Cấu trúc hộ gia đình và sức khỏe trẻ em: Những phát hiện qua khảo sát nhân khẩu học và sức khỏe 1997 - Đặng Nguyên Anh

Bài viết "Cấu trúc hộ gia đình và sức khỏe trẻ em: Những phát hiện qua khảo sát nhân khẩu học và sức khỏe 1997" trình bày về thiết chế gia đình và chăm sóc sức khỏe trẻ em, biến đổi trong cấu trúc và tổ chức của gia đình và những ảnh hưởng của nó đến phúc lợi trẻ em. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cấu trúc hộ gia đình và sức khỏe trẻ em: Những phát hiện qua khảo sát nhân khẩu học và sức khỏe 1997 - Đặng Nguyên AnhX· héi häc sè 4(72), 2000 61 CÊu tróc hé gia ®×nh vµ søc kháe trÎ em: nh÷ng ph¸t hiÖn qua kh¶o s¸t nh©n khÈu häc vµ søc kháe 1997 §Æng Nguyªn Anh Ch¨m sãc søc kháe lµ mét nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng−êi, mét môc tiªu l©u dµi cña sùnghiÖp ph¸t triÓn x· héi. Lµ t−¬ng lai cña ®Êt n−íc, søc kháe vµ søc sèng cña trÎ em cã ýnghÜa ®Æc biÖt ®èi víi sù tr−êng tån cña mäi d©n téc. ThÓ tr¹ng ®au yÕu cña trÎ ngµy h«mnay sÏ ®Ó l¹i dÊu Ên vµ hËu qu¶ dµi l©u cho x· héi mai sau. Mçi gia ®×nh, mçi quèc gia vµ c¶céng ®ång quèc tÕ h«m nay kh«ng chØ nç lùc h¹ thÊp møc tö vong mµ cßn tÝch cùc ®Çu t− chosù nghiÖp gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng cho trÎ em. MÆc cho nh÷ngthµnh tùu ®¹t ®−îc, tuy nhiªn, ë nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi t×nh tr¹ng trÎ suy dinh d−ìngcßn phæ biÕn, ®au èm, bÖnh tËt vµ tö vong vÉn th−êng xuyªn x¶y ra. Trªn 6 triÖu trÎ em tövong cã nguyªn nh©n trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp do suy dinh d−ìng. Trong sè 12 triÖu trÎ em tövong d−íi 5 tuæi hµng n¨m ë c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn, hÇu hÕt l¹i lµ c¸c tr−êng hîp chÕt v×c¸c bÖnh cã thÓ phßng ngõa ®−îc nh− tiªu ch¶y, sëi, viªm h« hÊp cÊp tÝnh (UNICEF, 1998). ThiÕt chÕ gia ®×nh vµ ch¨m sãc søc kháe trÎ em HÇu hÕt trÎ em ®−îc sinh ra, nu«i d¹y vµ lín lªn cïng gia ®×nh. Trong m«i tr−ênggi¸o d−ìng quan träng nµy, c¸c em bÞ chi phèi bëi ho¹t ®éng sèng cña hé gia ®×nh. Hµnh vib¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc kháe trÎ em còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. ë ®©y vai trß gia®×nh, cÊu tróc nh©n khÈu còng nh− ph−¬ng thøc tæ chøc cuéc sèng hé gia ®×nh chi phèi m¹nhmÏ ®Õn t×nh tr¹ng søc kháe trÎ em. VÊn ®Ò cµng trë nªn cã ý nghÜa trong bèi c¶nh x· héi ViÖtNam. Nh− nh÷ng quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c trªn thÕ giíi, gia ®×nh ViÖt Nam lµ mét “tÕbµo x· héi”, chi phèi hÇu hÕt c¸c quan hÖ, ho¹t ®éng sèng cña c¸ nh©n vµ céng ®ång. C«ngcuéc §æi míi ®· kh¬i dËy vµ ph¸t huy ®−îc tiÒm n¨ng cña toµn thÓ d©n téc, gãp phÇn ®−a ®Êtn−íc qua c¬n khñng ho¶ng, v÷ng b−íc tiÕn lªn trªn con ®−êng ph¸t triÓn. Cïng víi sù xãa bác¬ chÕ qu¶n lý tËp trung, lÜnh vùc y-tÕ vµ c¸c dÞch vô søc kháe vÒ c¬ b¶n ®· cã nh÷ng biÕn®æi. Thay v× ®−îc bao cÊp nh− tr−íc, ng−êi d©n giê ®©y ph¶i tù chi tr¶ c¸c dÞch vô kh¸m ch÷abÖnh. Trong bèi c¶nh ®ã, gia ®×nh cµng cã vai trß quan träng h¬n v× nã quyÕt ®Þnh viÖc ph©nbæ nguån lùc eo hÑp gi÷a c¸c thµnh viªn, nhÊt lµ trÎ em trong hé. Xãa bá chÕ ®é bao cÊp trongdÞch vô y-tÕ còng cã nghÜa r»ng søc kháe trÎ em phô thuéc nhiÒu h¬n vµo ®Æc ®iÓm vµ ®iÒukiÖn kinh tÕ gia ®×nh. Chñ ®Ò cña nghiªn cøu nµy lµ cÊu tróc hé gia ®×nh ®· cã ¶nh h−ëng nh− thÕ nµo ®ÕnviÖc ch¨m sãc søc kháe trÎ em? 1 LiÖu nh÷ng hé gia ®×nh víi cÊu tróc kh¸c nhau cã ¶nhh−ëng kh¸c nhau ®Õn hµnh vi b¶o vÖ, ch¨m sãc søc kháe trÎ em? Nh÷ng khÝa c¹nh cô thÓ cña1 §©y lµ mét chñ ®Ò ch−a ®−îc xem xÐt trªn b×nh diÖn nghiªn cøu lÉn chÝnh s¸ch. So víi c¸c nghiªn cøu vÒ chøc n¨nggia ®×nh, ë ViÖt Nam hiÖn cã Ýt nghiªn cøu vÒ cÊu tróc gia ®×nh. Nghiªn cøu chÝnh s¸ch ®èi víi gia ®×nh l¹i cµng Ýt v×ngoµi nh÷ng ®iÒu luËt vÒ h«n nh©n-gia ®×nh hay chÝnh s¸ch h¹n chÕ sinh ®Î, chóng ta thùc sù ch−a cã mét ®Þnh h−íngc¬ b¶n vµ thèng nhÊt vÒ phóc lîi gia ®×nh. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn62 CÊu tróc hé gia ®×nh vµ søc kháe trÎ em: nh÷ng ph¸t hiÖn ...cÊu tróc hé bao gåm gia ®×nh h¹t nh©n vµ më réng, c¬ cÊu giíi cña ng−êi tr−ëng thµnh tronghé còng nh− t−¬ng quan tuæi t¸c gi÷a c¸c thµnh viªn. C¸c yÕu tè nµy cã ¶nh h−ëng ®Õn sùhßa hîp vµ m©u thuÉn trong ®êi sèng gia ®×nh, ®Õn vai trß cña ng−êi phô n÷ vµ tÊt nhiªn lµcã ¶nh h−ëng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh thu chi ng©n s¸ch, ph©n bæ nguån lùc gi÷a c¸c thµnh viªn,thÕ hÖ trong gia téc. §Õn l−ît nã, nh÷ng yÕu tè nµy l¹i ¶nh h−ëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õnsøc kháe vµ phóc lîi trÎ em. CÇn nhËn thÊy r»ng cÊu tróc hé gia ®×nh lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh nªn mét m«i tr−êngx· héi th«ng qua ®ã viÖc ch¨m sãc trÎ em hoÆc bÞ h¹n chÕ, hoÆc ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn. Tuy nhiªnt×nh tr¹ng ®au èm hay tö vong cña trÎ kh«ng ph¶i lµ do sèng trong hé gia ®×nh h¹t nh©n haymë réng. §iÒu c¨n b¶n lµ do c¸c em ®· kh«ng ®−îc ch¨m lo hay cøu ch÷a kÞp thêi. Nãi métc¸ch kh¸c hµnh vi ch¨m sãc søc kháe lµ c¸c yÕu tè trung gian th«ng qua ®ã cÊu tróc hé gia®×nh t¸c ®éng ®Õn søc kháe trÎ em vµ ®−¬ng nhiªn c¸c hµnh vi nµy ®−îc thùc hiÖn ra sao, cho®èi t−îng nµo cßn tïy thuéc vµo nhËn thøc, sù ®Çu t− thêi gian, c«ng søc vµ trÝ tuÖ cña mçithµnh viªn trong gia ®×nh ®èi víi trÎ em.2 M« h×nh vµ gi¶ thuyÕt nghiªn cøu C¸c nghiªn cøu vÒ søc kháe gia ®×nh trong nh÷ng thËp niªn qua sö dông réng r·i m«h×nh lý thuyÕt do Andersen ®Ò xuÊt vµ x©y dùng ( ...