Cách điều trị bệnh tụy

Cuốn bệnh tụy và cách điều trị trình bày các nội dung chính sau: Những điều cần biết về tụy, tụy tạng, chẩn đoán và điều trị một số bệnh tụy thường gặp, ung thư tụy, chấn thương tụy, nang giả tụy, viêm tuyến tụy, bệnh đau tủy xương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách điều trị bệnh tụy TỤY CÁJCH__ ĐIỀ ứ TRỊNHÀ X u Ẩ I BẢN LAO Đ ộ N c: BỆNH TUỴVÀ CÁCH ĐIỀU TKỊ HOÀNG THUÝ biên soạn BỆNH ĩmVÀ CẲCH ĐIỀU TRỊ NHÀ XUẤT BẢN LAO ĐỘNG P hần 1 NHỮNG ĐIỂU CẨN BIẾT VỂ TỤ Y ■ 1. Khái quát về tụy Tuy là một cơ quan sau phúc mạc, nằm sau dạdày, sát thành sau của ổ bụng. Tụy nặng khoảng 80gram, có màu ữắng nhạt, một số loài có tụy màu hồngnhạt và mỗi ngày, trung bình tụy có thể tiết ra 0,8 lítdịch tiết. ở các loài động vật khác nhau thì tụy có hìnhdạng khác nhau. Như ở cá, tuy không có hình dạngnhất định, chỉ là một khối nhão. Đến loài ếch nhái vàbò sát thì tụy đã thành tuyến nằm ép sát bên thành tátràng. Đến lớp chim thì tụy nằm ở phần giữa đoạncong vòng của tá tràng chim, ớ người, tuy là một cơquan nhỏ và hơi thuôn dài nằm ữong ổ bung. Tuy gồm có ba phần: đầu tuy, đuôi tuy và thântụy. Đầu tụy nằm sát doạn tá tràng D2 và đuôi tụy kéodài đến sát lách, ống tụy còn gọi là ống VVirsung là mộtống nằm dọc suốt chiều dài của tụy và dẫn lưu dịch tụyđổ vào đoạn D2 của tá ữàng. Chỗ ống tụy nối vào tábàng gọi là bóng Vater. ống mật chủ thường kết hỢp4 1ỈOÀNG THUÝ biên soạn ...............................................với ống tụy tại hoặc gần bóng Vater. Theo một số tàiliệu, nơi đổ ra của ống tụy và ống túi mật là cùng mộtnơi nên vị trí đó gọi là cơ vòng Oddi. Tuy đưỢc cung cấp máu bỏi các động mạch tátụy, các động mạch này là nhánh của động mạch mạctoeo tràng trên. Máu tĩnh mạch đổ về các tữứi mạchlách rồi đô vào tĩnh mạch cửa. Tũìh mạch lách chạysát sau tuyến tụy nhưng không dẫn lưu máu của tụy.Tĩríh mạch cửa được hỢp thành bởi hỢp thành của haitìríh mạch là tũứi mạch mạc ữeo ữàng ữên và tữìh mạchlách. 0 một số người thì tữửi mạch mạc ữeo ưàng dướicũng đổ vào tữửi mạch lách ồ phía sau tuyến tụy. Trongđa số trường hỢp, tlríh mạch này đô vào tĩnh mạch mạctreo tràng ữên. 2. Chức năng của tuỵ Tuyến tụy sản xuất các men tiêu hóa có khảnăng tiêu hóa gần như tất cả các thành phần thức ăn. 2.1. Tụy ngoại tiết Tụy đưỢc bao bọc bởi bao tụy. Bao tụy cũng cótác dụng phân chia tụy thàrứì các tiểu thùy. Nhu môcủa tụy được cấu tạo bởi các tế bào tụy ngoại tiết, cáctế bào này chứa đựng rất rủiiều các hạt nhỏ chứaenzyme tiêu hóa dưới dạng tiền chât (chủ yếu làtrypsinogen, chymoữysinogen lipase tuy và amylase). Khi có kích thích thích hỢp, các men tụy sẽ đượctiết vào ống tụy và sau đó đô vào ruột non ỏ đoạn D2của tá tràng. Tại đây các men enterokinase của tá.............................................................. B ệ n b tu y VẲ c á c k đìềiA +1*Ị 5ữàng sẽ xúc tác làm trypsinogen biến thành dạng hoạtđộng là trypsin. Trypsin là một endopeptidase lại cắtcác amino acid của chymotrypsinogen thành dạnghoạt động chymotoypsin. Men này lại cắt cácpolypepside trong thức ăn thành các đđn vị nhỏ có thểhấp thu đưỢc qua niêm mạc ruột. Việc tụy chỉ tiết cácmen dưới dạng tiền chất hay dạng không hoạt độngcó ý nghĩa hết sức quan trọng vì các men hoạt động cókhả năng tiêu hủy protein của chính tuyến tụy. Dịch tụy là nguồn chứa các men tiêu hóa mỡ vàprotem, còn niêm mạc ruột lại có các men tiêu hóa đưỢcđường. Dịch tụy cũng chứa các ion bicarbonate có tínhkiềm đê trimg hòa lượng dịch lượng acid trong thức ăntừ dạ dày đi xuống. Việc kiểm soát chức năng ngoại tiếtcủa tụy được thực hiện thông qua các men (enzyme)như gastrừi, cholecystokmin và secretín. Các men nàyđưỢc các tế bào của dạ dày và tá tràng tiết ra dưới kíchthích của thức ăn hiện diện trong ống tiêu hóa và bởichứih dịch tụy. Thông thường để đảm bảo cấu trúc cũng nhưchức năng ngoại tiết bình thường của tụy thì các menđưỢc tiết ra dưới dạng tiền chất, nghĩa là chưa có khảnăng tiêu hủy protem và mỡ. Tuy nhiên vì một lý donào đó như sự ứ trệ, nhiễm trùng, chấh thương... cácmen này lại được hoạt hóa ngay ữong lòng tụy gâynên sự tự tiêu hủy tụy. Trên lâm sàng có thể gặp tìnhtrạng viêm tụy cấp do sỏi, do giun chui ống mật - tụy... 2.2. Tụy nội tiết Nằm ữong nhu mô của tụy ngoại tiết là các6 HOÀNG THUÝ biên soạn ...........................................nhóm nhỏ tê bào gọi là tiểu đảo tụy hay tiểu đảoLanger-hans. Các tiêu đảo này là phần nội tiết củatuyến tuy có chức năng tiêt các hormone quan trọng làinsulin, glucagon và các hormone khác. Các tiểu đảotụy chứa ba loại tế bào chính là: tế bào alpha, tế bàobeta, và tế bào delta. Trong ba loại này thì tế bào betachiếm số lượng nhiều nhât và sản xuât msulin. Các tếbào alpha sản xuât glucagon và tế bào delta sản xuâtsomatostatin. Somatostatm có tác dụng làm giảmnồng độ của glucagon và insulm ữong máu. *Ảnh hưởng của insulửĩ đêh ữao đổi carbohỵdrate Insulin của người có khối lượng phân tử 5808.Cũng như các protein khác, insulin được tổng h ...