Bệnh cây chuyên khoa - Chương 2

bệnh cây đại cương là phần trang bị những kiến thưc cơ bản, các khái niệm, định nghĩa,các nội dung chủ yếu của khoa học bệnh cây, là môn học cơ sở cho phần bệnh cây chuyên khoa của môn sinh học, bệnh mốc sương còn có tên gọi là bệnh sương mai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh cây chuyên khoa - Chương 2 Chương 2. B NH N M H I CÂY RAU1. B nh m c sương h i cà chua [Phytopthora infestans (Mont.) de Bary] B nh m c sương cà chua có nơi còn g i là b nh sương mai, b nh rám sương, b nhdich mu n, v.v… do cùng m t loài n m gây b nh m c sương trên khoai tây làPhytopthora infestans (Mont.) de Bary. B nh m c sương cà chua do Payen (Pháp, năm1847) ñã giám ñ nh trên qu . B nh ñã lan tràn kh p th gi i cùng v i di n tích tr ng càchua ngày càng m r ng t cu i th k 19. Theo Guntơ và Gơrunmơ, vùng duyên h inư c ð c, b nh ñã gây thi t h i 60 – 75%, th m chí 100% cà chua. B nh còn phá ho inghiêm tr ng M , Nam Phi và Trung Qu c. Vi t Nam, t nhi u năm nay b nh thư ngxuyên gây thi t h i các vùng tr ng cà chua, thi t h i trung bình 30 – 70%, có khi lên ñ n100% không ñư c thu ho ch.1.1. Tri u ch ng b nh: Cây cà chua b b nh m c sương bi u hi n tri u ch ng bên ngoài và thay ñ i sinh lý,sinh hoá bên trong cây b nh. B nh phá h i trong t t c các giai ño n phát tri n t cây conñ n khi ra hoa, ra qu , thu ho ch và trên t t c các cơ quan c a cây. Trên lá, v t b nh thư ng xu t hi n ñ u tiên ñ u lá, mép lá ho c g n cu ng lá. V tb nh lúc ñ u hình tròn ho c hình bán nguy t, màu xanh t i, v sau không ñ nh hình màunâu ñen, gi i h n gi a ph n kho và ph n b nh không rõ ràng, m t dư i v t b nh màunh t hơn. V t b nh có th lan r ng kh p lá, m t dư i v t b nh có hình thành l p m ctr ng. ðó là cành bào t phân sinh và bào t phân sinh c a n m, l p m c này còn lan r ngra ph n lá chung quanh v t b nh, nhưng nhanh chóng m t ñi khi tr i n ng, nhi t ñ cao. V t b nh trên thân, cành lúc ñ u hình b u d c ho c hình d ng không ñ u ñ n, sau ñóv t b nh lan r ng bao quanh và kéo dài d c thân cành m u nâu ho c màu nâu s m, hơilõm và ng nư c. Khi tr i m ư t, thân b nh giòn, tóp nh và gãy g c. Khi tr i khô ráo,v t b nh không phát tri n thêm, màu nâu xám, cây có th ti p t c sinh trư ng. trên hoa, v t b nh có màu nâu ho c nâu ñen, xu t hi n ñài hoa ngay sau khi nhình thành, b nh lan sang cánh hoa, nh hoa, cu ng hoa làm cho c chùm hoa b r ng. B nh trên qu bi u hi n tri u ch ng ñi n hình, thư ng tr i qua ba giai ño n: m tmàu, rám nâu và th i r a. Tuỳ theo gi ng, th i ti t và v trí c a qu , b nh th hi n nhi ud ng tri u ch ng khác nhau (d ng phá h i chung: màu nâu nh t, nâu ñ m, vòng ñ ng tâm,vòng xanh, móng ng a và d ng th i nhũn). D ng phá h i chung bi u hi n qu non b ngv t b nh màu nâu, phát tri n nhanh chóng bao quanh qu làm qu b r ng. V t b nh trênqu l n có th xu t hi n núm qu ho c gi a qu , lúc ñ u v t b nh màu nâu nh t, sauñó chuy n thành màu nâu ñ m hơn ho c màu nâu ñen, v t b nh lan kh p b m t qu , qub nh khô c ng, b m t xù xì, l i lõm. Th t qu bên trong v t b nh cũng có màu nâu,kho ng tr ng trong qu có t n n m tr ng.. Khi tr i m ư t, trên b m t qu cũng có l pTrư ng ñ i h c Nông nghi p 1 – Giáo trình B nh cây chuyên khoa------------------------------------------------ 31n m tr ng x p bao ph . V sau, qu b nh th i ñen nhũn và có nhi u lo i n m ph sinhkhác xâm nhâp như Fusarium. H t cà chua trong qu b nh cũng b b nh. H t b b nh thư ng nh hơn h t kho , v tb nh màu nâu chi m m t ph n ho c toàn m t b h t. Qu b nh b th i, h t hoá ñen.1.2. Nguyên nhân gây b nh: B nh do n m Phytopthora infestans (Mont.) de Bary, thu c b Peronosporales, l pN m Tr ng Oomycetes. N m có chu kỳ phát tri n hoàn toàn bao g m giai ño n s i n m,sinh s n vô tính (bào t phân sinh - b c bào t sporangium – bào t ñ ng) và sinh s n h utính t o ra bào t tr ng (xem b nh m c sương khoai tây). S i n m hình ng, ñơn bào có nhi u nhân (có khuynh hư ng hình thành màng ngăn ph n s i n m già). S i n m mô bi u bì qu có nhi u trư ng h p to nh không ñ unhau, có ch thót l i. Cành bào t ñâm ra ngoài qua l khí ho c tr c ti p qua bi u bì ký ch , ñơn ñ c t ngcành ho c t ng nhóm 2 – 3 cành. S hình thành bào t (bào t phân sinh) ph thu c vàoñi u ki n nhi t ñ , ñ m và nư c. Trong ñi u ki n ñ m 90 – 100%, ñ c bi t ñêm cósương và mưa phùn, nhi t ñ trong kho ng 14,6 – 22,90C thì bào t hình thành r t nhi u.Trong th i gian t tháng 12 ñ n ñ u tháng 3 có ñ y ñ các ñi u ki n thu n l i nên bào thình thành nhi u, b nh lây lan và phá h i n ng. Bào t n y m m theo hai ki u, ho c hìnhthành bào t ñ ng ho c hình thành ng m m tuỳ theo ñi u ki n nhi t ñ , m ñ . Bào tphân sinh có kh năng hình thành bào t th sinh trong ñi u ki n nhi t ñ cao trên 280C.Bào t ñ ng chuy n ñ ng ñư c nh hai l lông roi có chi u dài khác nhau. Nhi t ñ thích h p nh t ñ bào t n y m mhình thành bào t ñ ng là 12 – 140C. Còn nhi t ñ cao hơn 200C thì n y m m hình thành ng m m. Trên 280C ho c dư i 40C bàot không n y m m. nhi t ñ 12 – 140C, trong gi t nư c bào t b t ñ u n y m m sau 15phút và sau 1 gi t l n y m m ñã ñ t t i 25 – 75%. Lo i bào t ñư c hình thành trong ñi u ki n thích h p, nhi t ñ dư i 180C ...