Các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán môi trường tại các doanh nghiệp sản xuất thuộc tập đoàn hóa chất Việt Nam

Bài viết "Các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán môi trường tại các doanh nghiệp sản xuất thuộc tập đoàn hóa chất Việt Nam" phân tích các nhân tố tác động đến kế toán môi trường tại doanh nghiệp sản xuất thuộc tập đoàn hóa chất Việt Nam. Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ kết quả 149 bảng câu hỏi khảo sát. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 4 nhân tố ảnh hưởng kế toán môi trường bao gồm: (1) Nhận thức nhà quản trị cấp cao; (2) Đặc điểm doanh nghiệp; (3) Trình độ nhân viên kế toán về thông tin môi trường và (4) Áp lực các bên liên quan. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán môi trường tại các doanh nghiệp sản xuất thuộc tập đoàn hóa chất Việt Nam KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN KẾ TOÁN MÔI TRƢỜNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT THUỘC TẬP ĐOÀN H A CHẤT VIỆT NAM TS. Ngô Quang Hùng Trường Đại học Lao động – Xã hội Email: hung1982hvtc@gmail.com Tóm tắt Hiện nay, môi trường là vấn đề thời sự được thảo luận ở tất cả các diễn đàn trên thếgiới. Sau các thảm hoạ môi trường, các rào cản xanh (văn bản pháp lý môi trường, tiêu chuẩnkỹ thuật môi trường, thuế, phí môi trường) ngày càng gia tăng. Chính phủ, các tổ chức tàichính, khách hàng, nhà đầu tư, cộng đồng địa phương … ngày càng quan tâm đến trách nhiệmmôi trường DN và sử dụng thông tin môi trường cho việc ra quyết định. Mục tiêu của nghiêncứu này phân tích các nhân tố tác động đến kế toán môi trường tại doanh nghiệp sản xuấtthuộc tập đoàn hoá chất Việt Nam. Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từkết quả 149 bảng câu hỏi khảo sát. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 4 nhân tố ảnh hưởng kếtoán môi trường bao gồm: (1) Nhận thức nhà quản trị cấp cao; (2) Đặc điểm doanh nghiệp; (3)Trình độ nhân viên kế toán về thông tin môi trường và (4) Áp lực các bên liên quan.Từ khóa: Kế toán môi trường, doanh nghiệp sản xuất, nhân tố ảnh hưởng Abstract Currently, the environment is a topical issue discussed in all forums around the world.After environmental disasters, green barriers (environmental legal documents, environmentaltechnical standards, taxes, environmental fees) are increasing. Governments, financialinstitutions, customers, investors, local communities... are increasingly interested in corporateenvironmental responsibility and using environmental information for decision making. Theobjective of this study is to analyze factors affecting environmental accounting atmanufacturing enterprises belonging to the Vietnam National Chemical Group. Data used inthe study were collected from the results of 149 survey questionnaires. Research results showthat there are 4 factors influencing environmental accounting including: (1) Senior managersawareness; (2) Business characteristics; (3) Qualification of accountants on environmentalinformation and (4) Pressure from stakeholders.Keywords: Environmental accounting, manufacturing enterprises, influencing factors 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hiện nay, môi trường là vấn đề thời sự được thảo luận ở tất cả các diễn đàn trênthế giới. Sau các thảm hoạ môi trường, các rào cản xanh (văn bản pháp lý môi trường,tiêu chuẩn kỹ thuật môi trường, thuế, phí môi trường) ngày càng gia tăng. Chính phủ,các tổ chức tài chính, khách hàng, nhà đầu tư, cộng đồng địa phương … ngày càngquan tâm đến trách nhiệm môi trường DN và sử dụng thông tin môi trường cho việc raquyết định. Theo Schaltegger và Burritt (2017), kế toán môi trường (KTMT) ra đời từáp lực của các bên liên quan và thay đổi quan hệ chi phí. KTMT đã xuất hiện vàonhững năm bảy mươi của thế kỷ hai mươi. Xét ở cấp độ DN, KTMT là một bộ phậntrong hệ thống kế toán, sử dụng khuôn khổ lý thuyết và phương pháp kế toán mới để 148 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNGghi nhận, đo lường và công bố thông tin môi trường nhằm hỗ trợ hữu ích cho việc raquyết định đến các bên liên quan bên trong và bên ngoài DN. Theo báo cáo ngành công nghiệp hóa chất toàn cầu thì ngành này hiện nay đónggóp ước tính 5.700 tỷ USD vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thế giới thông qua cáctác động trực tiếp, gián tiếp tương đương với 7% GDP của thế giới và hỗ trợ 120 triệuviệc làm trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, phù hợp với thông lệ quốc tế và xu hướngphát triển bền vững toàn cầu nên vấn đề môi trường đã trở thành chủ đề nóng trong cáchội nghị, hội thảo quốc gia. Các nghiên cứu KTMT tại Việt Nam cũng đã xuất hiện.Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu KTMT được thực hiện tại các nước phát triển và nghiêncứu KTMT ở các nước đang phát triển còn hạn chế, trong đó có khu vực Đông Nam Á(Belal, 2000; Saha và Akter, 2012; Herzig và cộng sự, 2012). Do đó, KTMT vẫn còn làlĩnh vực nghiên cứu khá mới trong cả học thuật và thực hành tại Việt Nam. Điều nàylàm cho việc thực hiện KTMT tại các DN ở Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn vàdoanh nghiệp sản xuất thuộc tập đoàn hoá chất Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. 1.1. Kế toán môi trường Theo USEPA (1995) thì KTMT là một trong những chiến lược để đánh giá khíacạnh môi trường trong phát triển bền vững. Những chiến lược này khác nhau về mứcđộ, khả năng so sánh giữa các chỉ số về năng lượng, nước, vật liệu và d ng chảy gây ônhiễm. Theo Gauthier và cộng sự (1997), KTMT trong DN là một bộ phận của kế toánliên quan đến các vấn đề môi trường và không thể tách rời khỏi kế toán tài chính và kếtoán quản trị; đó là hệ thống thông tin cho phép thu thập, phân tích dữ liệu, kiểm tra,đánh giá hiệu quả hoạt động, ra quyết định và quy trách nhiệm cho các nhà quản lý đốivới các chi phí và rủi ro môi trường. Theo Schaltegger và Burritt (2000), KTMT là một nhánh của kế toán liên quanđến các hoạt động, phương pháp và hệ thống; ghi chép, phân tích và báo cáo về các tácđộng tài chính và tác động sinh thái của một đơn vị kinh tế. Theo IFAC (2005), KTMT là một thuật ngữ rộng được sử dụng trong một sốbối cảnh kế toán khác nhau: báo cáo và kế toán tài chính; kế toán quản trị; kế toán chiphí đầy đủ; kế toán tài nguyên, báo cáo và kế toán quốc gia và kế toán bền vững. Ởcấp độ tổ chức, KTMT phân thành kế toán quản trị ...