Cảm hứng trữ tình thế sự trong ký Hoàng phủ Ngọc Tường

Bài viết Cảm hứng trữ tình thế sự trong ký Hoàng phủ Ngọc Tường trình bày: Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong số rất ít nhà văn viết bút ký nổi tiếng của nền văn học đương đại. Ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường hấp dẫn người đọc bởi trí tuệ uyên bác, vốn sống phong phú và mang tính nhân văn sâu sắc. Cảm hứng trữ tình thế sự là một trong những điểm nổi bật làm nên phong cách Hoàng Phủ Ngọc Tường ở thể loại ký,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảm hứng trữ tình thế sự trong ký Hoàng phủ Ngọc TườngCẢM HỨNG TRỮ TÌNH THẾ SỰTRONG KÝ HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGPHAN THỊ CHÂU NGỌCTrường THCS Nguyễn Du, Đồng ThápTÔN THẤT DỤNGTrường Đại học Sư phạm – Đại học HuếTóm tắt: Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong số rất ít nhà văn viết bút kýnổi tiếng của nền văn học đương đại. Ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường hấpdẫn người đọc bởi trí tuệ uyên bác, vốn sống phong phú và mang tính nhânvăn sâu sắc. Cảm hứng trữ tình thế sự là một trong những điểm nổi bật làmnên phong cách Hoàng Phủ Ngọc Tường ở thể loại ký. Thông qua cái tôicảm phục vẻ đẹp nhân cách và tài năng con người và cái tôi nghĩ suy về sốphận của mỗi cá nhân, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã có một cái nhìn mới mẻvề lịch sử, về chiến tranh, về số phận của cá nhân và dân tộc… qua đó tạonên những giá trị mới, mang tính nhân văn sâu sắc. Cảm hứng trữ tình thế sựđã góp phần tạo nên phong cách tài hoa, đậm chất triết lý của một nhà văn cótâm, có tầm - Hoàng Phủ Ngọc Tường.Hoàng Phủ Ngọc Tường được đánh giá là một trong số mấy nhà văn viết ký hay nhấtcủa văn học nước ta hiện nay (Nguyên Ngọc). Những tác phẩm mang đậm chất vănhóa, lịch sử của Hoàng Phủ Ngọc Tường có một sức sống mạnh mẽ trong lòng bạn đọcnhiều thế hệ. Sở hữu một vốn tri thức uyên bác, tỉ mẩn trong từng chi tiết, cùng với lốiviết đậm chất trữ tình, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tạo nên một phong cách riêng trongdòng văn xuôi đương đại. Cái tôi trữ tình trong ký Hoàng Phủ Ngọc Tường biểu hiệnchủ yếu trên hai phương diện: Trữ tình thiên nhiên và trữ tình thế sự. Bài viết này củachúng tôi đi vào tìm hiểu cảm hứng trữ tình thế sự qua ký Hoàng Phủ Ngọc Tường.1. CÁI TÔI CẢM PHỤC VẺ ĐẸP NHÂN CÁCH VÀ TÀI NĂNG CON NGƯỜICái tôi tác giả hay còn gọi là hình tượng tác giả, theo lý thuyết thi pháp học hiện đại là“sự nhập thân của ý thức người sáng tạo trong tác phẩm nghệ thuật”. Đối với thể loạivăn xuôi, đặc biệt là ký, chủ thể của lời nói nghệ thuật chính là bản thân tác giả. Do vậy,người kể chuyện trong ký thường lộ diện trực tiếp trong hình thức người kể chuyệnxưng tôi: “Tôi có một thiên đường đã mất phía bên kia cửa sổ, bên kia hàng cây, vànhững mái nhà” (Lý chuồn chuồn). Bằng cái tôi đó, nhà văn trình bày những vấn đề liênquan trực tiếp đến đời sống thực của nhà văn – những gì mà nhà văn đã trải qua, đãthấy, đã cảm bằng đôi mắt, trái tim, bằng sự suy nghiệm của chính bản thân mình.Không thể phủ nhận hư cấu nghệ thuật trong ký song xét cho cùng, những vấn đề chứađựng trong tác phẩm ký phải giống như một thước phim tư liệu tạo ra khoái cảm đặcbiệt đối với người đọc bằng những thông tin thực sự chính xác (Một vài suy nghĩ về thểký).Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm HuếISSN 1859-1612, Số 02(22)/2012: tr. 44-50CẢM HỨNG TRỮ TÌNH THẾ SỰ TRONG KÝ HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG45Biểu hiện rõ nhất về cái tôi cảm phục vẻ đẹp nhân cách và tài năng con người củaHoàng Phủ Ngọc Tường là khi ông viết về những người anh hùng với sự nghiệp vĩ đạicủa họ. Trong truyền thống lịch sử và tâm thức của dân tộc, người anh hùng bao giờcũng là những hình mẫu lý tưởng của nhân dân. Họ có thể là những con người có thậthoặc trên cơ sở có thật của lịch sử, được nhân dân kỳ ảo hóa, thiêng hóa qua lăng kínhniềm tin và sự tôn vinh. Họ là những con người hộ quốc, an dân, được nhân dân tônkính, ngưỡng mộ, và do vậy, họ bất tử trong lòng nhân dân. Hoàng Phủ Ngọc Tường“đến với các anh hùng” qua tâm thức này và góp phần làm phong phú thêm sức sốngvĩnh hằng của họ. Trong Côn Sơn, Mượn đá để ngồi, Nguyễn Trãi trước những ngã bacuộc đời Hoàng Phủ Ngọc Tường đã phát hiện ra Nguyễn Trãi là “một thiên tài địnhhướng” và “luôn luôn chọn đúng hướng”. Không như một số nhà viết sử hay dã sử, cốgắng tìm hiểu và lý giải cũng như cảm thông về bi kịch của dòng họ Nguyễn trong thảmán Lệ Chi Viên, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đến với Nguyễn Trãi bằng lòng ngưỡngmộ, khâm phục một tài năng, một nhân cách nhất quán và là một tầm cao văn hóa Việt.Ông cũng đã phát hiện ra triết lý lấy yếu địch mạnh, lấy ít thắng nhiều…, lấy chí nhânđể thay cường bạo… của Nguyễn Trãi được hun đúc từ nền tảng văn hóa dân tộc. Vàcuộc kháng chiến trường kỳ hơn 10 năm trời cùng nghĩa quân Lam Sơn đã chứng minhtầm chiến lược đúng đắn đó.Không chỉ cảm phục Nguyễn Trãi về góc độ tài năng, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn mếnphục vị anh hùng này qua nhân cách. Trong lối ứng xử được cho là lý tưởng của các nhànho xưa, khi chính trường bất ổn, họ chọn con đường lui về ở ẩn để bảo toàn danh tiếtcủa kẻ sĩ, của người quân tử. Tuy nhiên, ngay cả khi về Côn Sơn Mượn đá để ngồi,Nguyễn Trãi chưa bao giờ vô sự, thanh thản trước cuộc đời, trước vận mệnh đất nước:Lao xao chợ cá làng ngư phủ / Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương / Dễ có Ngu cầm đànmột tiếng / Dân giàu đủ khắp đòi phương (Bảo kính cảnh giới).Cũng có nhiều người cho rằng, nếu Nguyễn Trãi bằng lòng hơn, “hiểu quy luật” hơn…đừng quay trở lại chính trường nữa thì có lẽ đã không có thảm án Lệ Chi Viên… Chúngtôi không có ...