Bối cảnh xã hội Việt Nam và Phong trào Đông Du

Bài viết sau đây nhằm phân tích hoàn cảnh ra đời củaPhong trào Đông Du trong bối cảnh xã hội Việt Nam thời bấy giờ. Đây là tài liệu hữu ích cho các bạn yêu thích môn Lịch sử cũng như muốn tìm hiểu về Phong trào Đông Du.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bối cảnh xã hội Việt Nam và Phong trào Đông DuBối cảnh xã hội Việt Nam và Phong trào Đông Du Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng Luân Đôn Vào đầu thế kỷ 20, xã hội Việt Nam bắt đầu cónhững sự thay đổi. Tại các thành thị xuất hiện một lớpdoanh nhân mới. Tại Hà Nội có những cửa hàng lớn như Đồng Lợitế, Hồng tân hưng và những công ty hùn vốn như QuảngHưng Long, Đồng Thành Hưng; tại Nghệ An có Triêudương thương quán; tại Quảng Nam có Quảng Nam hiệpthương công ty; tại Phan Thiết có công ty Liên Thành; tạiSài Gòn và Cần Thơ có Nam Đồng hương, Minh Tân công Lộ trình Đông Du của cácnghệ xã... Những công ty và cửa hàng này phần lớn là do nhân vật ái quốc hồi đầu thếnhững nhà nho cấp tiến, chịu ảnh hưởng của trào lưu mới kỷ 20do thu nhập những tư tưởng mới của Âu Tây qua sách báoTrung Quốc đăng tải. Họ thường thường là bán đồ nội hóa, nông lâm thổ sản cùng sảnxuất những đồ công nghệ cổ truyền như làm nước mắm, làm mũ, dệt vải, làm đồ sơn cùngnhững hoạt động tiểu công nghệ khác. Các năm 1906-1908 chính là cao trào của phong trào đổi mới cấp tiến này vậy.Tại miền Nam, Gilbert Chiếu thành lập nhiều khách sạn tại Sài Gòn và Mỹ Tho “đóng vaitrò liên lạc và cung cấp các bài văn chống thực dân Pháp” tại Quảng Nam, Nguyễn Hàmmột trong những nhà sáng lập ra Duy Tân hội thành lập 72 cơ sở thương mại. Tại Phan Thiết, công ty Liên Thành dùng tiền lời sản xuất nước mắm để tài trợcho một trường tư thục, trường Đức Thành, nơi các văn thơ cách mạng được giảng dậy.Và song song với những hoạt động kinh tế, các nhà Nho này còn chú trọng đến việc canhtân văn hóa xã hội. Duy Tân Hội ra đờiTháng tư năm 1904, Phan Bội Châu và một số nhà nho cấptiến khác như Nguyễn Hàm, Đặng Thái Thân, Lê Võ, TăngBạt Hổ và khoảng 20 người khác thành lập Duy Tân hội,lấy một người trong hoàng tộc, hậu duệ của hoàng tử Cảnhlà Cường Để làm hội chủ. Với cái tên “Duy Tân”, những nhà cách mạng nàycho thấy họ muốn đưa cuộc đấu tranh chống Pháp vào mộtcon đường mới không chỉ “Cần vương” mà thôi. Con Các Tân Thư của Khangđường mới này bao gồm cả việc thay đổi trong xã hội mà Hữu Vi và Lương Khải Siêumột trong những hoạt động nhằm vao việc đó là gởi người từ Trung Quốc đã tác độngđi học tại nước ngoài. đến tư duy chính trị Việt Đầu năm 1905, lấy cớ về quê ăn Tết và thăm mộ Namđể đánh lừa tai mắt của Pháp, Phan Bội Châu và Tăng BạtHổ xuống tàu, giả làm thương khách qua Hương Cảng. Trên chiếc tầu này, ông đã chiêumộ được Lý Tuệ, đầu bếp chính của con tầu trở thành một người giúp dỡ đắc lực. Trong 1nhiều năm sau này, Lý Tuệ là người chính giữ việc liên lạc, chuyển tiền và thông tin giữatrong nước và nước ngoài, đưa các học sinh Việt Nam ra khỏi nước, cũng như là báo lạicho tổ chức biết những biện pháp đàn áp của Pháp tại những cảng mà con tầu của ông đếnthăm. Tháng 8 năm 1905, Phan Bội Châu bí mật quay trở lại Việt Nam đưa Cường Đểvà nhóm học sinh Đông du đầu tiên gồm chín người ra khỏi nước. Trong khi đó, tại trongnước, những ủng hộ viên của Duy Tân hội đã vận động được sự hưởng ứng mạnh mẽ ởtrong nước để tài trợ cho các học sinh du học. Cơ sở kinh tế cho Đông Du Ở Sài Gòn có Nam Đồng hương, ở Hà Nội có Đồng Lợi tế, ở Mỹ Tho có MinhTân công nghệ xã, tất cả những cơ sở này đều là những nơi vừa lo tiền, vừa lo gởi các họcsinh du học. Những người được gởi đi đều đưọc lựa chọn kỹ càng với tiêu chuẩn như đãđược Phan Bội Châu đặt ra là “thông minh, chuyên cần, cứng rắn can đảm và có lòng yêunước vững chắc”. Phần lớn những học sinh đầu tiên được gởi đi là con cháu của những nhà CầnVương cũ, đặc biệt là ở Nghệ An và Hà Tĩnh, mà chínhông biết rất rõ gia đình của họ.Nhưng với miền Nam là nơi tài trợ chính cho phong tràoĐông Du, dần dà trên một nửa số học sinh sang Nhật duhọc là xuất phát từ miền Nam (trên 100 trong số 200người). Một phần lý do cho sự hưởng ứng mạnh mẽ củadân miền Nam này là thứ nhất ảnh hưởng của Cường Đểvốn có rất nhiều người theo trong số những đại gia giầu cótại miền Nam. Báo Nhật Yomuiri Shinbun Thứ hai là nhờ vào những cố gắng của Gilbert thời nay viết về Phan BộiChiếu (Trần Chánh Chiếu) chủ các tờ báo Nông Cổ Mín ChâuĐàm và Lục Tỉnh Tân văn vốn là một trong những nhà tríthức có ảnh hưởng mạnh nhất tại miền Nam thời đó. Năm 1906, Gilbert Chiếu đã sangHồng Kông và gặp Phan Bội Châu để bàn việc tổ chức và gởi các học sinh miền Nam vàCông giáo sang Nhật. Phong trào Đông Du bắt đầu và kéo dài cho đến khi Nhật Bản thỏa hiệp với Phápnăm 1908 và bắt đầu trụ ...