Các thể viêm vú ở bò sữa

Có thể nói ở đâu có bò, ở đó có viêm vú. Hay nói một cách chính xác hơn: "Nơi nào có nuôi bò sữa, nơi đó có bệnh viêm vú bò". Các thể bệnh viêm vú có thể rất nhẹ nhàng, như viêm vú tiềm ẩn hoặc dữ dội, gây chết bò như viêm vú cấp ác tính.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các thể viêm vú ở bò sữa Các thể viêm vú ở bò sữaCó thể nói ở đâu có bò, ở đó có viêm vú. Hay nói mộtcách chính xác hơn: Nơi nào có nuôi bò sữa, nơi đó cóbệnh viêm vú bò.Các thể bệnh viêm vú có thể rất nhẹ nhàng, như viêm vútiềm ẩn hoặc dữ dội, gây chết bò như viêm vú cấp ác tính.Tìm hiểu về các thể bệnh này giúp người nuôi bò sữa tránhbệnh cho bò.Viêm vú lâm sàngBầu vú bò trông to khỏe như... pháo đài và được trang bịnhiều thứ vũ khí để chống lại các vi trùng xâm nhập như: tếbào bạch cầu, đại thực bào, kháng thể đặc hiệu và khôngđặc hiệu... Tuy nhiên, hệ thống phòng thủ dù vững chắcđến cách mấy cũng có lúc sơ hở. Đối với bò sữa lỗ núm vúchính là gót chân A-sin vì sau mỗi lần vắt sữa, lỗ núm vúcần thời gian để đóng lại và trong khoảng thời gian này, vitrùng dễ dàng lẻn vào mà không cần... gõ cửa.Việc vi trùng xâm nhập vào bên trong bầu vú của bò làchuyện thường. Nhưng xâm nhập là một chuyện, còn gâybệnh hay không lại là chuyện khác. Bên trong bầu vú luôncó các tế bào bạch cầu trung tính, các đại thực bào, nhữnglính canh của hệ thống phòng vệ đầu tiên có nhiệm vụ bắtgiữ, tiêu diệt những vị khách không mời mà tới này.Khi cơ thể bò đã huy động tối đa lực lượng bảo vệ gồm cảcác tế bào có chức năng thực bào (tức bắt giữ và tiêu diệt vikhuẩn) đến lực lượng ngự lâm quân (kháng thể) nhưng gặpphải số lượng kẻ thù áp đảo và được trang bị nhiều đồchơi như: nội độc tố, ngoại độc tố, khả năng bám dínhcao... khả năng phòng vệ bị thất bại, vú bò có thể bị viêmcấp tính cục bộ hay trầm trọng hơn là viêm ác cấp tính.Viêm vú cấp tínhĐây là thể bệnh người chăn nuôi giỏi ít gặp vì nếu gặpthường xuyên thì... dễ đau tim. Khi bò bị bệnh, bên trongbầu vú bò giống như một bãi chiến trường sau một trậnđánh lớn. Kẻ sống, người chết, với đủ loại gươm, đao, giáogãy..., nghĩa là, xác tế bào bạch cầu trung tính, xác tế bàonang tuyến, xác vi trùng, mảnh vỡ tế bào, vi trùng cònsống... Tất cả các thành phần này tạo thành dịch rỉ viêm vàtrộn lẫn trong sữa khiến cho chất lượng sữa không nói ra thìai nhìn cũng biết.Tuy nhiên, nói theo kiểu Tái Ông mất ngựa, bệnh viêmvú cấp tính cũng chưa chắc là dở. Đó là bầu vú bị viêmnhìn vào là biết ngay, chất lượng sữa tồi tệ có thể dễ dàngnhận biết qua màu sắc (vàng, đỏ lẫn máu), trạng thái (lợncợn, vón cục), mùi vị (mặn, đắng) bất thường. Bác sĩ thú yvà nhà chăn nuôi, do vậy cũng dễ dàng nhận biết bệnh quacác triệu chứng điển hình như: sưng, nóng, đỏ, đau và sẽ cóbiện pháp chăm sóc, điều trị phù hợp và bệnh có thể phụchồi nhanh chóng.Nhưng nếu điều trị không triệt để, viêm vú cấp tính có thểtrở thành viêm vú mãn tính là thể bệnh kéo dài. Chi phíđiều trị cho bệnh này sẽ gia tăng theo số ngày điều trị vàsữa cũng không sử dụng được nên thiệt hại kinh tế cho nhàchăn nuôi có thể còn lớn hơn so với các thể bệnh khác.Viêm vú tiềm ẩn và á cấp tínhTrường hợp viêm vú tiềm ẩn, viêm vú á cấp tính, với cáctriệu chứng lặng lẽ lại càng nguy hiểm hơn. Bò không cócác triệu chứng điển hình, sữa vẫn có nhưng sản lượng bịgiảm sút. Chất lượng sữa đã thay đổi nhưng bằng mắtthường sữa trông vẫn bình thường. Việc điều trị lại càngkhó khăn hơn bởi vì không phải cứ đưa thuốc vào là bệnhlui do nguyên nhân gây viêm vú tiềm ẩn, viêm vú á cấp tínhrất phức tạp.Các vi trùng gây viêm vú bò thật sự không phải là kẻ xa lạmà chính là những kẻ thân quen chúng ta có thể dễ dàngbắt gặp mọi lúc, mọi nơi trên cơ thể bò và môi trường xungquanh. Chúng có thể xem như những kẻ cơ hội bẩm sinh,rình rập gây bệnh. Danh sách kẻ cơ hội kiểu này khá dàinhư: Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysagalactiae,Streptococcus uberis, E. coli, Staphylococcus aureus,Pseudomonas spp...Từ năm 1996, FrieslandCampina VN (với các nhãn hiệunổi tiếng như Cô Gái Hà Lan, YoMost, Friso, Fristi…) đãthực hiện việc ký hợp đồng thu mua sữa trực tiếp với cáchộ nông dân và tiến hành chương trình Phát triển ngành sữanhằm giúp nông dân chăn nuôi bò sữa phát triển bền vững.Trong gần 15 năm qua, công ty đã đầu tư hơn 10 triệu đôlacho các hoạt động: xây dựng 4 trung tâm làm lạnh, 41 điểmthu mua, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, xây dựngđội ngũ khuyến nông với hơn 70 người để hỗ trợ kỹ thuậtcho người nuôi bò. Ngoài ra, chương trình luôn khuyếnkhích người nông dân sản xuất sữa chất lượng tốt thông quachính sách trả tiền theo chất lượng sữa. (Theo tài liệu tập huấn chăn nuôi bò sữa của FrieslandCampina VN) ...