Các loại bệnh thường gặp trên cá biển nuôi ở Khánh Hòa

Bài viết trình bày 10 loại bệnh khác nhau được phát hiện ở các trang trại nuôi cá biển tại Khánh Hòa. Đó là: bệnh Vibriosis, bệnh sán lá da, bệnh sán lá mang, bệnh rận cá, bệnh đỉa cá, bệnh hoại tử thần kinh, bệnh mòn vây và đuôi, bệnh đốm trắng ở thận, bệnh lymphocystic và hội chứng dị dạng. Một số trong các bệnh này xuất hiện quanh năm, một số khác lại thể hiện tính mùa vụ của bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các loại bệnh thường gặp trên cá biển nuôi ở Khánh HòaTạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản - số 02/2008Trường Đại học Nha TrangVẤN ĐỀ NGHIÊN CỨUCÁC LOẠI BỆNH THƯỜNG GẶP TRÊN CÁ BIỂN NUÔI Ở KHÁNH HÒACOMMON DISEASES IN CULTURED MARINE FINFISHES IN KHANH HOA PROVINCEPGS.TS. Đỗ Thị Hòa, ThS. Trần Vỹ Hích, KS. Nguyễn Thị Thùy Giang,ThS. Phan Văn Út, KS. Nguyễn Thị Nguyệt HuệKhoa Nuôi trồng Thủy sản - Trường Đại học Nha TrangTóm tắt:Trong 2 năm, từ 6/2005-6/2007, 90 cơ sở nuôi cá biển tại tỉnh Khánh Hòa đã được phỏng vấn và736 mẫu cá bệnh đã được thu để phát hiện các loại bệnh thường gặp trên các loài cá biển nuôi tại địaphương. Đã có 10 loại bệnh khác nhau được phát hiện ở các trang trại nuôi cá biển tại Khánh Hòa.Đó là: bệnh Vibriosis, bệnh sán lá da, bệnh sán lá mang, bệnh rận cá, bệnh đỉa cá, bệnh hoại tử thầnkinh, bệnh mòn vây và đuôi, bệnh đốm trắng ở thận, bệnh lymphocystic và hội chứng dị dạng. Một sốtrong các bệnh này xuất hiện quanh năm, một số khác lại thể hiện tính mùa vụ của bệnh. Người nuôicá biển ở địa phương đã dùng các loại hóa chất, kháng sinh để chữa bệnh cho cá nuôi, nhưng kết quảtrị bệnh còn thấp.Từ khóa: Vibriosis, lymphocystic, tỉnh Khánh Hòa, nuôi cá biểnAbstract:In two years, from 6/2005- 6/2007, 90 marine finfish culturing farms in Khanh Hoa Province hadbeen surveyed and 736 diseased fish samples had been collected for detecting common diseases insome species of cultured marine finfishes. There ware 10 common diseases ware deteced that havingcaused losses in marine fish culturing farms in Khanh Hoa. These are vibriosis disease, fin and tail rotdisease, gill monogenean disease, skin monogenean disease, sea lice disease, leech disease, white spotkidney disease, lymphocystic disease, viral nervous necrosis disease and deformity syndrome. Some ofthe diseases occurred all year round, but other diseases have seasonal characterization. Diseasedmarine cultured fishes were treated by chemicals or antibiotics but effect of treatment is not hight.Keywords: Vibriosis, lymphocystic, Khanh Hoa province, cultured marine finfish, disease.I. ĐẶT VẤN ĐỀKhánh Hòa là một tỉnh ven biển, nằm ởcứu nào về về lĩnh vực này tại địa phươngđược công bố. Qua 2 năm điều tra và nghiênkhu vực Nam Trung bộ, nơi có nhiệt độ ấmnóng và độ mặn cao quanh năm, nơi có tiềmcứu (từ 6/2005- 6/2007), 10 loại bệnh đã vàđang gây tác hại ở các ao, lồng nuôi cá biển tạinăng to lớn cho nghề nuôi cá biển phát triển.tỉnh Khánh Hòa đã được phát hiện, mô tả bệnhNhiều loài cá biển có giá trị kinh tế đang đượcnuôi ở địa phương, như cá mú (Epinepheluslý và một số đặc điểm dịch tễ của bệnh.II. PHƯƠNG PHÁP VÀ VẬT LIỆU NGHIÊN CỨUspp); cá chẽm (Lates calcarifer), cá hồng(Lutjanus spp) và cá giò (Rachycentron- Nguồn thông tin thứ cấp dựa vào các sốliệu tổng hợp của Sở Thủy sản (nay là Sởcanadum). Cá biển nuôi trong ao hay tronglồng tại Khánh Hòa vẫn thường xuyên bị nhiềuNNPTNT), các phòng Nông nghiệp về cácvùng nuôi cá biển ở Khánh Hòa.loại bệnh khác nhau, ảnh hưởng tới sinh- Dựa trên kết quả phỏng vấn trực tiếptrưởng và tỷ lệ sống của cá nuôi. Trong khi đó,đến 2005, nghiên cứu về bệnh ở cá biển nuôinhững người nuôi cá biển bằng lồng (30 hộ),bằng đìa (60 hộ) ở trong tỉnh Khánh Hòavà các biện pháp phòng trị bệnh ở Khánh Hòavẫn còn bỏ ngỏ, vẫn chưa có công trình nghiên(n=90) và kết hợp với thu mẫu cá bệnh: 267con cá mú (10-32cm); 180 con cá chẽm (3-16Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản - số 02/2008Trường Đại học Nha Trang32cm); 82 con cá hồng (6-28cm) và 207 conpháp nghiên cứu ký sinh trùng ở cá của Dogielcá giò (5-40cm). Các mẫu cá đã được phântích tại phòng thí nghiệm bệnh học thủy sản để(1929) và của Hà Ký (2003); Phương phápnghiên cứu bệnh nhiễm khuẩn ở cá xươngxác định các loại bệnh thường xảy ra ở cácủa Kimberley A. Whitman (2004). Ngoài ra,biển nuôi và một số đặc điểm dịch tễ củabệnh: tác nhân gây bệnh, các dấu hiệu có ýchúng tôi còn dùng kỹ thuật mô bệnh họcHistopathology để tìm hiểu các biến đổi bệnhnghĩa chẩn đoán, kích thước cá thường bịbệnh, mùa vụ chính của bệnh và hiệu quả củalý bên trong và kỹ thuật PCR để chẩn đoán sựnhiễm của virus gây hoại tử thần kinh ở cáccác phương pháp phòng trị mà người dân đãáp dụng.mẫu có trạng thái bệnh lý bơi xoắn. Tên gọicác loại bệnh phụ thuộc vào các dấu hiệu- Một số phương pháp nghiên cứu bệnh ởchính đã quan sát được và dựa vào tác nhânđộng vật thủy sản thông thường đã được dùngđể nghiên cứu về tác nhân gây bệnh: Phươnggây bệnh đã được phát hiện của các bệnh.III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬNBảng 1. Phân bố số phiếu điều tra theo hình thức nuôi và giống loài cá nuôi (n=90)Hìnhthứcnuôicá biểnCá Mú (%)(Epinephelus spp)Nuôi lồng(n=30)Nuôi đìa(n=60)66,7 %(20/30)75,0%(45/60)Các giống loài cá nuôi (%)Cá Hồng (%)(Lutjanusargentimaculat)33,3%(10/30)16,6%(10/60)Cá Chẽm (%)(Latescalcarifer)33,3%(5/30)41,6 %( ...