Để tránh gây độc đối với người và gia súc, các biện pháp bảo quản sinh học và vật lý đang dần thay thế cho các chất hoá học trong bảo quản nông sản. Mới đây, Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch đã công bố phương pháp bảo quản thóc lúa quy mô hộ gia đình bằng chất hoạt động bề mặt do các nhà khoa học Việt Nam nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo quản thóc bằng công nghệ mới Bảo quản thóc bằng công nghệ mớiĐể tránh gây độc đối với người và gia súc, các biện pháp bảo quản sinh học và vậtlý đang dần thay thế cho các chất hoá học trong bảo quản nông sản.Mới đây, Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch đã công bốphương pháp bảo quản thóc lúa quy mô hộ gia đình bằng chất hoạt động bề mặt docác nhà khoa học Việt Nam nghiên cứu.Thành phần chủ yếu của những chất hoạt động bề mặt chủ yếu kết tinh từ silicondioxide, dung hoà với một số khoáng chất silic. Dựa trên nguyên lý phá lớp biểubì, làm mất nước, mất dầu và ngăn cản quá trình hô hấp qua da của côn trùng, cácchất hoạt động bề mặt rất hữu hiệu trong việc tiêu diệt côn trùng, nên chúng đượcsử dụng trong bảo quản hạt lương thực. Các chất này có tác dụng diệt mọt suốtthời gian dài mà không gây ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm.Hiệu quả của những chất hoạt động bề mặt khác nhau, tuỳ thuộc v ào kỹ thuật,nhiệt độ, áp suất xử lý, kích thước hạt ngũ cốc, thành phần, đặc tính và mật độphối trộn. Một số chất có tác dụng phá hủy biểu bì của côn trùng, làm cho côntrùng mất nước. Ưu điểm lớn nhất của các chất bề mặt chính là chúng hầu nhưkhông gây độc cho người và động vật.Các nhà khoa học nước ta đã điều chế thành công chất silicagen, công trình nghiêncứu do nhóm các nhà khoa học của Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sauthu hoạch Việt Nam, gồm: TS. Trần Thị Mai, TS. Trần Văn Chương, Trịnh ĐìnhHoà, Tạ Phương Thảo, Nguyễn Thu Huyền.Kết quả thực nghiệm cho thấy, sử dụng chất silicagen được sản xuất tại Việt Nam,với nồng độ 0,1% trộn đều vào đống thóc, đã cho hiệu lực diệt mọt 100% sau 15ngày bảo quản.Hiệu lực này còn duy trì tới 6 tháng ở điều kiện thường, với tỷ lệ tổn thất dưới 2%.Những kết quả nghiên cứu của Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thuhoạch với các loại côn trùng khác cũng cho thấy, chỉ sau 30 ngày, tất cả mọi côntrùng đều bị tiêu diệt hoàn toàn, và duy trì hiệu lực này tới 180 ngày.Trong khi đó, ở mẫu đối chứng không sử dụng phương pháp bảo quản, mật độ mọtgạo và mọt đục hạt phát triển tăng cao so với ban đầu là 40 con/kg, đặc biệt cònxuất hiện thêm ngài mạch với tỷ lệ 10 con/kg, chỉ tiêu thủy phần tăng lên 14,7%,tỷ lệ hạt bị hại tăng 2,8%.Nhờ khống chế được các chỉ tiêu độ ẩm, tiêu diệt côn trùng, vi sinh vật, nên chấtlượng thóc bảo quản ở mẫu xử lý cao hơn hẳn so với mẫu đối chứng, tỷ lệ rạn nứtgiảm 13%, tỷ lệ thu hồi gạo nguyên tăng 5,2%.Theo TS. Trần Thị Mai, quy trình sơ chế thóc trước khi bảo quản với silicagentương đối đơn giản, tiện dụng với việc bảo quản quy mô nhỏ tại hộ gia đình. Thócthương phẩm trước khi đưa vào bảo quản, cần phải phơi khô để đảm bảo độ ẩmdưới 14%, đồng thời phải làm sạch, độ tạp chất không quá 2%. Công đoạn phơikhô và làm sạch rất quan trọng, giúp cho thóc được bảo quản an toàn, tránh bốcnóng, tránh hô hấp mạnh, hạn chế nhiễm côn trùng và vi sinh vật.Nếu bảo quản thóc trong thùng kim loại, chỉ cần trộn 0,1% silicagen với lớp thócdày 40 cm trên bề mặt, sau đó đậy nắp kín. Nếu bảo quản trong bao bì, thì trộn0,1% silicagen với toàn bộ số thóc, sau đó đóng bao, xếp vào kho bảo quản. Thócbảo quản nên đặt ở nơi thông thoáng, tránh chỗ ẩm ướt, tránh mưa nắng hắt vào.Quá trình bảo quản, cần kiểm tra định kỳ 15 ngày 1 lần, nhằm kịp thời phát hiệnnhững hiện tượng bất lợi xảy ra trong quá trình bảo quản: bốc nóng, hấp hơi,ngưng tụ nước. Nếu xảy ra các hiện tượng này, cần phải xử lý ngay, phơi sấy khôđến độ ẩm an toàn, sau đó trộn lại với chất hoạt động bề mặt để tiếp tục bảo quản.