Báo cáo khoa học: ' Áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính'

Tuyển tập những báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh tác giả: Đặng Thúy Anh, Áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học: " Áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính" T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh §Æng Thóy Anh (a) Tãm t¾t. NhiÖm vô cña kiÓm to¸n viªn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh lµ thu thËp ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n cã hiÖu lùc ®Ó lµm c¨n cø hîp lý cho nh÷ng ý kiÕn cña kiÓm to¸n viªn. Tuy nhiªn, bÊt cø cuéc kiÓm to¸n nµo còng cã giíi h¹n vÒ thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n. V× thÕ, kiÓm to¸n viªn ph¶i lùa chän nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n phï hîp, hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n ®ã lµ thñ tôc ph©n tÝch. Bµi viÕt nµy ®Ò cËp ®Õn c¸ch ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch trong c¸c giai ®o¹n cña kiÓm to¸n. §ã lµ c¸c tû suÊt tµi chÝnh, c¸c thñ tôc ph©n tÝch ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh. Ho¹t ®éng kiÓm to¸n trªn thÕ giíi ®· ph¸t sinh hµng tr¨m n¨m tr−íc ®©y vµ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, th©m nhËp vµo mäi ngµnh, mäi lÜnh vùc kinh tÕ. KiÓm to¸n cã vai trß vµ ý nghÜa hÕt søc quan träng. Mét trong nh÷ng ý nghÜa cña kiÓm to¸n lµ t¹o niÒm tin cho nh÷ng ng−êi quan t©m ®Õn th«ng tin tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®Ó gi¶m rñi ro cña nh÷ng ng−êi quan t©m khi sö dông th«ng tin do kiÓm to¸n cung cÊp th× ý kiÕn do kiÓm to¸n viªn (KTV) ®−a ra ph¶i x¸c ®¸ng. Muèn vËy, KTV ph¶i thu thËp ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng cã hiÖu lùc ®Ó lµm c¨n cø, c¬ së cho nh÷ng ý kiÕn cña KTV b»ng viÖc sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm to¸n, nh−: ph−¬ng ph¸p ®èi chiÕu trùc tiÕp, ®èi chiÕu logic, ph−¬ng ph¸p kiÓm kª, thùc nghiÖm, ®iÒu tra... Tuy nhiªn, bÊt cø cuéc kiÓm to¸n nµo còng tÝnh tíi hiÖu qu¶, tøc lµ ph¶i cã sù c©n ®èi gi÷a chi phÝ vµ kÕt qu¶. §Æc biÖt lµ ®èi víi kiÓm to¸n ®éc lËp, lÜnh vùc kiÓm to¸n chñ yÕu lµ kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh. Nh− vËy, lµm thÕ nµo ®Ó trong thêi gian kiÓm to¸n nhÊt ®Þnh, víi chi phÝ kiÓm to¸n nhÊt ®Þnh mµ kiÓm to¸n viªn vÉn ®−a ra ý kiÕn x¸c ®¸ng vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh (BCTC), vÉn ®¶m b¶o chÊt l−îng cña cuéc kiÓm to¸n. ViÖc ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch gióp KTV gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò nµy. 1. C¸c tû suÊt tµi chÝnh trong thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh Thñ tôc ph©n tÝch lµ c¸ch thøc ph©n tÝch sè liÖu, th«ng tin, c¸c tû suÊt quan träng, qua ®ã t×m ra xu h−íng biÕn ®éng vµ t×m ra nh÷ng mèi quan hÖ cã m©u thuÉn víi c¸c th«ng tin cã liªn quan kh¸c hoÆc cã chªnh lÖch lín so víi gi¸ trÞ ®· dù kiÕn. Thñ tôc ph©n tÝch bao gåm viÖc so s¸nh c¸c th«ng tin tµi chÝnh, nh−: - So s¸nh th«ng tin t−¬ng øng kú nµy víi c¸c kú tr−íc. - So s¸nh gi÷a thùc tÕ víi kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ (VÝ dô: KÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch b¸n hµng...). NhËn bµi ngµy 18/9/2006. Söa ch÷a xong 07/12/2006. 5 T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2007 §¹i häc Vinh - So s¸nh gi÷a thùc tÕ víi −íc tÝnh cña KTV (VÝ dô: Chi phÝ khÊu hao −íc tÝnh...) - So s¸nh gi÷a thùc tÕ cña ®¬n vÞ víi c¸c ®¬n vÞ trong cïng ngµnh cã cïng quy m« ho¹t ®éng, hoÆc víi sè liÖu thèng kª, ®Þnh møc cïng ngµnh (VÝ dô: tû suÊt ®Çu t−, tû lÖ l·i gép). Tr−íc khi ®i vµo néi dung vÒ c¸c thñ tôc ph©n tÝch ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong tõng giai ®o¹n cña kiÓm to¸n BCTC, chóng t«i xin ®−a ra nh÷ng tû suÊt tµi chÝnh quan träng th−êng ®−îc sö dông trong thñ tôc ph©n tÝch. ViÖc ¸p dông c¸c tû suÊt nµy còng lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng, cÇn thiÕt cña thñ tôc ph©n tÝch. Nh÷ng tû suÊt tµi chÝnh nµy ®−îc x©y dùng phï hîp víi sù thay ®æi cña chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam, cô thÓ lµ sù ra ®êi cña chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam vÒ viÖc tr×nh bµy c¸c th«ng tin trªn BCTC theo QuyÕt ®Þnh sè 234/2003/Q§-BTC cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh (vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (®ît 3)) vµ QuyÕt ®Þnh sè 12/2005/Q§-BTC ngµy 15/02/2005 cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh (vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (®ît 4)). HÖ thèng nhãm tû suÊt ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh: TSTS . TSKNTT = TSNPT (TSKNTT: tû suÊt vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t, TSTS: tæng sè tµi s¶n, TSNPT: tæng sè nî ph¶i tr¶). Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o nªn sö dông thuËt ng÷ “tû suÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t”. NÕu tû suÊt nµy cña doanh nghiÖp kh«ng bÐ h¬n 1 th× doanh nghiÖp b¶o ®¶m ®−îc kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ng−îc l¹i. TrÞ sè nµy cµng nhá h¬n 1 th× doanh nghiÖp mÊt dÇn kh¶ n¨ng thanh to¸n. TSKNTT = TSNH . TSNNH (TSKNTT: tû suÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi, TSNH: tµi s¶n ng¾n h¹n, TSNNH: tæng sè nî ng¾n h¹n). Tû suÊt nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n (lµ nh÷ng kho¶n nî mµ doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n trong vßng 1 n¨m hay mét chu kú kinh doanh) cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. Tû suÊt nµy lín h¬n 1 nh−ng nhá h¬n 2: doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ t×nh h×nh tµi chÝnh lµ b×nh th−êng hoÆc kh¶ quan. Tû suÊt nµy nhá h¬n 1 th× doanh nghiÖp kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, cµng nhá h¬n 1 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp cµng thÊp. Tû suÊt nµy lín h¬n 2 cã thÓ xem lµ ®Çu t− thõa tµi s¶n ng¾n h¹n. T+ § T . TSKNTT = TSNNH (TSKNTT: tû suÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi, T: tiÒn vµ c¸c kho¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn, §T: c¸c kho¶n ®Çu t− tµi chÝnh ng¾n h¹n). 6 T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2A-2 ...