Báo cáo Tiểu luận Bào chế và kiểm nghiệm thuốc thú y - Chuyên đề 6

Chuyên đề 6 KỸ THUẬT BÀO CHẾ THUỐC MỠ VÀ PHƯƠNG PHÁP KIỂM NGHIỆM1. Định nghĩaTheo dựoc điển Việt Nam II tập 3: “Thuốc mỡ là dạng chất có thể chất mềm, dùng để bôi da hay niêm mạc, nhằm bảo vệ da hoặc đưa thuốc ngấm qua da.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo Tiểu luận Bào chế và kiểm nghiệm thuốc thú y - Chuyên đề 6 Chuyªn ®Ò 6 Kü thuËt bμo chÕ thuèc mì vμ ph−¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm I. §¹i c−¬ng1. §Þnh nghÜa Theo dùoc ®iÓn ViÖt Nam II tËp 3: “Thuèc mì lμ d¹ng chÊt cã thÓchÊt mÒm, dïng ®Ó b«i da hay niªm m¹c, nh»m b¶o vÖ da hoÆc ®−a thuècngÊm qua da. Bét nh·o b«i da lμ lo¹i thuèc mì cã chøa mét tû lÖ lín d−îcchÊt r¾n kh«ng tan trong t¸ d−îc.Kem b«i da cã thÓ chÊt mÒm vμ mÞnmμng do sö dông c¸c t¸ d−îc nhò t−¬ng chøa mét l−îng chÊt láng ®¸ngkÓ”. Tuy nhiªn ®Þnh nghÜa trªn ch−a bao gåm tÊt c¶ c¸c chÕ phÈm dïngqua da ®Ó ®iÒu trÞ vμ phßng bÖnh nh− hiÖn nay.2. Ph©n lo¹i2.1. Theo thÓ chÊt vμ thμnh phÇn cÊu t¹o Thuèc mì cã thÓ gäi tªn b»ng nhiÒu tªn kh¸c nhau nh−: - Thuèc mì mÒm (Unguentum): Lμ d¹ng chñ yÕu tr−íc ®©y,cã thÓ chÊt mÒm. T¸ d−îc th−êng dïng thuéc nhãm th©n dÇu hoÆc t¸ d−îckhan.VÝ dô:Mì Bezosali (Whifield), Mì Flucina, mì tra m¾tTetracyclin1%, mì tra m¾t Chlorocid-H… - Thuèc mì ®Æc hay bét nh·o b«i da (Pasta dermica): lμ d¹ngthuèc mì cã chøa mét l−îng lín chÊt r¾n ë d¹ng bét kh«ng tan trong t¸d−îc (trªn 40%). T¸ d−îc cã thÓ lμ th©n dÇu nh− bét nh·o Lassar (thμnhphÇn gåm tinh bét, kÏm oxyd, lanolin khan vμ vaselin), cã thÓ lμ t¸ d−îc 1th©n n−íc, ch¼ng h¹n bét nh·o Darier (thμnh phÇn gåm KÏm oxyt, calcicarbonat, glyceryl vμ n−íc tinh khiÕt). - S¸p (Ceraumguentumcereum): Lμ d¹ng thuèc mì cã thÓchÊt dÎo do chøa mét tû lÖ lín c¸c s¸p, c¸c alcol bÐo cao, parafin hoÆc c¸chçn hîp dÇu thùc vËt vμ s¸p. Ngμy nay, chÕ phÈm lo¹i nμy Ýt dïng, nh−ngl¹i phæ biÕn trong c«ng nhÖ mü phÈm- chÕ t¹o son m«i. - Kem b«i da (Creama dermica): Lμ thuèc mì cã thÓ chÊtmÒm vμ rÊt mÞn mμng do cã chøa mét l−îng lín t¸ d−îc láng nh− n−íc,glyceryl, propylen glycol, c¸c dÇu thùc vËt, dÇu kho¸ng.Th−êng cã cÊutróc nhò t−ong kiÓu N/D hoÆc D/N. Trong thùc tÕ hiÖn nay, lo¹i nμy ®−îcdïng nhiÒu h¬n c¶. C¸c lo¹i kem cã thÓ chÊt láng hoÆc s¸nh ®ù¬c gäi lμs÷a b«i ®a. Tuy nhiªn c¸ch ph©n lo¹i nμy kh«ng ®¸p øng ®−îc mét c¸ch ®Çy ®ñc¸c chÕ phÈm kh¸c nh− gel, hÖ ®iÒu trÞ da. Mét sè tμi liÖu, D−îc ®iÓn t¸ch riªng c¸c chÕ phÈm dïng qua da thμnhc¸c lo¹i cô thÓ, trong ®ã thuèc mì chØ lμ mét d¹ng thuèc dïng theo ®−ßngqua da. D−îc ®iÓn Mü 23 ph©n lo¹i nh− sau: - Thuèc mì (Ointments): Lμ chÕ phÈm cã thÓ chÊt mÒm, dïng b«ingoμi da hoÆc niªm m¹c. - Thuèc mì tra m¾t (ophthalmic ointments): §−îc xÕp vμo nhãmc¸c chÕ phÈm dïng cho nh·n khoa (Ophthalmic prepparations): Lμ thuècmì dïng cho m¾t, ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña c¸c chÕ phÈm dïng cho nh·nkhoa, ®−îc s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn v« khuÈn vμ thμnh phÈm b¾t buécph¶i thö ®é v« khuÈn. - Kem (Creams): lμ d¹ng thuèc b¸n r¾n, cã chøa mét hoÆc nhiÒud−îc chÊt d−îc hoμ tan hay ph©n t¸n vμo t¸ d−îc thÝch hîp. Ngoμi c¸chdïng ®Ó b«i ngoμi ®a, kem cßn ®−îc dïng ®Ó b«i theo ®uêng ©m ®¹o. - Gel (Gels): D¹ng thuèc cã thÓ chÊt mÒm, trong ®ã mét hay nhiÒud−îc chÊt ®−îc hoμ tan hay ph©n t¸n trong d−îc polymer thiªn nhiªn hoÆctæng hîp. 2 - HÖ trÞ liÖu qua da (Transdermel Therapeutic Systems- TTS) haycßn gäi lμ hÖ gi¶i phãng thuèc qua da: Lμ d¹ng thuèc ®Æc biÖt, dïng d¸nngoμi da (da nguyªn lμnh), ®−îc thiÕt kÕ sao cho d−îc chÊt ®−îc gi¶iphãng, hÊp thu qua da vμo hÖ tÜnh m¹ch theo møc ®é vμ tèc ®é x¸c ®Þnh.2.2 Theo quan ®iÓm lý ho¸ Cã thÓ coi thuèc mì lμ nh÷ng hÖ ph©n t¸n ®ång thÓ hoÆc dÞ thÓ,trong ®ã chÊt ph©n t¸n lμ mét hoÆc hçn hîp d−îc chÊt, cßn m«i tr−êngph©n t¸n lμ mét hoÆc hçn hîp t¸ d−îc. Nh− vËy, cã thÓ ph©n chia ra: - Thuèc mì thuéc hÖ ph©n t¸n ®ång thÓ (cßn gäi lμ thuèc mì 1 phahoÆc dung dÞch; Dung dÞch thËt hay dung dÞch keo): D−îc chÊt ®−îc hoμtan trong t¸ d−îc th©n dÇu hoÆc n−íc. VÝ dô: Thuèc mì long nÉo 10%,cao xoa Sao vμng, gel lidocain3%. - Thuèc mì thuéc hÖ ph©n t¸n dÞ thÓ (cßn gäi lμ thuèc mì 2 pha),bao gåm c¸c thuèc mì cã thμnh phÇn d−îc chÊt vμ t¸ ®−îc kh«ng hoμ tanvμo nhau. Cã thÓ chia thμnh 3 nhãm: + Thuèc mì kiÓu hçn dÞch: D−îc chÊt r¾n ®· nghiÒn, xay mÞn ®−îcph©n t¸n ®Òu trong t¸ d−îc, ch¼ng h¹n: C¸c bét nh·o, thuèc mì mÒm(MìkÏm oxd 10%, mì acid crizophanic 5%, mì tetracylin1%...). + Thuèc mì kiÓu nhò t−¬ng: D−îc chÊt thÓ láng hay hoμ tan trongmét t¸ d−îc hoÆc mét dung m«i trung gian, ®−îc nhò ho¸ vμo mét t¸ d−îckh«ng ®ång tan. Lo¹i nμy chiÕm tû lÖ lín hiÖn nay, c¶ lÜnh vùc y häc vμmü phÈm. Ch¼ng h¹n nh−: Thuèc mì thuû ng©n víi t¸ d−îc khan (lanolin+ mì lîn hoÆc hçnhîp kh¸c).. Thuèc mì Dalibour NhiÒu kem thuèc: Sicorten, Flucinar, Halog, Halog- N,Dermoval… + Thuèc mì thuéc hÖ ph©n t¸n hay cßn gäi lμ thuèc mì nhiÒu pha. 3 Trong c¸c thuèc mì nμy, b¶n th©n t¸ d−îc cã thÓ lμ mét nhò t−¬ngvμ d−îc chÊt ë d¹ng tiÓu phÇn r¾n, mÞn ®−îc ph©n t¸n trong t¸ d−îc hoÆccã thÓ d−îc chÊt gåm nhiÒu lo¹i víi ®é tan trong t¸ d−îc, dung m«i kh¸cnhau, hoÆc nã cã thÓ t−¬ng kþ nÕu cïng hoμ tan trong dung m«i…lóc ®ãsÏ h×nh thμnh d¹ng thuèc mì cã cÊu tróc phøc t¹p h¬n.2.3 Theo môc ®Ých sö dông, ®iÒu trÞ - Thuèc mì dïng b¶o vÖ da vμ niªm m¹c. - Thuèc mì g©y t¸c dông diÒu trÞ t¹i chç: S¸t khuÈn, gi¶m dau… - Thuèc mì g©y hÊp thu hoÆc t¸c dông ®iÒu trÞtoμ th©n.3. HÖ trÞ liÖu qua da ( TTS) Do nh÷ng −u ®iÓm, triÓn väng vμ sù ph¸t triÓn cña d¹ng thuèc dïngngoμi da vμ hÊp thu qua da, ng−êi ta ®· ngiªn cøu, t×m ra nhiÒu d−îc chÊtvμ t¸ d−îc ®Ó chÕ t¹o c¸c chÕ phÈm hÊp thu qua da víi môc tiªu ®iÒu trÞ vμphßng bÖnh rÊt phong phó. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ sinh d−îc häc,®éng d−îc häc qu¸ trÝnh hÊp thu thuèc qua da nh»m t¹o ra chÕ phÈm cãhiÖu qu¶ ®iÒu trÞ cao hay nãi c¸ch kh¸c lμ cã sinh kh¶ dông cao. §Æc biÖt, do kÕt qu¶ cña nghiªn cøu sinh d ...