CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN CỦA SINH VẬT

Sinh sản vô tính Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản mà trong đó không có sự kết hợp giữa các yếu tố đực và yếu tố cái (không qua thụ tinh). Có 3 hình thức sinh sản vô tính. a) Sự phân đôi: là hình thức sinh sản phổ biến nhất của những sinh vật bậc thấp (vi khuẩn, thực vật va` động vật đơn bào). Cơ thể mẹ tự co thắt ở giữa rồi tách làm 2 phần giống nhau, mỗi phần sẽ lớn dần lên cho tới lúc bằng mẹ. Sự phân đôi tế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN CỦA SINH VẬT CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN CỦA SINH VẬT1. Sinh sản vô tínhSinh sản vô tính là hình thức sinh sản mà trong đó không có sự kết hợp giữacác yếu tố đực và yếu tố cái (không qua thụ tinh). Có 3 hình thức sinh sản vôtính.a) Sự phân đôi: là hình thức sinh sản phổ biến nhất của những sinh vật bậcthấp (vi khuẩn, thực vật va` động vật đơn bào). Cơ thể mẹ tự co thắt ở giữarồi tách làm 2 phần giống nhau, mỗi phần sẽ lớn dần lên cho tới lúc bằngmẹ. Sự phân đôi tế bào bao gồm cả chất nguyên sinh, các bào quan và nhân.Nhân của cá thể con vẫn giữ nguyên số nhiễm sắc thể là 2n, như của mẹ.b) Sự sinh sản sinh dưỡng: là hình thức sinh sản của các cơ thể đa bào màtrong đó các cá thể con được sinh ra từ các bộ phận sinh dưỡng của cơ thểmẹ.* Ở động vật: có 2 dạng sinh sản sinh:- Sự nảy chồi là một phần nhỏ của cơ thể mẹ có thể lớn nhanh hơn nhữngvùng lân cận, để trở thành một cơ thể mới. Sau đó, cơ thể con có thể tiếp tụcsống bám trên mình cơ thể mẹ hoặc tách hẳn thành một cá thể độc lập. Vídụ, sự nảy chồi ở thuỷ tức. Ở thực vật, bèo tấm cũng sinh sản bằng nảy chồi.- Sự tái sinh là khả năng mọc lại (tái tạo) những phần đã mất (đuôi, chi,...)của một số động vật. Khả năng tái sinh đó nếu đạt mức độ cao, có thể xemnhư là một dạng sinh sản vô tính. Ví dụ, khi bọt biể n, thuỷ tức, sao biển, đỉabiển Planaria bị cắt thành nhiều mảnh vụn, mỗi mảnh sẽ mọc những phầncòn thiếu để tạo lại ,một cơ thể nguyên vẹn mới.* Ở thực vật: Trong thiên nhiên, thực vật bậc cao có khả năng tạo những cơthể mới từ một phần của thân bò (rau má), thân rễ (cỏ gấu), thân củ (khoaitây), thân hành (củ hành), rễ củ (khoai lang), lá (cây lá bỏng). Đó là nhữnghình thức sinh sản sinh dưỡng tự nhiên. Trong trồng trọt, người ta thường nhân giống nhờ hiện tượng sinh sản sinhdưỡng của thực vật, bằng cách cắt rời các phần nhỏ của cây mẹ để tạo thànhnhững cây con mới. Đó là sự sinh sản sinh dưỡng nhân tạo. Có 3 dạng sinhsản sinh dưỡng nhân tạo là giâm, chiết và ghép. Ngoài ra, phương pháp nuôi cấy mô cũng là một phương pháp nhân giốngvô tính đang được con người sử dụng để nhân các giống quí.c) Sinh sản bằng bào tử là hình thức mà trong đó cơ thể mới được sinh ra từmột tế bào gọi là bào tử. Bào tử có thể được hình thành từ ngay tế bào cơ thểmẹ (tảo lục đơn bào) hoặc từ một cơ quan riêng biệt của cơ thể mẹ gọi là túibào tử (dương xỉ). Bào tử có thể không di động được, chúng được phát tán đinhờ gió, nước; hoặc có thể di chuyển được trong nước nhờ roi. Khi gặp điềukiện thuận lợi, bào tử sẽ nảy mầm thành cơ thể mới. Với hình thức sinh sản bằng bào tử, một cá thể mẹ có thể sinh ra rất nhiềucá thể con. Các cá thể con đều giống nhau và có bộ NST được “sao chép”nguyên vẹn từ bộ NST của cơ thể mẹ nên hầu như đều lặp lại những tínhchất của cơ thể mẹ.2. Sự sinh sản hữu tính Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản cần có sự kết hợp của 2 tế bào gọilà giao tử. Các giao tử có thể chưa phân hoá rõ rệt hoặc đã phân hoá rõ rệtthành trứng và tinh trùng. Sự kết hợp giữa 2 giao tử sẽ tạo thành 1 hợp tử.Hợp tử phát triển thành cơ thể con.a) Hiện tượng giảm phân và hình thành giao tử Khác với nguyên phân (phân bào nguyên nhiễm), giảm phân (phân bàogiảm nhiễm) xảy ra trong các tế bào sinh dục. Tế bào mẹ lưỡng bội (2n)phân chia 2 lần tạo ra 4 tế bào con đơn bội (n). Cơ quan sinh dục đực sinh ragiao tử đực (tinh trùng), còn cơ quan sinh dục cái sinh ra giao tử cái (trứng).* Giao tử đực: Tinh trùng gồm 3 phần: đầu, thân va` đuôi (roi) có khả năngchuyển động để tìm đến giao tử cái (trứng).* Giao tử cái: Các giao tử cái (trứng của động vật, noãn cầu của thực vật)bao giờ cũng lớn hơn nhiều so với giao tử đực cùng loài, nhưng không dichuyển được.b) Sự thụ tinh Sự thụ tinh ở động vật hay thực vật là sự hoà làm một của 2 giao tử đực vàcái để tạo thành hợp tử.Đối với các sinh vật bậc thấp ở nước, sự thụ tinh xảy ra trong môi trườngnước (cầu gai, sò, hến, rong biển...), còn với sinh vật bậc cao, sống ở cạn, sựthụ tinh xảy ra trong cơ quan sinh dục cái.c) Sự sinh sản hữu tính ở thực vật* Tiếp hợp là hình thức sinh sản hữu tính sơ khai nhất ở thực vật. Cơ quansinh sản chưa phân hoá rõ ràng. Ví dụ: Sự tiếp hợp ở tảo xoắn. Hai sợi tảo(đơn bội) áp sát nhau. Trên 2 tế bào đối diện, xuất hiện 2 u nhỏ mọc xích lạigần nhau rồi nối liền với nhau thành một ống thông giữa 2 tế bào. Nhân và tếbào chất của một trong 2 tế bào sẽ tràn vào trong ống rồi hoà vào nhân và tếbào chất của tế bào kia tạo thành hợp tử (2n). Hợp tử phân chia 2 lần liêntiếp để tạo thành 4 nhân đơn bội (n). Sau đó, 3 nhân bị thoái hoá, nhân cònlại tạo thành tế bào mầm đơn bội (n) và tiếp tục lớn lên theo cơ chế nguyênphân.* Ở thực vật bậc cao (từ rêu trở lên), sinh sản hữu tính là một khâu khôngthể thiếu được trong vòng đời của chúng Sự xen kẽ thế hệ (thể giao tử và thể bào tử) cũng là sự xen k ...