Bổ sung một loài trang mới cho hệ thực vật Việt Nam: Kandelia Obovata Sheue, Liu & Yong (Dựa trên những dấu hiệu về hình thái, cấu tạo của cơ quan sinh dưỡng)

Bài viết trình bày hình thái và cấu tạo lá của hai loài trang; cấu tạo thân của hai loài trang; vết lá của 2 loài trang bổ sung một loài trang mới cho hệ thực vật Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bổ sung một loài trang mới cho hệ thực vật Việt Nam: Kandelia Obovata Sheue, Liu & Yong (Dựa trên những dấu hiệu về hình thái, cấu tạo của cơ quan sinh dưỡng)30(2): 40-44 T¹p chÝ Sinh häc 6-2008 Bæ sung mét loµi trang míi cho hÖ thùc vËt viÖt nam: KANDELIA OBOVATA SHEUE, LIU & YONG (dùa trªn nh÷ng dÊu hiÖu vÒ h×nh th¸i, cÊu t¹o cña c¬ quan sinh d−ìng) NguyÔn ThÞ Hång Liªn, Lª ThÞ ¸nh Tr−êng ®¹i häc S− ph¹m Hµ Néi Trong c¸c nghiªn cøu tõ tr−íc ®Õn nay, c¸c ®ång thêi còng lµ hai loµi trang kh¸c nhau ët¸c gi¶ ®Òu cho r»ng chi Kandelia (DC) Wight miÒn B¾c vµ miÒn Nam ViÖt Nam (nh÷ng vÊn ®Ò& Arn. thuéc hä §−íc (Rhizophoraceae) chØ cã mµ c¸c t¸c gi¶ trªn ch−a ®Ò cËp ®Õn), gãp phÇnmét loµi duy nhÊt lµ Kandelia candel (L.) Druce bæ sung nh÷ng dÉn liÖu gi¶i phÉu vÒ cÊu t¹o cña[1, 3, 5, 9, 11]. Loµi nµy cã ph¹m vi ph©n bè 2 loµi trang nµy.kh¸ réng, hÇu nh− n¬i nµo cã rõng ngËp mÆn, ë®ã cã nã. Tuy nhiªn, n¨m 2004, mét sè t¸c gi¶ I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøuXin-ga-po vµ §µi Loan (Trung Quèc) phèi hîpnghiªn cøu b»ng ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh sè l−îng 1. §èi t−îngthÓ nhiÔm s¾c (TNS) cña c¸c quÇn thÓ trang ë 2 quÇn thÓ trang sinh tr−ëng ë miÒn B¾c vµnh÷ng khu vùc kh¸c nhau, ®· cho kÕt qu¶ thËt miÒn Nam ViÖt Nam.bÊt ngê, ph¸t hiÖn 2 loµi Kandelia cã sè l−îng 2. §Þa ®iÓmTNS kh¸c nhau. C¸c quÇn thÓ trang cã kh¶ n¨ngchÞu l¹nh chñ yÕu ph©n bè ë Trung Quèc (Qu¶ng Rõng ngËp mÆn ë huyÖn Giao Thuû, tØnhT©y, H¶i Nam, §µi Loan, Hång K«ng) vµ NhËt B¶n Nam §Þnh vµ rõng ngËp mÆn ë huyÖn CÇn Giê,(®¶o Yaku vµ Ryukyus) thuéc loµi Kandelia thµnh phè Hå ChÝ Minh.obovata Sheue, Liu & Yong, cßn c¸c quÇn thÓ trang 3. Ph−¬ng ph¸pkh«ng cã kh¶ n¨ng chÞu l¹nh chñ yÕu ph©n bè ë Chóng t«i sö dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®iÓnBru-n©y, Ên §é, In-®«-nª-xi-a, Ma-lai-xia, Th¸i h×nh ®Ó nghiªn cøu h×nh th¸i, gi¶i phÉu c¬ quanLan, Mi-an-ma.... thuéc loµi Kandelia candel (L.) sinh d−ìng cña c¬ thÓ thùc vËt.Druce [2]. II. KÕt qu¶ nghiªn cøu ViÖt Nam n»m hoµn toµn trong vµnh ®ainhiÖt ®íi B¾c b¸n cÇu, gÇn trung t©m cña khu 1. H×nh th¸i vµ cÊu t¹o l¸ cña hai loµi trangvùc giã mïa §«ng Nam ¸, lµ vïng chuyÓn tiÕp a. H×nh th¸igi÷a c¸c luång thùc vËt di c− tõ In-®«-nª-xi-a vµÊn §é lªn, tõ Trung Quèc xuèng, do ®ã cã ®é L¸ cña 2 loµi trang ®Òu cã mµu xanh ®Ëm;®a d¹ng sinh häc cao [10]. C¸c quÇn thÓ trang phiÕn l¸ h×nh trøng; mÐp nguyªn; ®Ønh l¸ b»ng(Kandelia) ph©n bè kh¾p tõ miÒn B¾c ®Õn miÒn hoÆc h¬i lâm xuèng; g©n kiÓu l«ng chim. L¸ mäc ®èi, tËp trung ë phÝa ®Ønh cña cµnh.Nam. Sau nhiÒu n¨m theo dâi, nghiªn cøu,chóng t«i nhËn thÊy c¸c quÇn thÓ trang ë miÒn Tuy nhiªn, kÝch th−íc l¸ cña 2 loµi cã métB¾c vµ miÒn Nam ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu ®iÓm sè ®iÓm kh¸c biÖt nh− chiÒu dµi, chiÒu réng l¸kh¸c biÖt vÒ kÝch th−íc cña th©n c©y, kÝch th−íc cña loµi K. candel (quÇn thÓ trang ë miÒn Nam)cña l¸, ®Æc biÖt lµ thêi gian ra hoa, kÕt qu¶, kÝch th−êng lín h¬n h¼n cña loµi K. obovata (h×nhth−íc cña trô mÇm... [5, 7, 8]. Sau khi tham 1); chiÒu dµi trung b×nh cña l¸ cña K. candel vµokh¶o c«ng tr×nh nghiªn cøu cña nhãm t¸c gi¶ kho¶ng 6-16 cm nh−ng cña K. obovata chØ ®¹tSheue, Liu & Yong [2], chóng t«i quyÕt ®Þnh 6-10 cm. Sè cÆp g©n cÊp 1 cña chóng còng kh¸ct×m hiÓu nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt vÒ h×nh th¸i, cÊu nhau, cña K. candel cã 8-11 (cã khi ®Õn 13) cßnt¹o cña c¬ quan sinh d−ìng cña 2 quÇn thÓ trang cña K. obovata chØ lµ 5-8 cÆp.40 n−íc. §©y lµ ®Æc ®iÓm chung cña phÇn lín c¸c loµi c©y ngËp mÆn. Trªn bÒ mÆt l¸ cña 2 loµi cã nh÷ng tuyÕn ch−a x¸c ®Þnh mµ tr−íc ®©y Hutching & Saenger [4] ®· gäi ®ã lµ nh÷ng “lç tho¸t n−íc”. Qua nghiªn cøu, chóng t«i nhËn thÊy khã cã thÓ coi ®ã lµ nh÷ng lç tiÕt n−íc ®−îc, bëi kh«ng cã hiÖn t−îng ø giät vµ còng kh«ng thÊy chóng cã mèi liªn quan víi nh÷ng m¹ch gç (h×nh 2, 3). §©y lµ nh÷ng tæ chøc cã h×nh th¸i, c ...