Báo cáo khoa học: Nghiên cứu khả năng kháng các chủng bạc lá Việt Nam của tập đoàn chỉ thị chứa gen chống bệnh khác nhau

Trong những năm gần đây, ở Việt Nambệnh bạc lá (do vi khuẩn Xanthomonas oryzaepv. oryzae gây ra) đ6 phá hoại mạnh trênnhiều giống lúa khác nhau, đặc biệt l
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: Nghiên cứu khả năng kháng các chủng bạc lá Việt Nam của tập đoàn chỉ thị chứa gen chống bệnh khác nhau Báo cáo khoa học: Nghiên cứu khả năng kháng các chủng bạc lá ViệtNam của tập đoàn chỉ thị chứa gen chống bệnh khác nhauT¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 4/2003 Nghiªn cøu kh¶ n¨ng kh¸ng c¸c chñng b¹c l¸ ViÖt Nam cña tËp ®oµn chØ thÞ chøa gen chèng bÖnh kh¸c nhau Resistance to the races of bacterial leaf blight of Vietnam of the differential Phan H÷u T«n 1 v Bïi Träng Thuû2 Summary Artifical innoculation of the seven bacterial leaf blight (BLB) isolates from NorthernVietnam onto the 11 isogenic lines at the flowering stage was carried out. The results showedthat xa-5, Xa-7, Xa-13 and Xa-21 containing isogenic lines were strongly resistant to almostisolates. These effective genes are recommended to use in the BLB resistant breeding program. Keywords: Bacterial leaf blight, islolates, resistance.1. §Æt vÊn ®Ò1 longisminata sang lo i lóa trång O. Sativa). Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ë ViÖt Nam Theo Ikeda et al. (1990) v Khush (1991) mçibÖnh b¹c l¸ (do vi khuÈn Xanthomonas oryzae vïng sinh th¸i trång lóa th−êng tån t¹i mét sè chñng bÖnh nhÊt ®Þnh. ë Philipin ® ph¸t hiÖnpv. oryzae g©y ra) ® ph¸ ho¹i m¹nh trªn ®−îc 6 chñng, ë NhËt B¶n 12 chñng v ë ÊnnhiÒu gièng lóa kh¸c nhau, ®Æc biÖt l nh÷nggièng lóa lai nhËp tõ Trung quèc trong c¶ vô §é 9 chñng. Mçi gen cña c©y lóa l¹i cã ph¶nmïa v vô xu©n. V× vËy biÖn ph¸p phßng trõ øng kh¸c nhau ®èi víi mçi chñng v cã thÓbÖnh b¹c l¸ b»ng viÖc chän t¹o ra c¸c gièng chèng ®−îc chñng n y nh−ng l¹i bÞ nhiÔm bëilóa chèng bÖnh ®ang trë nªn cÊp thiÕt. Cho chñng kh¸c, hoÆc mét gen cã thÓ chèng ®−îc®Õn nay trªn thÕ giíi ng−êi ta ® x¸c ®Þnh nhiÒu chñng kh¸c nhau. §Ó chän t¹o th nh®−îc 15 gen chèng bÖnh b¹c l¸ trong c¸c tËp c«ng mét gièng chèng bÖnh bÒn v÷ng v l©u®o n gièng lóa ®Þa ph−¬ng, trong ®ã cã 12 gen d i trªn ®ång ruéng th× gièng ®ã ph¶i chøatréi: Xa-1, Xa-2, Xa-3, Xa-4, Xa-6, Xa-7, Xa-9, ®−îc nhiÒu gen chèng ®−îc nhiÒu chñng bÖnhXa-10, Xa-11, Xa-12, Xa-14 v Xa-21 v 3 gen kh¸c nhau ®ang tån t¹i ë khu vùc phæ biÕnlÆn l : xa-5, xa-13 v xa-8. T¸c gi¶ Phan H÷u gièng t−¬ng lai. Trong b i viÕt n y chóng t«iT«n (2000) khi dïng kü nghÖ PCR ®Ó ®iÒu tra ®Ò cËp ®Õn kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chèngsù cã mÆt cña 3 gen chèng bÖnh b¹c l¸: xa-5, bÖnh cña tõng gen trong tËp ®o n gen doxa-13 v Xa-21 trong 145 gièng lóa ®Þa tr−êng Kyushu cung cÊp ®èi víi 7 chñng bÖnhph−¬ng cña ViÖt Nam ® thu ®−îc 12 gièng ph©n lËp ë MiÒn b¾c ViÖt Nam.chøa alen 1 cña gen xa-5 chèng bÖnh, nh−ng 2. VËt liÖu v ph−¬ng ph¸p nghiªnkh«ng cã gièng n o trong ®ã chøa gen xa-13 cøuv Xa-21 (Gen Xa-21 l gen chèng bÖnh ®−îcchuyÓn vÞ nhiÔm s¾c æn ®Þnh tõ lo i lóa d¹i O. VËt liÖu gåm 11 dßng ®¼ng gen do GS.TS. A. Yoshimura, §¹i häc Kyushu NhËt b¶n cung cÊp cã ký hiÖu: IRBB1, IRBB2, IRBB3,1 Bé m«n C«ng nghÖ Sinh häc, Khoa N«ng häc2 Bé m«n BÖnh c©y- N«ng d−îc, Khoa N«ng häc 283 nghiªn cøu kh¶ n¨ng kh¸ng c¸c chñng bÖnh b¹c l¸...IRBB4, IRBB5, IRBB7, IRBB10, IRBB11, Dïng kÐo c¾t ®Çu c¸c l¸ xanh d i 2 - 5 cm,IRBB14 v IRBB21 lÇn l−ît chøa c¸c gen sau 21 ng y l©y nhiÔm, ®o chiÒu d i vÕt bÖnh,chèng: Xa-1, Xa-2, Xa-3, Xa-4, xa-5, Xa-7, Xa- ®o tõ mÐp c¾t ®Çu l¸ xuèng phÝa d−íi v chia10, Xa-11, Xa-14 v Xa-21. Gièng IR24 l ra c¸c møc trªn c¬ së chiÒu d i vÕt bÖnhgièng cho nÒn gen nh©n dïng l m ®èi chøng nhiÔm: ChiÒu d i vÕt bÖnh < 4 cm - Kh¸ngv 3 dßng lóa cã triÓn väng míi ®−îc chän t¹o bÖnh cao (HR);l : TN13-4, TN13-5 v TN21-1. ChiÒu d i vÕt bÖnh tõ 4 - 8 cm - kh¸ng võa (R) MÉu l¸ bÖnh b¹c l¸ ®−îc thu thËp tõ c¸c ChiÒu d i vÕt bÖnh tõ 8 - 12 cm - nhiÔm (S)vïng v gièng lóa kh¸c nhau ë miÒn B¾c ViÖt ChiÒu d i vÕt bÖnh > 13 cm - nhiÔm nÆng (HS)Nam, trong n¨m 2001. Chän vÕt bÖnh ®iÓn 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu v th¶oh×nh, c¾t l¸ cho v o tói nylon cã chøa silica- luËnGel ®Ó gi÷ kh« råi bá ngay v o tñ ®¸ l¹nh. C¾tlÊy mÈu l¸, ®o¹n gi÷a vÕt bÖnh v m« l¸ khoÎ, KÕt ...