Bản chất thuế VAT và VAT ở Việt Nam - 6

- Đã sắp xếp lại tổ chức bộ máy quản lý thuế ở Cục thuế, Cục Hải Quan, Chi cục thuế, để đáp ứng được yêu cầu của quản lý thu theo các luật thuế mới. - Đã từng bước trang bị máy tính để hiện đại hoá công tác quản lý thuế. Đến nay, cơ bản đã trang bị xong số lượng máy tính cần thiết cho công tác quản lý thuế ở các cục thuế. III. Một số vướng mắc chính trong quá trình thực hiện. 1. Vào thời điểm giao thời của sự thay đổi luật thuế:Sự...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bản chất thuế VAT và VAT ở Việt Nam - 6- Đã sắp xếp lại tổ chức bộ máy quản lý thuế ở Cục thuế, Cục Hải Quan, Chi cục thuế, đểđáp ứng được yêu cầu của quản lý thu theo các luật thuế mới.- Đã từng bước trang bị máy tính để hiện đại hoá công tác quản lý thuế. Đến nay, c ơ bản đãtrang bị xong số lượng máy tính cần thiết cho công tác quản lý thuế ở các cục thuế.III. Một số vướng mắc chính trong quá trình thực hiện.1. Vào thời điểm giao thời của sự thay đổi luật thuế:Sự vận động của nền kinh tế thị trường tất yếu đòi hỏi sự cận động của hệ thống chính sáchthuế đẻe đảm bảo sự phù hợp của hệ thống thuế và lấp đi những kẽ hở để đối tượng nộp thuếlợi dụng, tuy nhiên chính thời điểm thay đổi của một chính sách thuế đôi khi tạo ra những kẽhở mới cho cacs đối tượng nộp thuế lách qua.Vào thời điểm gần đây, khi luật thuế GTGT ra đời với thuế suất đầu ra tương đối cao thay vìcho hàng loạt các hoạt động có thuế suất thấp (1% đến 2%..) tại thời điểm 1/1/1999. Chínhvì lý do này, hàng loạt các công trình xây dựng cơ bản, các công ty sản xuất kinh doanh ...đều cố gáng bằng cách này hay cách khác tăng khối lượng công trình hoàn thành bàn giao,tăng cường xác nhận các hợp đồng mua bán hoặc xuất hoá đơn bán hàng để có thể tránhđược thuế GTGT với một mưcs thuế xuất đầu ra cao hơn rất nhiều. Những biểu hiện đó,ngoài việc làm ảnha hưởng lớn đến số thu của Nhà nước, còn làm giảm tính pháp lý,tínhcông bằng của hệ thống thuế. Sự thay đổi của hệ thống luật thuế là tất yếu đối với mộtnước có nền kinh tê đang phát triển và thường xuyên biến động. Tuy nhiên trên cơ sở biểuhiện này để có thể nghiên cứu, xây dựng một hệ thống chính sách sao cho những tác độngxấu của chúng là nhỏ nhất đối với nền kinh tế. 36Đồng thời với việc ban hành một sự thay đổi của luật thuế, Bộ tài chính, Tổng cục thuế phảinghiên cứu cà đưa ra các phương án cụ thể để hạn chế tối đa việc lợi dụng sự thay đôỉ này.Ví dụ tại thời điểm 1/1/1999, khi luật thuế GTGT bắt đầu có hiệu lực, Bộ t ài chính có thể quiđịnh tất cả các doanh nghiệp tổng kiểm tra kê kho vật liệu, kho thành phẩm có sự giám sátcủa cơ quan tài chính, tổng kiểm kê toàn bộ hoá đơn chứng từ do Bộ tài chính ban hành t ạithời điểm 1/1/1999, tất cả các việc đó phải tiến hành đồng bộ, hàng loạt và tức thời. Khi đósẽ hạn chế được một phần lớn thất tháo trong quá trình này. Thuế suất thuế GTGT khá cao.2.Theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, thuế suất thuế GTGT 10% tính cho các mặthàng thông thường cho tiêu dùng là khá cao, làm giảm sức mua, tiêu thụ sản phẩm hàng hoágặp nhiều khó khăn. Một minh chứng cho thấy thuế suất thuế GTGT cao, đó l à có trên 100mặt hàng có thuế suất thuế GTGT cao hơn thuế suất thuế doanh thu và Nhà nước đ• nhiềulần phải điều chỉnh giảm thuế.Mặc dù theo lý luận thuế GTGT do người tiêu dùng trả, không gây ảnh hưởng đến hoạt độngsản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, nh ưng nếu thuế suất cao, giá thanh toán của hànghoá, dịch vụ sẽ cao, người tiêu dùng khó chấp nhận, tiêu thụ sẽ gặp khó khăn, các doanhnghiệp muốn bán được hàng buộc phải hạ giá bán và bị thua lỗ. Để tránh bị thua lỗ, cácdoanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất.3. Thuế GTGT làm đảo lộn mức thuế phải nộp.Thuế GTGT được thiết kế với mức thu tương đương thuế doanh thu với mụ tiêu ổn địnhquan hệ phân phôí giữa Nhà nước với nền kinh tế xét trên tổng thể, nhưng thực tế có làm đảo 37lộn mức thuế phải nộp của các ngành khác nhau. Có ngành thuế phải nộp tăng gấp bội so vớithuế doanh thu, có ngành lại thấp hơn nhiều. Tương quan phân phối giữa các ngành bị đảolộn vướng mắc phát sinh không chỉ liên quan đến lỗ lãi mà còn liên quan đến vấn đề mới.4. Thuế GTGT gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp về vốn.Qui định phải nộp thuế GTGT đối với những mặt hàng nhập kho nhưng chưa bán làm chomột số doanh nghiệp khó khăn trong vấn đề vốn. Đặc biệt với những doanh nghiệp với sốvốn ít thì qui định này làm cho họ thật sự điêu đứng. Nhiều doanh nghiệp hoạt động chủ yếubằng vốn vay này khi áp dụng luật thuế GTGT phải vay thêm vốn để nộp cho phần thuế đầuvào, gánh nặng thiếu vốn đã nặng nay lại càng nặng thêm cho du sau này se được khấu trừthuế hay hoàn thuế. Trường hợp các doanh nghiệp bán hàng đại lý khi chuyển hàng cho đailý phải nộp ngay thuế GTGT, trong khi đó phải chỉ khi nào đại lý bán được hàng mới thuđược thuế GTGT từ người mua. Như vậy vốn của doanh nghiệp bị chiếm dụng một cách bấthợp lý. Tốc độ hoàn thuế cho doanh nghiệp còn chậm.5.Quá trình thủ tục xin hoàn thuế khá rắc rối, mất nhiều thời gian và công sức của ác doanhnghiệp. Để được hoàn thuế, các doanh nghiệp phải nộp hồ sơ và toàn bộ hoá đơn, chứng từlên cơ quan thuế rồi chờ nhân viên thuế xuống đơn vị kiểm tra, đối chiếu hoá đơn thực hiệnbăng phương pháp thủ công, kéo dài thời gian kiểm tra làm chậm việc hoàn thuế, bên cạn ...