Báo cáo nông nghiệp: NGHIÊN CứU Sự ổN ĐịNH MùI THƠM, NĂNG SUấT Và CHấT LƯợNG GIốNG LúA HƯƠNG CốM QUA CáC THế Hệ CHọN LọC SIÊU NGUYÊN CHủNG

Hương cốm là giống được chọn thuần theo phương pháp chọn lọc cá thể (pedigree) từ quần thể phân ly F2 và các thế hệ tiếp theo của tổ hợp lai giữa 5 giống bố mẹ có nguồn gốc xa nhau. Mùi thơm của giống Hương cốm giảm rất nhanh qua các thế hệ chọn lọc. Nghiên cứu này được tiến...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nông nghiệp: "NGHIÊN CứU Sự ổN ĐịNH MùI THƠM, NĂNG SUấT Và CHấT LƯợNG GIốNG LúA HƯƠNG CốM QUA CáC THế Hệ CHọN LọC SIÊU NGUYÊN CHủNG" Tạp chí Khoa học và Phát triển 2009: Tập 7, số 4: 416 - 423 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI NGHI£N CøU Sù æN §ÞNH MïI TH¥M, N¡NG SUÊT Vμ CHÊT L¦îNG GIèNG LóA H¦¥NG CèM QUA C¸C THÕ HÖ CHäN LäC SI£U NGUY£N CHñNG Study on Stability of Aroma, Yield and Quality through Generations of Pre-Basic Seed Production of Huongcom Rice Variety Nguyễn Văn Mười, Nguyễn Thị Trâm, Trần Văn Quang, Phạm Thị Ngọc Yến, Nguyễn Trọng Tú, Vũ Văn Quang, Trần Minh Ngọc Viện Sinh học Nông nghiệp, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội TÓM TẮT Hương cốm là giống được chọn thuần theo phương pháp chọn lọc cá thể (pedigree) từ quần thể phân ly F2 và các thế hệ tiếp theo của tổ hợp lai giữa 5 giống bố mẹ có nguồn gốc xa nhau. Mùi thơm của giống Hương cốm giảm rất nhanh qua các thế hệ chọn lọc. Nghiên cứu này được tiến hành để đánh giá năng suất, chất lượng, đặc biệt là tính thơm qua các thế hệ chọn siêu nguyên chủng của giống lúa Hương cốm nhằm duy trì sự ổn định mùi thơm, năng suất, chất lượng gạo phục vụ cho việc mở rộng sản xuất. Đánh giá độ thơm trên lá và nội nhũ thực hiện từ G0 (F12) đến G2 cho thấy, tính trạng mùi thơm không ổn định qua các thế hệ nhân. Do vậy trong quá trình chọn lọc, ở ngay thế hệ G1 cần phải chọn các cá thể có mùi thơm trên lá và nội nhũ đạt điểm 2 (thơm) thì tính thơm của giống ổn định hơn ở các lần nhân tiếp theo. Từ khóa: Mùi thơm, Hương cốm, siêu nguyên chủng. SUMMARY This study was conducted to evaluate yield, quality and, especially, aroma of the rice variety Huongcom during maintenance breeding to produce pre-basic seed. The aroma was assessed using leaves and endosperm from G0 to G2 generation. It was found that the aromatic character is not stable through selective generations during maintenance phase. Rigorous selection for this trait in the G1 generation was proposed to maintain aroma in the consecutive generations. Key words: Aroma, Huongcom, pre-basic seed production. mïi th¬m ®−îc ®¸nh gi¸, trªn c¬ së ®ã ®Ò 1. §ÆT VÊN §Ò xuÊt biÖn ph¸p phï hîp ®Ó chän dßng siªu C¸c gièng lóa th¬m chÊt l−îng cao nguyªn chñng ®¹t tiªu chuÈn. th−êng cã tÝnh thÝch øng hÑp, sau mét sè vô s¶n xuÊt tÝnh th¬m vμ mét sè tÝnh tr¹ng 2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P chÊt l−îng g¹o bÞ gi¶m sót. §Æc biÖt ®èi víi NGHI£N CøU c¸c gièng lóa th¬m c¶i tiÕn chÊt l−îng cao th× 2.1. VËt liÖu tÝnh bÒn v÷ng vÒ chÊt l−îng th−êng gi¶m sót nhanh sau mét sè vô s¶n xuÊt (NguyÔn H÷u H¹t gièng H−¬ng cèm thuÇn duy tr× t¹i NghÜa, Lª VÜnh Th¶o, 2007). H−¬ng cèm lμ ViÖn Sinh häc N«ng nghiÖp, thÕ hÖ F12, mét gièng lóa míi ®−îc lai tÝch luü tõ 5 gièng bè phÇn gieo ®Ó chän dßng siªu nguyªn chñng, mÑ cã nguån gèc xa nhau, tÝnh th¬m kh¸c mét phÇn b¶o qu¶n trong kho l¹nh ®Ó lμm nhau, n¨ng suÊt, chÊt l−îng còng kh¸c nhau ®èi chøng hμng vô. (NguyÔn ThÞ Tr©m vμ cs., 2007). H−¬ng cèm 2.2. Ph−¬ng ph¸p míi ®−îc më réng s¶n xuÊt tõ vô xu©n 2006. Kh¶o s¸t tÝnh æn ®Þnh mïi th¬m cña c¸c Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tÝnh æn dßng siªu nguyªn chñng chän qua c¸c thÕ hÖ ®Þnh vÒ n¨ng suÊt, chÊt l−îng ®Æc biÖt lμ 416 Nghiên cứu sự ổn định mùi thơm, năng suất và chất lượng giống lúa Hương cốm... G0 (vô 1 - F12) tõ h¹t gièng do t¸c gi¶ cung (thÕ hÖ F12) b¶o qu¶n trong kho l¹nh. C¸c cÊp, ®¸nh gi¸ dßng G1 (vô 2 - F13), so s¸nh hçn hîp thu ®−îc tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch ®−îc dßng G2 (vô 3 - F14) nh©n thμnh nguyªn gieo cÊy cïng ®iÒu kiÖn vô mïa 2007 trong chñng (vô 4 - F15), theo quy tr×nh chän siªu khu thÝ nghiÖm cña ViÖn Sinh häc N«ng nguyªn chñng 3 vô cña Bé N«ng nghiÖp vμ nghiÖp trªn « ruéng ®−îc bãn ph©n ®ång PTNT (10TCN - 359 - 2006). ThÝ nghiÖm ®Òu: 90 kgN + 45 kg P2O5 + 72 kg K2O (tû lÖ ®−îc bè trÝ ba vô, tõ vô mïa 2006 ®Õn vô N:P:K = 1: 0,5: 0,8). §¸nh gi¸ mïi th¬m trªn mïa 2007. Vô mïa 2006, gieo cÊy 213 c¸ thÓ m¹ lÊy mÉu hçn hîp. Trªn ruéng cÊy, khi lóa (dßng) H−¬ng cèm ®−îc chän tõ thÕ hÖ G0, ®Î nh¸nh ré tiÕn hμnh chän 300 c¸ thÓ ®¹t ®¸nh gi¸ mïi th¬m trªn l¸, néi nhò mçi dßng tiªu chuÈn ®óng nguyªn b¶n vÒ ®Æc ®iÓm 100 c©y, sau ®ã hçn c©n b»ng h¹t cña 100 c¸ kiÓu h×nh, sau ®ã lÊy mÉu l¸ ®Ó ®¸nh gi¸ thÓ vμ gieo tiÕp vô xu©n 2007. Vô xu©n mïi th¬m ë 2 thêi kú, khi lóa chÝn thu c¸c c¸ 2007, tiÕn hμnh ®¸nh gi¸ mïi th¬m trªn l¸ thÓ riªng vμ ®¸nh gi¸ mïi th¬m ë néi nhò. vμ néi nhò cña 100 c¸ thÓ trong mçi dßng. Thu h¹t cña 100 c¸ thÓ vμ hçn c©n b»ng h¹t, 3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU Vμ TH¶O tiÕp tôc gieo cÊy vô mïa 2008. Vô mïa 2008, LUËN còng tiÕn hμnh ®¸nh gi¸ mïi th¬m trªn l¸ vμ 3.1. §¸nh gi¸ mïi th¬m trong quÇn thÓ néi nhò. Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ mïi th¬m cô c¸c dßng chän läc thÓ nh− sau: §¸nh gi¸ mïi th¬m trªn l¸: Mçi dßng ®¸nh gi¸ trªn l¸ cña 100 c©y t¹i thêi H¹t gièng H−¬ng cèm thuÇn duy tr× t¹i ®iÓm lóa ®Î nh¸nh ré (5 - 6 nh¸nh/c©y), trç ViÖn Sinh häc N«ng nghiÖp ®−îc gieo, cÊy xong, lÊy mçi c¸ thÓ 5 gam l¸ t−¬i, th¸i nhá, th−a (thÕ h ...