Báo cáo nghiên cứu khoa học: TIẾP CẬN LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN LUSTER NGÀNH CHO PHÁT TRIỂN KINH TẾ KHU VỰC

Bài viết đề cập cách tiếp cận phân tích cluster ngành cho phát triển kinh tế khu vực dựa trên thực tiễn và kinh nghiệm các nước trên thế giới. Theo phương pháp tiếp cận này, mỗi khu vực cần nhận diện rõ các cluster cạnh tranh để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của khu vực, cung cấp sản phẩm và dịch vụ với lợi thế cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu, và các cluster phải được hiểu và vận dụng như các hệ thống kinh tế của khu vực (NGA, 2002). ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " TIẾP CẬN LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN LUSTER NGÀNH CHO PHÁT TRIỂN KINH TẾ KHU VỰC" TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 3(26).2008 TIẾP CẬN LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN LUSTER NGÀNH CHO PHÁT TRIỂN KINH TẾ KHU VỰC APPROACHING THE THEORY AND PRACTICE OF INDUSTRY CLUSTER FOR REGIONAL ECONOMIC DEVELOPMENT TRƢƠNG HỒNG TRÌNH NGUYỄn THANH LIÊM Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng TÓM TẮT Bài viết đề cập cách tiếp cận phân tích cluster ngành cho phát triển kinh tế khu vực dựa trên thực tiễn và kinh nghiệm các nước trên thế giới. Theo phương pháp tiếp cận này, mỗi khu vực cần nhận diện rõ các cluster cạnh tranh để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của khu vực, cung cấp sản phẩm và dịch vụ với lợi thế cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu, và các cluster phải được hiểu và vận dụng như các hệ thống kinh tế của khu vực (NGA, 2002). Mục đích của nghiên cứu là cung cấp cơ sở nền tảng để các nhà hoạch định hiểu được bản chất và hoạt động của các cluster trong nền kinh tế địa phương cũng như hoạt động kinh tế trong khu vực, và xác định các mối liên kết vốn có cũng như các chính sách hỗ trợ các cluster cạnh tranh nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực. Các từ khóa: Cluster Ngành, Phân tích Cluster, Phát triển Kinh tế Khu vực ABSTRACT The paper approaches cluster analysis for regional economic development from the practices and experiences around the world. This approach requires regions to undertake economic-based analysis to identify competitive clusters that are driving the regional economy and delivering services with competitive advantages in response to global markets. These clusters must be understood and applied as regional economic systems (NGA, 2002). The purpose of the study is to provide a framework for policy makers to understand economic activities and characteristics of competitive clusters in the local and regional economies, then determine the inter-relationships and linkages as well as support ing policies for competitive clusters to enhance the regional economic development.1. Giới thiệu Trong các diễn đàn phát triển kinh tế, khái niệm cluster vẫn thường đượcđề cập trong chiến lược phát triển kinh tế địa phương, nhưng hiện tại vẫn chưa cómột phương pháp hệ thống để đánh giá hoạt động của cluster trong khu vực. Hầunhư các định nghĩa về cluster trong các qui hoạch phát triển kinh tế vùng cũng cósự khác biệt khá lớn, và ít có sự am hiểu về cluster ngành cũng như các ngành hỗtrợ liên quan. Từ lý thuyết đến thực tiễn tiếp cận cluster ngành, nhiều khái niệm lý thuyếtnhằm giải thích lý do cho việc tập hợp các ngành giới hạn trong một phạm vi địalý cho các hoạt động kinh tế (Bekele and Jackson, 2006). Từ những khái niệmtrong các nghiên cứu ban đầu về lợi thế quốc gia và hiệu quả ngoại ứng theo cách 163 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 3(26).2008tiếp cận ngành truyền thống, phạm vi nghiên cứu từ các phân tích tác động vănhóa, xã hội của kinh tế khu vực, và các tác động ngoại ứng, lan tỏa tri thức. Cácnghiên cứu gần đây đề cập đến lợi thế cạnh tranh của các doanh nghiệp thông quatiếp cận và chia sẻ tri thức ngành. Lý thuyết hiện đại nhấn mạnh vai trò của tri thứcvà tiến trình học tập, đặc biệt là các dòng tri thức chia sẻ cho việc tăng cường nănglực hoạt động và đổi mới của cluster ngành. Tiếp cận phân tích cluster ngành là sự phát triển có tính kế thừa của tiếpcận ngành truyền thống với những khác biệt trong chính sách phát triển kinh tếkhu vực. Cũng vì lẽ đó, nghiên cứu này nhằm cung cấp một cơ sở nền tảng để cácnhà hoạch định hiểu được bản chất và hoạt động của các cluster trong nền kinh tếđịa phương cũng như hoạt động kinh tế trong khu vực. Từ đó vận dụng tiến trìnhphân tích cluster ngành cho việc nhận diện các cluster cạnh tranh, xây dựng cácliên kết và chính sách hỗ trợ cluster cạnh tranh nhằm thúc đẩy phát triển kinh tếkhu vực.2. Phương pháp luận cluster ngành2.1. Cluster ngành A cluster ngành là “tập hợp theo khu vực các doanh nghiệp, nhà cung cấpvà dịch vụ có mối liên kết với nhau trong các ngành liên quan”. Cluster có nghĩarộng hơn so với ngành, bởi các liên kết trong hoạt động kinh tế. Chúng không tậptrung vào một ngành, mà điều có ý nghĩa nhất đó là mối liên kết trong nền kinh tếkhu vực (Porter, 1998; 2000). Cluster không đơn giản là sự hiện diện của một doanh nghiệp lớn ha ynhiều doanh nghiệp trong cùng một ngành. Hơn thế nữa, việc nhận diện clustertrong khu vực nhằm phát huy năng lực của các doanh nghiệp trong một ngành theocác cách thức tương tác để g ...