bÓN VÔI

Vôi không chỉ đơn thuần là phân bón cung cấp dưỡng chất canxi (Ca) cho cây trồng mà còn nhiều tác dụng nữa mà phân hóa học khác không có được, đó là: (a) Vôi ngăn chận sự suy thoái của đất; (b) Vôi khử được tác hại của mặn; (c) Vôi ức chế sự phát triển của nấm bệnh trong đất; và (d) Vôi phát huy hiệu lực của phân hữu cơ, phân vô cơ và thuốc diệt cỏ. Cần hiểu rõ tác dụng của từng dạng vôi trước khi sử dụng ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
bÓN VÔI bÓN VÔI: GIẢI PHÁP CANH TÁC BỀNVỮNG CHO ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬULONGVôi không chỉ đơn thuần là phân bón cung cấpdưỡng chất canxi (Ca) cho cây trồng mà cònnhiều tác dụng nữa mà phân hóa học kháckhông có được, đó là: (a) Vôi ngăn chận sựsuy thoái của đất; (b) Vôi khử được tác hạicủa mặn; (c) Vôi ức chế sự phát triển của nấmbệnh trong đất; và (d) Vôi phát huy hiệu lựccủa phân hữu cơ, phân vô cơ và thuốc diệt cỏ.Cần hiểu rõ tác dụng của từng dạng vôi trướckhi sử dụng: (1) Bột đá vôi (CaCO3): được làmra bằng cách nghiền mịn đá vôi. Loại nầy tácdụng chậm, thường từ 2-6 tháng sau khi bóntùy theo độ mịn của bột đá; (2) Vôi nung”(CaO): được tạo ra bằng cách nung đá vôitrong lò nung như làm gạch ở nhiệt độ khoảng900-1.000oC. Loại nầy tác dụng mạnh vànhanh nhất nhưng dễ gây bỏng khi gặp nước;(3) Vôi tôi (Ca(OH)2): được tạo ra bằng cáchtưới lên vôi nung một lượng nước gần bằngtrọng lượng của nó, lúc đó vôi tả ra thành bột,sinh nhiệt (khoảng 150oC) và bốc hơi. Dạngvôi nầy tác dụng cũng khá nhanh; (4) Vôithạch cao (CaSO4): Đây là dạng vôi đặc biệtcó chứa lưu huỳnh, tác dụng nhanh nhưngkhông nên sử dụng ở đất có phèn.1. Vôi cung cấp dưỡng chất Canxi cho câytrồng. Canxi là dưỡng chất trung lượng nêncây trồng cần nhiều Canxi để làm vững chắcvách tế bào. Do đó, thiếu Canxi cây yếu ớt dễđổ ngã, dễ bị sâu bệnh tấn công, trái hay bịnứt; khi thiếu trầm trọng đọt lá non biến dạng,quăn queo rồi chết khô. Ngoài ra, Canxi còngiúp cây trồng giải độc, tăng khả năng chốngchịu với điều kiện bất lợi của nắng nóng, mặnvà phèn. Hầu hết đất canh tác ở Đồng BằngSông Cửu Long (ĐBSCL) đều thiếu Canxi, dođó cần phải bón vôi (bột đá vôi hay vôi tôi) mỗinăm một lần để cung cấp Ca cho cây. Đối vớilúa, nên bón lúc làm đất vụ Hè Thu, còn vườncây ăn trái nên bón vào đầu mùa mưa với liềulượng từ 30-50 kg/công. Lưu ý, Ca được câyhấp thụ qua tiến trình hút nước, đồng thời Cakhông chuyển vị trong cây nên cây cần Catrong suốt quá trình sinh trưởng.2. Vôi ngăn chận sự suy thoái của đất. Ởđất có phèn, đất thâm canh, đất canh tác bónnhiều phân đạm (urê) và kali lâu năm, và nhấtlà điều kiện nóng, ẩm mưa nhiều như ởĐBSCL thì sự suy thoái của đất diễn ra khánhanh chóng. Khi đất bị suy thoái, năng suấtcây trồng giảm dần theo thời gian canh tác,khoáng sét trong đất bị phá hủy, đất mất dầncấu trúc, trở nên rời rạc, mềm nhão khi gặpnước và kết dính đóng váng khi khô, đất trởnên bí chặt kém thông thoáng. Nếu để tìnhtrạng suy thoái kéo dài, đất trở nên già cổi,bạc màu, sức sản xuất kém, năng suất và chấtlượng của cây trồng giảm, lúc đó không thểkhôi phục lại sức sống của đất được. Bón vôi(bột đá vôi) vào đấu mùa mưa là một trongnhững biện pháp hữu hiệu ngăn chận tiếntrình suy thoái nầy, giảm ngộ độc sắt (Fe),nhôm (Al) và măngan (Mn) cho cây trồng,phục hồi cấu trúc đất làm đất thông thoáng,thấm nước tốt.3. Vôi khử được tác hại của mặn. Mực nướcbiển dâng lên do tác động của biến đổi khíhậu, cùng với lưu lượng nước sông Cửu Longngày càng ít đi trong mùa nắng, làm cho nướcbiển xâm nhập sâu vào đất liền gây nhiễmmặn nhiều vùng đất ven biển ở ĐBSCL. Đấtnhiễm mặn bị mất dần cấu trúc, rời rạc; Còncây trồng thì không hút được nước và dưỡngchất. Để hạn chế tác hại của mặn, nhữngvùng đất mặn có phèn nên bón vôi nung(CaO) để rửa mặn, còn đất mặn không phènnên bón vôi thạch cao (CaSO4) với liều lượngkhoảng 30-50 kg/công. Bón bằng cách rải đềutrên đất ruộng đã được cày xới và ngập nước,đối với đất liếp phải được cuốc lên trước khibón vôi. Sau khi rải vôi cần bừa hoặc trục chovôi trộn đều trong đất, ngâm nước từ 1-2 ngàyrồi rút bỏ nước nầy đi. Còn đất liếp vườn câyăn trái thì phải tưới một lượng nước ngọt dưthừa để rửa mặn ra khỏi liếp.4. Vôi ức chế sự phát triển của nấm bệnhtrong đất. Đất trở nên chua khi bị suy thoái làđiều kiện thuận lợi cho nấm bệnh trong đấtphát triển. Trên đất ruộng, nấm bệnh làm dưabị chạy dây, cà bị héo rủ, … Bệnh vàng lá, thốirễ, chảy mủ thân, … ở cây ăn trái trồng trênđất liếp lâu năm ngày càng trở nên nghiêmtrọng ở ĐBSCL. Một trong những biện phápức chế sự phát triển của những loại nấm gâyhại nầy là bón vôi cải tạo đất. Thông thườngcó thể bón hàng năm vào thời điểm sửa soạnđất hoặc bón liều cao từ 100-200 kg/côngnhưng vài năm mới bón lại một lần. Bón vôi sẽgiúp cho những vi khuẩn có lợi trong đất pháttriển như vi khuẩn cố định đạm ở cây họ đậu.Câu “không lân, không vôi thôi trồng đậu”cũng đã nói lên vai trò của vôi trong canh tác.5. Vôi phát huy hiệu lực của chất hữu cơ,phân vô cơ và thuốc diệt cỏ.Bón vôi giúp chất hữu cơ phân hủy nhanhhơn, làm giảm ngộ độc hữu cơ ở đất lúa; Vôigiúp giữ chất mùn (từ sự phân hủy chất hữucơ) không bị rửa trôi ở đất liếp vườn cây ăntrái và ở đất có nhiều cát, nên đã phát huy vaitrò của chất hữu khi được cung cấp vào đất.Ở đất phèn, phân lân bón vào đất chỉ hữudụng khoảng 30%, bón vôi trước khi bón phânlân, nhất là lân supe sẽ làm gia tăng sự hữudụng của phân lân. Bón ...