Bán đảo Ả Rập_Chương II

Miền bắc bán đảo Ả Rập, dọc theo bờ Địa Trung Hải, từ sông Nil tới Syrie rồi vòng qua lưu vực hai con sông Tigre và Euphrate là nơi phát tích của hai nền văn minh cổ nhất thế giới: nền văn minh cổ Ai Cập và nền văn minh Mésopotamie; cũng lại là nơi phát tích của hai Tôn giáo có ảnh hưởng lớn tới nhân loại: Do Thái giáo và Ki Tô giáo; còn giữa bán đảo là âm phát tích của một nền văn minh thời Trung cổ, văn minh Ả Rập, và của một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bán đảo Ả Rập_Chương II Bán đảo Ả Rập_Chương IIMiền bắc bán đảo Ả Rập, dọc theo bờ Địa Trung Hải, từ sông Nil tới Syrierồi vòng qua lưu vực hai con sông Tigre và Euphrate là nơi phát tích của hainền văn minh cổ nhất thế giới: nền văn minh cổ Ai Cập và nền văn minhMésopotamie; cũng lại là nơi phát tích của hai Tôn giáo có ảnh hưởng lớntới nhân loại: Do Thái giáo và Ki Tô giáo; còn giữa bán đảo là âm phát tíchcủa một nền văn minh thời Trung cổ, văn minh Ả Rập, và của một Tôn giáothứ ba: Hồi giáo.[B]VĂN MINH CỔ AI CẬP[/B]Phát sớm nhất là nền văn minh cổ Ai Cập.Chúng ta chưa rõ gốc tích dân tộc Ai Cập, chỉ biết từ hồi tiền sử họ ở sa mạcphía Tây (tức miền Bắc Phi: Libye, Somalie...), di cư tới bờ sông Nil, thấyđất cát phì nhiêu, bèn cắm trại cất chòi. Nhưng rồi có lẽ cách đây 7.000 năm,đã có một số dân tộc châu Á: Sémitique hay Suméro Indou tới xâm chiếmlần lần thượng lưu sông Nil. Những dân tộc này văn minh hơn, có chữ viết,biết nấu đồng, tổ chức gia đình, xã hội, đồng hóa thổ dân còn dã man chỉbiết dùng đồ đá, và khoảng 4.000 năm TCN, sự đồng hóa đã hoàn thành, màdân tộc Ai Cập xuất hiện trên lịch sử thế giới.Mới đầu dân tộc đó chia làm nhiều tiểu bang rồi một vị anh hùng thống nhấtcác tiểu bang, lên ngôi vua (khoảng 3.200 TCN), tức vua Ménès, lập đô ởMemphis, trên hạ lưu sông Nil. Các vua sau lo mở mang, bình trị đất đai,xây dựng các kim tự tháp, được coi là một trong những kỳ quan của thế giới.Kim tự tháp cao nhất cất trong đời vua Kheops, khoảng 2.800 TCN.Độ một ngàn năm sau, một dân tộc du mục ở phương Đông từ sa mạc vàoxâm chiếm đất đai họ trong một thế kỷ, tức dân tộc Hyksos. Họ gắng sứcđuổi quân thù đi, phục hưng lên, mạnh hơn trước: các vua Thoutmès III,Ramsès II (1.300 TCN) đều là những vị anh hùng (kinh đô hồi đó ở Thèbes)mở mang bờ cõi tới Palestine, Syrie, lại thắng được dân tộc Hittite, lúc đó cómột đế quốc rộng ở Tiểu Á.Ai Cập thời đó hùng cường và văn minh nhất thế giới. Các đền đài đồ sộđược dựng lên, như đền Louqsor và Karnack.Họ theo đa thần giáo cũng như các dân tộc khác, thờ đủ các thứ thần: thầnThiện, thần Ác, thần Bò, thần Cá Sấu, thần Sông Nil, thần Mặt Trời. Họ tinrằng linh hồn bất diệt, nhưng cần có xác để làm chỗ dựa, nên họ ướp xác rồimới đặt vào quan tài, chôn cất. Các kim tự tháp chính là những lăng tẩm vĩđại chứa xác các vua chúa mà họ gọi là Pharaon.Trên 4.000 năm trước, họ đã biết dùng thuyền buồm, bánh xe, nấu thủy tinh,chạm đồ đồng, dệt vải mịn, biết đào kinh dẫn nước; kinh có danh nhất làkinh nối Hồng Hải với một nhánh sông Nil, làm cho Hồng Hải thông với ĐịaTrung Hải (thế kỷ thứ 7 TCN.). Sau kinh đó bị cát lấp vì trong thời họ suyvi, không có ai săn sóc. Ferdinand de Lesseps đào kênh Suez (hoàn thànhnăm 1869, tới nay đúng một thế kỷ) là muốn làm lại công việc của người AiCập hai ngàn năm trước.Khoa học của họ đã đạt một sức khá cao: họ làm được một thứ lịch gầnđúng, chế ra một thứ giấy rất bền bằng vỏ cây papyrus, tính được con số p =3,16, tạo được một thứ chữ viết dùng 24 chữ cái để ghi âm. Còn công trìnhkiến trúc của họ thì quán tuyệt cổ kim, chúng tôi khỏi phải nhắc tới.Thịnh cực thì bắt đầu suy. Dân chúng sinh ra lười biếng, không muốn đilính, lính trong nước đều là người ngoại quốc đánh thuê. Vua chúa sống mộtđời cực kỳ ủy mị, xa xỉ.Mới đầu bị Ba Tư xâm chiếm; người Ba Tư lập nhiều đồn trên khắp lưu vựcsông Nil, từ Địa Trung Hải tới Assouan. Ai Cập chịu nhiều nỗi điêu đứng,mấy lần nổi lên, mất hai thế kỷ mới đuổi được họ đi, nhờ những lính đánhthuê gốc Liby và Hy Lạp.Vì vậy mà khi Alexandre đại đế (thế kỷ thứ 4 TCN.) chiếm được Ba Tư, rồiSyrie, Palestine, tới bờ sông Nil thì dân chúng Ai Cập hoan hô ông như mộtvị ân nhân giải thoát cho họ, coi ông như một vị Pharaon chính thống. HyLạp đô hộ Ai Cập ba thế kỷ. Họ đi thì La Mã tới.Nữ hoàng Cleopatre, xinh đẹp tuyệt trần, muốn dùng làn sóng khuynh thà nhđể cứu quốc, thắng được vị anh hùng La Mã là César, nhưng rồi không laychuyển được Auguste và phải tự tử để khỏi bị nhục.Từ đó, trong non 2.000 năm, Ai Cập không lúc nào được tự chủ. Hết La Mã,tới Byzance. Ki Tô giáo lần lần lan vào lưu vực sông Nil. Rồi lại bị Ba Tưxâm chiếm một lần nữa (đầu thế kỷ thứ 7 SCN.). Ba Tư này chỉ chiếm đượcmươi năm, nhưng tàn phá, vơ vét dữ dội; Byzance mới đuổi họ đi được thìquân đội Ả Rập do tướng Amrou Ibn El As chỉ huy (dưới trào vua Ả RậpOmar) quét sạch ảnh hưởng cả Byzance mà làm chủ Ai Cập.Ai Cập mất nước mà mất luôn cả văn tự, điều đó đáng buồn mà không đánglạ. Chữ cổ Ai Cập rất dễ học (vì ghi âm chứ không biểu ý như chữ TrungHoa, chỉ dùng có 24 chữ cái) nhưng không được truyền bá trong dân gian,chỉ một số rất ít người được học, và sau khi người La Mã lại xâm chiếm, ởđầu kỷ nguyên, thì vị giáo sỹ Ai Cập cuối cùng biết chữ đã chết mà khắpnước không ai đọc được sách cùng bia trong đền, đài, lăng tẩm nữa. Thế làcả mấy n ...