Biến đổi làng xã nông thôn Nam Bộ trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa thực trạng, định hướng và giải pháp

Bài viết trình bày các vấn đề cơ bản liên quan đến nông dân, nông nghiệp và nông thôn NB, trong đó tập trung vào việc làm, thu nhập, và các nguồn lực của nông dân – chủ thể chính của phát triển nông thôn; các phương thức tổ chức sản xuất và chuỗi giá trị của nền kinh tế nông nghiệp; và sự phát triển bao trùm của nông thôn trên các lĩnh vực trong tương quan với thành thị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến đổi làng xã nông thôn Nam Bộ trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa thực trạng, định hướng và giải phápBIẾN ĐỔI LÀNG XÃ NÔNG THÔN NAM BỘ TRONGQUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓATHỰC TRẠNG, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁPPGS.TS LÊ THANH SANGViện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam 1. Giới thiệu đứng trước nhiều cơ hội và thách thức trong bối cảnh mới. Chương trình xây dựng Nam Bộ, gồm Tây Nam Bộ và Đông nông thôn mới, quá trình hội nhập sâu rộngNam Bộ, là địa bàn trọng điểm sản xuất và vào thị trường thế giới, biến đổi khí hậu vàxuất khẩu các mặt hàng nông sản. Tây Nam nguồn nước sông Mekong, các chính sáchBộ (TNB) đứng đầu cả nước về sản lượng lúa vĩ mô và các động thái dân số là những yếugạo, thủy sản và cây ăn trái, trong khi Đông tố quan trọng không chỉ đối với nông dân,Nam Bộ (ĐNB) chiếm ưu thế về các loại cây nông nghiệp, nông thôn NB trong thời giancông nghiệp như cao su, điều, tiêu. Với bờ qua mà cả trong thời gian tới.biển dài và thềm lục địa rộng lớn, Nam Bộ(NB) đồng thời là ngư trường đánh bắt hải Ngoài ra, do các yếu tố đặc thù, nôngsản và nuôi tôm quan trọng nhất của cả thôn TNB và nông thôn ĐNB cũng có nhữngnước. Trong thập niên qua, nông thôn NB khác biệt đáng kể. Nông dân, nông nghiệp,đã trải qua quá trình biến đổi sâu sắc trên nông thôn TNB chịu tác động kép nghiêmnhiều lĩnh vực, cả tích cực và tiêu cực dưới trọng của nước biển dâng và suy giảmtác động của nhiều yếu tố, đồng thời cũng nguồn nước sông Mekong. Xu hướng di cư 167 HỘI THẢO KHOA HỌC CÔNG NGHỆ QUỐC GIA VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở VIỆT NAMtừ TNB đến ĐNB trên qui mô lớn dẫn đến Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã thựctình trạng giảm dân số nông thôn và đẩy hiện trong thập niên qua và thảo luận cácnhanh quá trình già hóa dân số nông thôn vấn đề phát triển nông thôn NB trong thờiTNB, trong khi nông thôn ĐNB ít chịu tác gian tới, hạn chế trình bày chi tiết các kếtđộng của các yếu tố này. Nền đất yếu, thấp, quả cụ thể1 như trong các báo cáo nghiênnhiều kênh rạch, khó khăn trong việc phát cứu. Cần nhấn mạnh rằng các vấn đề củatriển cơ sở hạ tầng cũng làm cho nông thôn nông thôn TNB thể hiện tập trung nhất ởTNB bất lợi hơn nhiều so với nông thôn các thách thức và giải pháp đối với nôngĐNB. Mạng lưới đô thị ở TNB được phân bố dân, nông nghiệp và nông thôn tại các địakhá đều nhưng hầu hết là các đô thị nhỏ, ít bàn nông nghiệp trọng điểm của nước tacó tác động lan tỏa đến khu vực nông thôn, trong thời gian tới.trong khi mạng lưới đô thị ở ĐNB có nguồnlực lớn hơn nhiều, đặc biệt là Thành phố Hồ 2. Biến đổi làng xã nông thôn namChí Minh (TPHCM), có tác động rất mạnh bộ trong 10 năm quađến sự phát triển của khu vực nông thôn 2.1. Giảm dân số và già hóa dân sốchung quanh nó. Sự phát triển của nông nông thôn TNB, tăng dân số nông thônthôn phụ thuộc không chỉ vào nội lực mà ĐNB chủ yếu do di cưcòn vào mối quan hệ kết nối trước hết vớicác đô thị của vùng và với TP. HCM. Có sự biến đổi lớn về dân số và cơ cấu dân số nông thôn NB, chủ yếu do di cư từ Bài viết trình bày các vấn đề cơ bản liên TNB đến ĐNB, làm cho dân số nông thônquan đến nông dân, nông nghiệp và nông TNB đang giảm dần về số lượng tuyệt đốithôn NB, trong đó tập trung vào (1) việc làm, và đẩy nhanh quá trình già hóa dân số từ 15thu nhập, và các nguồn lực của nông dân – năm trở lại đâym trong khi làm tăng dân sốchủ thể chính của phát triển nông thôn; (2) ĐNB, gồm cả khu vực nông thôn.các phương thức tổ chức sản xuất và chuỗigiá trị của nền kinh tế nông nghiệp; và (3) Tỷ trọng người di cư từ nông thônsự phát triển bao trùm của nông thôn trên TNB đến ĐNB ngày càng tăng lên, trong khicác lĩnh vực trong tương quan với thành thị. tỷ trọng người di cư từ các vùng khác đếnTrong khuôn khổ của một tham luận hướng ĐNB giảm xuống. Kết quả điều tra dân sốđến chính sách, bài viết tập trung nêu bật giữa kỳ 2014 cho thấy người di cư từ TNBnhững luận điểm quan ...