BỆNH SUY GAN CẤP TÍNH

Người ta nói là suy gan cấp tính (insuffisance hépatiqe) khi đứng trước sự biến đổi các trắc nghiệm gan và của đông máu mà không có bệnh gan mãn tính đi kèm. Suy gan cấp tính là : - nghiêm trọng (sévère) : khi thời gian prothrombine (PT : prothrombin time) (hay tốt hơn là yếu tố 5) dưới 50% mà không có bệnh não (encéphalopathie) ; - tối cấp (fulminante) : khi bệnh não (encéphalopathie) xảy ra trong vòng 15 ngày sau khi vàng da bắt đầu. - bán tối cấp (subfulminante) : khi bệnh não xảy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH SUY GAN CẤP TÍNH SUY GAN CẤP TÍNH (INSUFFISANCE HEPATIQUE AIGUE) A/ XẾP LOẠI. Người ta nói là suy gan cấp tính (insuffisance hépatiqe) khi đứngtrước sự biến đổi các trắc nghiệm gan và của đông máu mà không có bệnhgan mãn tính đi kèm. Suy gan cấp tính là : - nghiêm trọng (sévère) : khi thời gian prothrombine (PT :prothrombin time) (hay tốt hơn là yếu tố 5) dưới 50% mà không có bệnh não(encéphalopathie) ; - tối cấp (fulminante) : khi bệnh não (encéphalopathie) xảy ra trongvòng 15 ngày sau khi vàng da bắt đầu. - bán tối cấp (subfulminante) : khi bệnh não xảy ra hơn 15 ngày saukhởi đầu vàng da. Người ta nói suy gan mãn tính khi kéo dài hơn tháng. B/ NHỮNG NGUYÊN NHÂN THÔNG THƯỜNG NHẤT. Suy gan cấp tính thường là do một hoại tử tế bào gan lan rộng. - viêm gan siêu vi (2/3 các trường hợp, HAV và HBS) ; - ngộ độc : paracétamol (acétaminophène ở Hoa Kỳ), ammanitephalloide, hydrocarbures, ectasy, dược thảo Trung Hoa… - những nguyên nhân khác : các nguyên nhân huyết quản, bệnhWilson, nhiễm mỡ cấp tính thai nghén (stéatose aigue de la grossesse), hộichứng Reye.. Chú ý : Ngộ độc paracétamol nói chung xảy ra sau khi uống hơn 12 gchất thuốc (liều lượng chết người này có thể thấp hơn nhiều nếu có nghiệnrượu mãn tính, làm giảm các dự trữ glutathion của gan). C/ BƯỚC CHẤN ĐOÁN VA ĐIỀU TRỊ 1/ CHẨN ĐOÁN. Tất cả các phương tiện phải được thực thi nhanh chóng để có đượcmột chẩn đoán nguyên nhân : - xác lập sự hiện diện của một bệnh gan mãn tính cơ sở : khám vật lý,siêu âm gan-lá lách, soi dạ dày và sinh thiết gan xuyên tĩnh mạch cổ (biopsiehépatique transjugulaire), nếu cần thiết. - lấy máu có trọng điểm để chẩn đoán và để ghép gan (virus IgMHAV, IgM anti-HBc, herpès, CMV, HCV, gamma-globulines, FAN, anti-LKM, anti-mmLisses, screening toxicologique, nhóm máu…) - bệnh sử kỹ càng về bệnh nhân và những người thân thuộc (tiếp xúcvirus, du lịch, thói quen tình dục, thuốc men, tisanes, hội chứng cúm, nhữngvấn đề phụ khoa…) Vài yếu tố sinh học có thể đã hướng về nguyên nhân, ví dụ : - transaminases > 7.000 = ngộ độc paracétamol hay viêm gan do thiếuoxy mô (hépatite hypoxique) hay herpès. - tăng gamma globulin-huyết = viêm gan tự miễn dịch. - tiền sử gia đình, quan hệ dòng máu (consanguinité), trẻ tuổi = bệnhWilson... 2/ ĐIỀU TRỊ a/ Điều trị dược liệu : Điều trị gồm có : - Ngộ độc paracétamol (và có thể trong những dạng suy gan cấp tính khác) : N-acétylcystéine (gia tăng các dự trữ glutathion) : 300 mg/kg trong 20 giờ. - bệnh lý tự miễn dịch : corticoides. - Herpès : acyclovir ; - Bệnh Wilson : D-Pen. Nên xếp loại bệnh nhân ngay khi vào viện : suy gan cấp tính “ đơngiản ”, nghiêm trọng (sévère), tối cấp (fulminante) hay bán tối cấp(subfulminante) (chỉ có suy gan cấp tính đơn giản là có thể điều trị ngoàitrung tâm ghép gan). Sau đó phải đình chỉ mọi điều trị (ngoại trừ điều trị nguyên nhân. Đặcbiệt phải cấm cho những chất nhằm cải thiện sự đông máu (như FFP) hayngăn ngừa bệnh não (như lactulose), vì lẽ chỉ định của một ghép gan sẽ đượccăn cứ trên những xét nghiệm đông máu và mức độ nghiêm trọng của bệnhnão. b/ Hỗ trợ ngoài cơ thể (support extracorporel) : - hệ thống MARS (“molecular absorbet recirculating system”) hayPrometheus : đó là một thẩm tách (dialyse) sử dụng một dialysat giàualbumine, để làm dễ sự thải các độc chất nối kết với albumine nhưbilirubine, các acid amin nhân thơm và các chất hoà tan trong nước. Ngườita có thể cải thiện bệnh não gan nhưng hiệu quả chưa được chứng tỏ mộtcách khẳng định. - trong vòng thí nghiệm : gan nhân tạo ngoài cơ thể (foie artificielextracorporel). Sau đó phải quyết định đưa lên danh sách ghép gan. NHỮNG CHỈ ĐỊNH GHÉP GAN TRONG SUY GAN CẤP TÍNH Các tiêu chuẩn Clichy Tuổi < 30 ; yếu tố V < 20% với bệnh não gan Tuổi >30 ; yếu tố V < 30 % với bệnh não gan Các tiêu chuẩn của King’s College Ngộ độc paracétamol : pH < 7,3 hay lactate > 3mEq/l 12 giờ sau khi làm đầy huyết quản hay liên kết PT >100 giây, bệnh não gan nặng (độ III/IV) và créatinine > 3,4 mg/dL Những trường hợp khác : PT > 100 s ( < 10% ) hay hiện diện 3 tiêu chuẩn trong số những tiêu chuẩn sau đây : tuổi < 10tuổi hay > 40 tuổi, nguyên nhân = viêm gan không A không B, do đốc chấthay thuốc, bilirubine toàn thể > 18 /dL, khoảng thời gian giữa vàng da vàbệnh não > 1 tuần, PT > 50s ( < 20% ). c/ GHÉP GAN Tiên lượng tốt hơn đối với viêm gan A và ngộ độc paracétamol, trungbình đối với viêm gan B và ít tốt hơn đối với những ngộ độc khác hay nhữngng ...