Bài giảng Xã hội học đại cương: Chương 2 - ThS. Đỗ Hồng Quân

Bài giảng Xã hội học đại cương: Chương 2 - Tổng quan về các phương pháp và kĩ thuật trong nghiên cứu xã hội học có mục tiêu nắm được các bước đi để thực hiện một nghiên cứu xã hội học, nắm được các phương pháp, kĩ thuật cơ bản trong nghiên cứu xã hội học, hiểu được mối tương quan giữa lý thuyết và phương pháp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Xã hội học đại cương: Chương 2 - ThS. Đỗ Hồng Quân Chương 2 Tổng quan về các phương pháp và kĩ thuật trong nghiên cứu xã hội học. Mục tiêu môn học 1. Nắm được các bước đi để thực hiện một nghiên cứu xã hội học 2. Nắm được các phương pháp, kĩ thuật cơ bản trong nghiên cứu xã hội học 3. Hiểu được mối tương quan giữa lý thuyết và phương pháp. Slide 2 I/Một số khái niệm liên quan về nghiên cứu khoa học 1. Phương pháp nghiên cứu khoa học?  Phương pháp là gì?  Kỹ thuật là gì?  Phương pháp nghiên cứu khoa học: Là một chuỗi nghiên cứu gồm các bước tuần tự có tổ chức, có hệ thống nhằm đảm bảo tính khách quan tối đa và tính nhất quán trong việc nghiên cứu vấn đề. Slide 3 2. Đặc điểm của nghiên cứu khoa học 1. Kiểm soát được 2. Chặt chẽ 3. Hệ thống 4. Có cơ sở và kiểm chứng được 5. Thực nghiệm 6. Mang tính phê phán Slide 4 3. Tại sao cần phải nghiên cứu khoa học 1. Nghiên cứu khoa học nhằm mục đích tri nhận về vấn đề đối tượng 2. Cần nghiên cứu khoa học để thông tin mang tính khách quan, chính xác và có thể kiểm chứng được. 3. Để phục vụ cuộc sống Slide 5 II/ Các bước đi để thực hiện một nghiên cứu xã hội học XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI VÀ HÌNH THÀNH NHỮNG CÂU HỎI NGHIÊN CỨU CỤ THỂ (1) BƯỚC THĂM DÒ VÀ XEM LẠI THƯ TỊCH (2) XÂY DỰNG MỘT MÔ HÌNH PHÂN TÍCH (XÂY DỰNG KHUNG KHÁI NIỆM) (3) THU THẬP DỮ KIỆN VÀ KIỂM CHỨNG GIẢ THUYẾT (4) Slide 6 II/ Các bước đi để thực hiện một nghiên cứu xã hội học 1. Xác định đề tài nghiên cứu và hình thành các câu hỏi 1.1 Các loại đề tài nghiên cứu Nghiên cứu cơ bản Nghiên cứu lý thuyết Nghiên cứu thực tiễn Slide 7 II/ Các bước đi để thực hiện một nghiên cứu xã hội học 1. Xác định đề tài nghiên cứu và hình thành các câu hỏi 1.2 Các nguyên tắc lựa chọn đề tài • Mối quan tâm • Tính cấp bách • Tính hữu dụng • Khả năng của người nghiên cứu • Tính khả thi • Tính độc đáo • Những giới hạn trong thực tiễn Slide 8 Những chức năng của tựa đề và nguyên tắc đặt tựa đề nc • Tựa đề nghiên cứu cần phải đặt 1 cách vắn tắt, nêu được nội dung, đối tượng, thời điểm, nơi chốn nghiên cứu - Các nguyên tắc đặt tựa đề nc: (4W, 1H) 1. Đề tài phải rõ ràng, không dị nghĩa 2. Thích hợp, đi thẳng vào vấn đề 3. Tựa đề có tính cách tìm hiểu hơn là thuyết minh 4. Không có tính cách tuyên truyền, quảng cáo 5. Chọn những đề tài về những vấn đề đang diễn ra 6. Các khái niệm chính nên được bao gồm trong đề tài, và cho thấy mối tương quan của chúng 7. Tựa đề cũng cần cho thấy được đối tượng khảo sát 8. Nên giới hạn không gian và thời gian mà đề tài nghiên cứu 3. Tựa đề của đề tài nghiên cứu: Ví dụ: 1. “ẤP BÌNH MINH, HUYỆN TÂN PHÚ: MỘT ĐỊA PHƯƠNG KHÔNG PHÁT TRIỂN VÌ ÍT TÍNH CỐ KẾT CỘNG ĐỒNG” 2. “SIDA: HIỂM HỌA CỦA MỌI NGƯỜI” 3. NỀN GIÁO DỤC VIỆT NAM BƯỚC VÀO THẾ KỶ 21” 4. THẢM HỌA MÔI TRƯỜNG: DO ĐÂU? Đáp án 1. “ẤP BÌNH MINH, HUYỆN 1. Tính cố kết cộng đồng tại ấp TÂN PHÚ: MỘT ĐỊA Bình Minh, huyện Tân Phú PHƯƠNG KHÔNG PHÁT trong giai đoạn hiện nay. TRIỂN VÌ ÍT TÍNH CỐ 2. Những nguyên nhân dẫn đến KẾT CỘNG ĐỒNG” hiện tượng nhiễm HIV trong 2. “SIDA: HIỂM HỌA CỦA thanh thiếu niên tại địa phương MỌI NGƯỜI” X, hiện nay 3. Những cơ hội và thách thức của 3. NỀN GIÁO DỤC VIỆT nền giáo dục Vn trong bối cảnh NAM BƯỚC VÀO THẾ toàn cầu hóa. KỶ 21” 4. Những nguyên nhân dẫn đến ô 4. THẢM HỌA MÔI nhiễm môi trường tại phường TRƯỜNG: DO ĐÂU? X, Quận Y hiện nay II/ Các bước đi để thực hiện một nghiên cứu xã hội học 1. Xác định đề tài nghiên cứu và hình thành các câu h ỏi 1.3 Các bước đi cụ thể để xác định vấn đề nghiên cứu Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4 Bước 5 Xác định lĩnh Liệt kê các lĩnh Chọn một lĩnh Đưa ra câu hỏi nghiên Hình thành mục tiêu tổng quát và mục vực quan tâm vực nhỏ vực nhỏ làm vấn cứu tiêu cụ thể đề nghiên cứu Ví dụ Nghiện ma túy 1/ Chân dung Ảnh hưởng của ...