Câu chuyện 'con cò'

Trong cái thế giới sinh vật muôn hình muôn vẻ, cò góp mặt với dăm bảy loài. Còn trong những cái “ao tù, vũng đục” của sinh hoạt xã hội, cò mồi cũng đủ loại: từ cò bự đến cò con, cò khôn – cò dại, lại có cả cò sang – cò hèn (!). Người ta quen gọi: cò giấy phép, cò dự án, cò lao động xuất khẩu, cò vé (tàu xe), cò nhà đất, cò chức vị,… và nay còn mới nghe “cò báo chí”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Câu chuyện “con cò”Câu chuyện “con cò” Nhận diện cò Trong cái thế giới sinh vật muôn hình muônvẻ, cò góp mặt với dăm bảy loài. Còn trong những cái “ao tù,vũng đục” của sinh hoạt xã hội, cò mồi cũng đủ loại: từ cò bự đếncò con, cò khôn – cò dại, lại có cả cò sang – cò hèn (!). Người taquen gọi: cò giấy phép, cò dự án, cò lao động xuất khẩu, cò vé(tàu xe), cò nhà đất, cò chức vị,… và nay còn mới nghe “cò báochí”.Các đồng nghiệp hay xông pha vào vùng (đề tài) “nóng”, cụngđầu với nhiều vấn nạn xã hội, như tham nhũng, buôn lậu, tộiphạm xã hội đen,… từng xé toạc từng mảng mặt nạ đẹp đẽ đểcông chúng thấy vẻ nhơ nhuốc sau nó; đâm thủng những tấmche chắn, để công chúng thấy những ung nhọt trong nó. Nhưng,chúng ta đều biết, không phải bùn đen nào cũng dễ dàng đượcđem ra ánh sáng, không phải ánh sáng nào, cũng soi rọi hết ngõngách của bùn đen. Ấy phần nào cũng “nhờ” vào cánh cò.Phải là cò bự, cò “ăn” theo “đàn” mới đủ sức che chắn cả mặt trờicông lý. Những Năm Cam, Lã Thị Kim Oanh, Hai Chi, vì đâu màđến khi cái ung nhọt đã lở ra, mới thấy ánh sáng công lý rọi tới?Ấy là nhờ họ đã biết nuôi cò, dùng cò, thả cò vào các ngõ ngáchcó cắm biển “Trách nhiệm” để bịt lối, để tha hồ tung tác.Đám cò nhỏ thì đông hơn, nhưng vì không có sải cánh rộng,không đủ sức vươn tới “bóng cả”, thì dễ bị nhận diện hơn, dễ bịtóm hơn. Thiển cận, người ta lại trút giận lên đám yếu hèn này,trong khi vẫn thường cung kính, trọng vọng với đám cò bự - ngaycả biết biết chúng là cò. Vẫn thấy, dăm bảy cò vé (phe vé) bị bắt,nhưng không thể xoá tình trạng vé chợ đen; vài cò xuất khẩu laođộng lộ diện, nhưng người lao động vẫn bị lừa. Không truy ra cáigốc của ung nhọt, thì mãi mang tật, chỉ lo chăm sóc vết thươngcũng đủ mệt, cũng đủ nhức nhối.Con cò khôn là con cò biết luồn lách, biết chui qua lưới luật pháp,biết đi đường vòng. Con cò dại thì có khi là do “lực bất tòng tâm”mà chịu mang thiệt. Cò sang là cò có cái lốt mà người đời thườngtrọng vọng, nó là con cò lớn, cò khôn. Chúng ta đã được biết, bàntay pháp luật đã sờ tới cả cò cha – cò con tại một cơ quan xétduyệt “cô-ta” (quota).Nuôi cò, cò mổ mắtAi nuôi cò? Chính chúng ta. Chúng ta nuôi cò, để rồi chúng taphải than vãn về nó, phải tìm bắt nó.Tại một phòng công chứng nọ, đối diện với một trung tâm thươngmại lớn ở Hà Nội, đám cò ngang nhiên khấy nước kiếm ăn. Bởivì, ai cũng có lý do để cho rằng mình vội, mình cần được côngchứng trước, nên cò mới là “nhịp cầu” mà “phí qua cầu” thì khỏicần mặc cả. Người ta sỉ vả cò, rồi lại nhờ đến cò, sau lại coi nhưmình là nạn nhân (?!).Chúng ta có cái ước mơ làm giàu nhanh chóng tại một phươngtrời xa quê mẹ nào đó, và muốn cánh cò đưa qua “vũ môn”, dù đãđược cảnh báo là chưa chắc cò đã hạ cánh cho ta xuống cứucánh trông đợi. Và rồi nhiều người ra đi tay trắng, khi về… trắngtay, nhưng trên lưng có thêm món nợ chất đầy có khi đến hai, bathế hệ.Chúng ta vỗ béo cho cò, để được nhận vào, hay leo lên một vị trícông việc, vị thế xã hội nào đó. Và rồi từ đó, chúng ta đánh bạnvới cò, hoặc coi cò là ân nhân, hay thậm chí tự biến mình thànhcò bao giờ không hay.Cò vẫn tồn tại, sinh trường, như một logic tất yếu với người bạnvong niên của nó, là cái “ao tù, vũng đục”. Đó là do cả một cơchế, cả một nếp nghĩ, cả một thói quen, mà khó có thể thay đổitrong sớm chiều. Mặt nước thì trong, nhưng đáy nước thì vẩn.Vấn đề là, trong khi chưa thể nạo vét hết những thứ cặn bã, thì ítnhất phải làm sao để đừng khuấy cho nó thêm đục./.