Bí quyết để có những tin bài hay

Dưới đây là một số bí quyết trong cuốn "Cẩm nang viết tin" của Peter Eng và Jeff Hodson, Quỹ Tưởng niệm Báo chí Đông Dương phát hành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bí quyết để có những tin bài hayBí quyết để có tin bài hay Dưới đây là một số bí quyết trong cuốn Cẩm nang viết tin của Peter Eng và Jeff Hodson, Quỹ Tưởng niệm Báo chí ĐôngDương phát hành.Nền tảng: Thu thập thông tinĐể viết tin hấp dẫn phải chú ý tới nhiều vấn đề, nhưng trước hết,phải công nhận một điều là sẽ không thể viết hay được nếukhông làm tốt công việc thu thập thông tin. Phải làm công tácphóng viên tốt thì mới hiểu rõ được vấn đề định viết. Thu thậpthông tin đầy đủ sẽ có được nhiều chi tiết và trích dẫn để làm chobài viết có tác động mạnh.Muốn làm cho bài viết trở nên sống động thì phải dùng nhữngtrích dẫn và miêu tả mạnh, những mẩu chuyện và ví dụ về conngười thực cũng như những chi tiết cụ thể mà độc giả có thểhiểu, nghe hoặc sờ thấy ngay, thay vì những quan niệm mơ hồ,chung chung. Muốn được như thế thì phải quan sát kỹ khi đi lấytin.Làm rõ, đơn giản hóaĐơn giản là một trong những điều thiết yếu cho một bài viết hay.Để đơn giản thì nên dùng cách viết trực tiếp, sử dụng cấu trúcchủ ngữ-động từ-tân ngữ. Phải cô đọng và không dùng những từngữ không cần thiết. Nên sử dụng ngôn ngữ hằng ngày, tránhdùng thuật ngữ vì đó là những ngôn ngữ chuyên ngành, ít ngườihiểu được. Tránh dùng những ngôn từ sáo rỗng - những câuđược sử dụng quá nhiều đến mức chúng chẳng còn ý nghĩa gìnữa. Ví dụ những trại tị nạn trải dài, những khu du lịch sangtrọng và sự bất ổn chính trị được khơi mào bởi những tiênđoán. Nếu thấy khó viết thì cứ coi như mình đang kể câu chuyện đó cho một nông dân nghèo ở vùng quê,Đừng viết những câu dài, phức tạp. Đừng hoặc cho ông chúđưa hơn 1 ý vào trong một câu. Hãy sử mình bán hàng ởdụng những từ ngữ dễ hiểu. Đừng cố gây chợ. Bạn sẽ kểấn tượng với độc giả bằng những từ đao to chuyện đó cho họbúa lớn. Ví dụ, thay vì nói phục viên hóa như thế nào?thì có thể nói giảm quy mô quân đội. Tuynhiên, đơn giản hóa cũng có nghĩa là sử dụng những từ ngắnhơn thay cho những từ dài. Ví dụ diện tích phòng ở có thể thaycho diện tích nơi cư trú.Nếu thấy khó viết thì cứ coi như mình đang kể câu chuyện đó chomột nông dân nghèo ở vùng quê, hoặc cho ông chú mình bánhàng ở chợ. Bạn sẽ kể chuyện đó cho họ như thế nào? Bài viếthay có đặc điểm là tự nhiên và mang tính chất hội thoại, cứ thểnhư là mình đang nói (nhưng không phải là văn nói). Đừng cốgây ấn tượng với độc giả bằng cách hành văn của mình. Nghĩavụ của bạn là làm một liên lạc viên, một người kể chuyện.Sử dụng những động từ và danh từ mạnhNhạc đám cưới đang xập xình hay đang bùm bùm? Nền kinh tếđang được cải thiện hay đang bật dậy?Hãy sử dụng nhưng động từ cụ thể và động từ chủ động thì tốthơn động từ bị động. Cảnh sát đã bắt kẻ tình nghi tốt hơn là kẻtình nghi đã bị cảnh sát bắt. Danh từ cụ thể tốt hơn là chungchung, không rõ. Một cậu bé 15-16 tuổi thì tốt hơn là nó mộtthanh niên. Tránh sử dụng quá nhiều tính từ và phó từ bổ nghĩa.Thường thì chúng chỉ làm cho câu dài thêm chứ ít có tác dụng.Những động từ và danh từ mạnh để lại cho độc giả một ấn tượngkhó quên. Nhưng đừng có nói bốc lên. Không phải tất cả nhữngcuộc tranh cãi giữa các chính trị gia đều là những cuộc chiếnnẩy lửa. Đôi khi chỉ là những tranh cãi bình thường. Không phảikhó khăn nào đối với Chính phủ cũng là một cuộc khủng hoảng.Cũng có lúc chỉ là một trục trặc.Chỉ ra, chứ đừng bảoHãy sử dụng những chi tiết và ví dụ cụ thể để minh hoạ cho ýchung chung, và sử dụng những từ cụ thể bất cứ khi nào có thể: Đừng nói công viên đẹp lắm. Từ đó mơ hồ khó hình dung.  Đẹp như thế nào? Hãy miêu tả hoa lá, cây cối, ao hồ, màu sắc, mùi hương. Đừng nói nhà cũ. Hãy chỉ cho họ thấy bằng cách miêu tả  lớp sơn đã bong tróc, chiếc cổng gỉ sắt và cửa kính vỡ. Đừng nói là người bán rau rất vui. Hãy tả bà ấy nở nụ cười  tươi tắn trên khuôn mặt như thế nào.Để có tin hay thì phải dựa vào quan sát tốt, làm cho độc giả cảmthấy cứ như là đang được chứng kiến sự việc. Làm cho họ thấy,nghe, cảm và hiểu được. Quan trọng là phải thấy mọi người đanglàm gì. Tin bài hay, đặc biệt là bài phải diễn tả được hành độngcủa nhân vật để độc giả hình dung ra toàn bộ khung cảnh đangchuyển động.Seng Sophoan, một sinh viên báo chỉ ở Campuchia, tả một cô bé17 tuổi nhớ lại mình đã bị bán đến nhà chứa như thế nào. Có thểchỉ cần viết cô gái khóc, nhưng không, phóng viên đó diễn tảhiệu quả hơn nhiều:Sok Na túm lấy tay áo dài của chiếc áo màu nâu để lau giọt nướcmắt.Xử lý con sốCon số quan trọng v ...