Các giải pháp sản xuất sạch hơn trong ngành đúc kim loại

Đúc kim loại, nói chung và đúc đồng nói riêng là một ngành khá phổ biến ở Việt Nam. Với tuổi thọ lâu đời nghề đúc tồn tại dưới hình thức làng nghề cha truyền con nối và phát triển cho đến ngày nay. Công nghệ đúc kim loại không đơn giản và đòi hỏi những người thợ phải có tay nghề cao, tỉ mẩn, cẩn thận và có óc sáng tạo thì mới cho ra các sản phẩm chất lượng. Do kỹ thuật phát triển nên nghề đúc cũng được vận dụng các kỹ thuật mới. Năng lượng được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các giải pháp sản xuất sạch hơn trong ngành đúc kim loại Các giải pháp sản xuất sạch hơn trong ngành đúc kim loại Đúc kim loại, nói chung và đúc đồng nói riêng là một ngành khá phổ biếnở Việt Nam. Với tuổi thọ lâu đời nghề đúc tồn tại dưới hình thức làng nghề chatruyền con nối và phát triển cho đến ngày nay. Công nghệ đúc kim loại khôngđơn giản và đòi hỏi những người thợ phải có tay nghề cao, tỉ mẩn, cẩn thận vàcó óc sáng tạo thì mới cho ra các sản phẩm chất lượng. Do kỹ thuật phát triểnnên nghề đúc cũng được vận dụng các kỹ thuật mới. Năng lượng được sử dụngtrong ngành này cũng đa dạng gồm gas, điện, than… Do đó, để sử dụng có hiệuquả hơn nguồn năng lượng và làm giảm lượng khí thải gây ô nhiễm môi trườngcần vận dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn trong quá trình hoạt động.Đúc kim loại được phân thành 2 quy trình sản xuất:Phân tích các công đoạn chính của các quy trình:* Công đoạn làm khuôn: Tùy loại sản phẩm đúc sử dụng khuôn cát tươi, haykhuôn cát nước thủy tinh. Khuôn cát tươi được phối trộn gồm 1 phần cát mới,sét, cát tái sử dụng và nước sau đó được đổ vào khuôn và được ép dưới máy éptrọng lực. Khuôn cát nước thủy tinh là loại khuôn được phối trộn 100% cát mớivới nước thủy tinh theo tỷ lệ định mức. Sau đó, hỗn hợp này được đưa vào khuônvà ép trọng lực nhờ máy nén khí. Ở công đoạn này, hao hụt nguyên liệu như cát,nước thủy tinh, gas trong quá trình làm khuôn khá lớn. Chất lượng của khuôn ảnhhưởng rất lớn đến tỷ lệ sản phẩm hỏng (tỷ lệ sản phẩm hỏng ở giai đoạn này daođộng từ 25 – 40%)* Công đoạn ghép, sấy khuôn: Sau khi khuôn được ép sẽ ghép lại với nhau.Công đoạn ghép khuôn rất quan trọng vì nó quyết định đến chất lượng củakhuôn. Khuôn cát nước thủy tinh sau khi ghép sẽ được sấy khô bằng gas vàđược đưa vào sử dụng. Việc sấy khuôn gây tổn thất gas, chưa thiết lập thời gianquy định sấy khuôn đạt yêu cầu.* Công đoạn phân loại làm sạch nguyên liệu: Nguyên liệu mua về được phânloại và làm sạch để loại bỏ đất, cát và các tạp chất lẫn trong nguyên liệu. Ở côngđoạn này, chưa có sự phân loại xử lý phế liệu, phế liệu còn tồn đọng và để lộnxộn là nguyên nhân dẫn đến thất thoát phế .* Công đoạn nấu luyện: Sau công đoạn làm sạch, nguyên liệu được cân tỷ lệphù hợp theo yêu cầu sản phẩm, rồi nạp vào lò trung tần để nấu thông quahệ thống cầu trục. Thời gian nấu luyện phụ thuộc vào chất lượng nguyên liệuđầu vào, cách thức nấu (nấu liên tục hay ngắt quãng). Trong quá trình nấu có bổsung fero, than, chất tạo xỉ… để đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm.Đây cũng là công đoạn phát sinh khí thải và tiếng ồn lớn nhất trong các côngđoạn sản xuất. Bụi và khí thải được phát tán tự do nếu đơn vị sản xuất không cóhệ thống xử lý khí thải.* Công đoạn rót khuôn, rỡ khuôn và làm sạch sản phẩm: Sau khi nguyên liệuđã nóng chảy và đạt nhiệt độ rót, thép lỏng được rót ra khuôn bằng tay (đối vớicác chi tiết nhỏ) hoặc bằng cầu trục (đối với chi tiết lớn). Sau công đoạn rótkhuôn là rỡ khuôn. Đối với khuôn tươi, trừ phần cát cháy, còn lại được tái sửdụng. Đối với khuôn cát nước thủy tinh, sau khi rỡ, trở thành chất thải rắn. Sảnphẩm sau khi rỡ khuôn sẽ được gia công lại để cắt bỏ đậu và gia công cơ khí đếnkhi đạt yêu cầu chất lượng sản phẩm. Những sản phẩm không đạt yêu cầu được hồinguyên liệu.* Công đoạn nhiệt luyện: Tùy từng yêu cầu sản phẩm, có thể trải qua côngđoạn nhiệt luyện hoặc không cần phải nhiệt luyện. Lò nhiệt luyện sử dụngnhiên liệu than đá. Sau khi nhiệt luyện sản phẩm sẽ tăng độ cứng, khả năng màimòn và tăng độ bền cho kim loại. Đây cũng là công đoạn phát sinh khí thải và chấtthải rắn (xỉ than). Trong quá trình sản xuất, nguyên nhiên vật liệu và năng lượnghao phí sẽ thất thoát vào môi trường dưới dạng chất thải rắn, lỏng và khí, làmgia tăng chi phí sản xuất, giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.Các giải pháp sản xuất sạch hơn hiệu quả cho doanh nghiệp thí điểm đối vớitừng công đoạn:- Phân loại và làm sạch nguyên liệu: Mua nguyên liệu chất lượng tốt, giám sátcông đoạn làm sạch, loại bỏ tạp chất. Sắp xếp lại khu vực để phế liệu theo quyđịnh vào trước ra trước, nhẹ, bé ở trên, to nặng ở dưới.- Công đoạn làm khuôn: xây dựng định mức nguyên nhiên liệu cho quá trìnhlàm khuôn, tăng cường trách nhiệm bộ phận kỹ thuật giám sát quá trình làmviệc, lựa chọn công nhân có tay nghề cao.- Công đoạn nấu: nên lắp đặt hệ thống xử lý khí thải, mua nhiệt kế đo nhiệt rathép tránh việc duy trì nhiệt lượng trên mức cần thiết, phế đưa vào có kíchthước và tỷ trọng tối ưu. Lắp thêm rãnh phân phối nhiệt 2 bên để nhiệt luyệnđều nhanh, thay thế bằng lò hồ quang điện (nếu có thể). Lắp các thiết bị cáchâm. Tìm kiếm khách hàng mua xỉ lò và vật liệu đầm lò.- Công đoạn rót khuôn, rỡ khuôn: Đầu tư công nghệ đúc liên tục. Mua máyphun bi làm sạch sản phẩm.- Đối với Lò nhiệt luyện: Lắp đặt hệ thống bảo ôn. Gia công lại cửa cong vênh,bịt lỗ hở. Điều chỉnh không khí cấp cho lò nhiệt luyện. Khoán lư ...