Cấu tạo acid nucleic(tt)

Cấu tạo ADN (aciddezoxiribonucleic) * Đặc điểm cấu tạo AND. Phân tử ADN được tạo ra từ hai chuỗi polynucleotide - hai chuỗi này xếp song song và ngược chiều nhau. Sự đối song của phân tử ADN bảo đảm có sự liên kết bổ sung giữa hai chuỗi qua các bazơ nitơ. Bazơ nitơ quay vào phía giữa hai chuỗi nên hai chuỗi phải ngược chiều nhau. Sự đối song cũng đảm bảo sự ổn định cho cấu trúc phân tử ADN. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cấu tạo acid nucleic(tt) Cấu tạo acid nucleic(tt)Cấu tạo ADN(aciddezoxiribonucleic)* Đặc điểm cấu tạo AND. Phân tửADN được tạo ra từ hai chuỗipolynucleotide - hai chuỗi này xếpsong song và ngược chiều nhau. Sựđối song của phân tử ADN bảođảm có sự liên kết bổ sung giữa haichuỗi qua các bazơ nitơ. Bazơ nitơquay vào phía giữa hai chuỗi nênhai chuỗi phải ngược chiều nhau.Sự đối song cũng đảm bảo sự ổnđịnh cho cấu trúc phân tử ADN. Đểcó các liên kết bổ sung giữa haichuỗi thì hai chuỗi phải song song.Các bazơ nitơ của hai polynucleotide liên kết với nhau bằng liên kết hydro theo nguyênlý bổ sung: A chuỗi này liên kết vớiT chuỗi kia bằng 2 liên kết hydrovà ngược lại G chuỗi này liên kếtvới C chuỗi kia bằng 3 liên kếthydro.Tính chất bổ sung trên bảo đảm chohai chuỗi luôn song song và khoảngcách giữa hai chuỗi không đổi dotrong cặp bazơ bổ sung bao giờcũng có một bazơ purin có kíchthước lớn đi kèm một bazơpirimidin có kích thước bé.ADN có nhiều kiểu cấu trúc khácnhau. Mỗi kiểu cấu trúc tồn tạitrong điều kiện riêng và chúng cóthể chuyển đổi lẫn nhau khi thayđổi các điều kiện tương ứng. Hiệnnay, người ta tìm thấy trong tế bàoADN tồn tại ở dạng B, A, C, D, Z,E... trong đó, dạng B phổ biến hơnvà có vai trò trong cơ chế truyềnđạt thông tin di truyền.Thành phần của ADN cũng rất đadạng. Sự đa dạng của chuỗipolynucleotide đã phân tích ở trêntạo nên sự đa dạng của ADN.Hình thái ADN trong tế bào cũngrất đa dạng. Có loại ADN sợi đơnthẳng, sợi đơn dạng vòng, sợi képthẳng, sợi kép dạng vòng ...Kích thước ADN cũng rất đa dạng,từ vài trăm cặp bazơ đến hàng triệucặp bazơ.* Cấu trúc không gian ADN dạng B (theo Watson - Crick). Kết hợp nhiều công trình nghiên cứu về ADN trước đó, đặc biệt là nghiên cứu của Sachgaff cùng những nghiên cứu của mình,năm 1953, Watson và Crick đãcông bố mô hình cấu trúc khônggian của ADN.Mặc dù đến nay người ta đă pháthiện thêm nhiều dạng cấu trúc kháccủa ADN, cũng như xác định đượccấu trúc thực của ADN có khác sovới mô hình lý thuyết của Watson -Crick, nhưng sự ra đời mô hình củaWatson - Crick đã trở thành bướcngoặt trong sinh học, báo hiệu sự rađời của sinh học phân tử.Cấu trúc không gian của ADN,theo Watson - Crick, có những đặc điểm cơ bản sau :- Hai chuỗi polynucleotide đốisong, xoắn theo chiều phải.- Khung dizoxiriboza vàH3PO4 nằm ngoài bề mặt phân tử.- Các bazơ nitơ hướng vào phíatrong chuỗi xoắn. Mặt phẳng cácbazơ nitơ song song với nhau vàthẳng góc với trục phân tử. Haibazơ nitơ của hai chuỗi liên kết vớinhau bằng liên kết hydro theonguyên tắc bổ sung (A = T, G ≡ C).Hai cặp bazơ nitơ gần nhau xếplệch góc 36oC.- Đường kính chuỗi xoắn 2 nm.Mặt phẳng hai cặp bazơ nitơ liềnnhau cách nhau 0,34 nm. Mỗi vòngxoắn có 10 cặp bazơ nitơ với chiềudài 3,4nm. Kích thước trên là theotính toán của Watson - Crick, là kích thước gốc. Gần đây, qua xác định bằng thực nghiệm,người ta thấy ADN dạng B (dạngcủa Watson - Crick) có trung bình10,5 cặp bazơ nitơ trên một vòngxoắn và chiều dài vòng xoắn là3,6nm (thay vì 10 cặp và 3,4nm ởmô hình Watson - Crick).Các dạng cấu trúc của ADN Dạng cấu trúc B A C ZĐặctínhChiều Phải Phải Phải TráixoắnSố cặp 10,0 10,9 91/3 12,0N của 1vòngĐường 20Ao 23Ao 19Ao 18AokínhvòngxoắnKhoảng3,4Ao2,9Ao3,3Ao3,4Aocách 2nChiều 34Ao 32Ao 31Ao 45AodàivòngxoắnGóc 90o 20o 18ocủabazơnitơ vớitrụcGóc 36o 32,7o 38,6o - 30ogiữahaibazơThảo Dương