOÁC„ 1/ Röôïu„ - Laø ng nhaân cuûa cuûa ít nhaát 30% cas VTC„ - Cô cheá chöa roõ, coù caùc giaû thuyeát ñeå giaûi thích„ 2/ Ñoäc chaát„ - Methyl alcohol„ - Thuoác dieät coân truøng nhoùm phosphor höõu cô„ - Noïc ñoäc boï caïp NGUYEÂN NHAÂN „ RÖÔÏU, ÑOÄC CHAÁT, THUOÁC„ 3/ Thuoác„ - Cô cheá chöa roõ„ - Coù theå do phaûn öùng ñaëc dò vôùi thuoác, xaûy ra trong voøng 2 thaùng töø khi baét ñaàu duøng thuoác„ - Moät soá thuoác gaây VTC ñaõ ñöôïc chöùng minh: L-asparginase, azathioprine,6-mercaptopurine estrogen, ÖCMC,sulfasalazine, valproate NGUYEÂN NHAÂN CHUYEÅN HOÙA„ 1/ Taêng Triglyceride maùu„ - Nguyeân nhaân thöù 3 thöôøng gaëp„ - Triglyceride > 1000 mg/dL ( 11mmol/L )„ - Amylase coù theå khoâng taêng nhieàu„ - Beänh sinh chöa roõ„ 2/ Taêng calcium maùu„ - Taát caû ng nhaân gaây taêng calcium maùu ñeàu laøm taêng men tuïy nhöng hieám khi gaây vieâm tuïy„ - Do laéng ñoïng calcium trong oáng tuïy vaø laøm hoïat hoùa trypsinogen trong nhu moâ tuïy NGUYEÂN NHAÂN NHIEÃM VI SINH VAÄT1/ Virus- Virus quai bò thöôøng gaëp- Coxsackie virus- Virus vieâm gan ( HBV)- Influenza A vaø B- Enterovirus, CMV , rubella- HIV/ AIDS NGUYEÂN NHAÂN NHIEÃM VI SINH VAÄT„ 2/ Vi truøng„ - Salmonella species, Shigella species,…„ - Thöôøng VTC khoâng phaûi laø bieåu hieän ñaàu tieân„ 3/ Kyù sinh truøng„ - Khoûang 15% cas VTC do beänh ñöôøng maät coù theå lieân quan nhieãm giun ñuõa„ - Coù theå do Fasciola hepatica, Clonorchis sinensis NGUYEÂN NHAÂN NGUYEÂN NHAÂN KHAÙC (10%)- Pancreas divisum- Di truyeàn- Do BS gaây ra : sau ERCP, haäu phaãu vuøng buïng- Beänh maïch maùu : thieáu maùu cuïc boä, XVÑM- Chaán thöông- Loùet maët sau HTT- Linh tinh NGUYEÂN NHAÂN „ KHOÂNG ROÕ NGUYEÂN NHAÂN„ - Khoûang 10 -20% thaät söï voâ caên„ - Huùt thuoác laù coù theå laø nguy cô cuûa vieâm tuïy do röôïu vaø vieâm tuïy voâ caênCấu trúc mô học bình thường của tụy SINH LYÙ Bình thöôøng, caùc teá baøo nang tuyeán cuûa tuïy töï baûo veä baèng moät soá cô cheá :+ Caùc men tuïy ñöôïc toång hôïp vaø döï tröõ trong caùc haït zymogen döôùi daïng tieàn men chöa hoaït hoùa (trypsinogen, chymotrypsinogen, procarboxypeptidase, proelastase, vaø prophospholipases)+ Caùc haït zymogen coù ñoàng thôøi caû men tuïy chöa hoaït hoùa vaø chaát öùc cheá trypsin+ Enterokinase hieän dieän ôû khu vöïc ruoät non SINH LYÙ BEÄNH söï hoaït hoùa men tuïy söï öùc cheá tieát men tuïy caùc bieán ñoåi veà maïch maùu söï tham gia cuûa heä TK ...