Chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dựa vào cộng đồng - Những cơ sở xã hội và thách thức

Những cơ sở xã hội chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dựa vào cộng đồng, những thách thức và trở ngại của chiến lược chăm sóc trẻ đặc biệt khó khăn dựa vào cộng đồng là những nội dung chính trong bài viết "Chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dựa vào cộng đồng". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dựa vào cộng đồng - Những cơ sở xã hội và thách thức46 X· héi häc sè 4 (92), 2005Ch¨m sãc trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n dùavµo céng ®ång - nh÷ng c¬ së x· héi vµ th¸ch thøc NguyÔn Hång Th¸i Ph¹m §ç NhËt Th¾ng I. §Æt vÊn ®Ò: ViÖt Nam lµ n−íc ®Çu tiªn ë ch©u ¸ vµ thø hai trªn thÕ giíi phª chuÈn c«ng −ícvÒ QuyÒn trÎ em cña Liªn hiÖp quèc n¨m 1990. §Ó thÓ hiÖn tÝnh −u viÖt cña chÕ ®é x·héi chñ nghÜa vµ sù cam kÕt m¹nh mÏ víi céng ®ång quèc tÕ, nhµ n−íc ®· ban hµnhnhiÒu bé luËt nh−: LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em n¨m 1991 vµ söa ®æi5/2004, Bé luËt lao ®éng n¨m 1994, Ph¸p lÖnh vÒ ng−êi tµn tËt 1998 vµ nhiÒu v¨n b¶nd−íi luËt vÒ qu¶n lý, chØ ®¹o c«ng t¸c ch¨m sãc gi¸o dôc vµ b¶o vÖ trÎ em. HËu qu¶ chiÕn tranh ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi ë ViÖtNam, ®Æc biÖt lµ nh÷ng di h¹i cña chiÕn tranh ®èi víi trÎ em trªn c¶ n−íc. Thùc tiÔnch¨m sãc, gi¸o dôc vµ b¶o vÖ trÎ em cho thÊy, bªn c¹nh viÖc ch¨m sãc trÎ em b×nhth−êng, cã mét nhãm trÎ em cÇn cã sù quan t©m ®Æc biÖt cña c¸c thÓ chÕ, c¸c tæ chøcx· héi vµ gia ®×nh ®ã lµ trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n. LuËt b¶o vÖ, ch¨msãc vµ gi¸o dôc trÎ em söa ®æi ngµy 31/5/2004, bæ sung mét ch−¬ng míi lµ ch−¬ng IV:B¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt, trong ®ã cã nhãm ®èi t−îng trÎ em cãhoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n. Theo quy ®Þnh cña bé luËt nµy, −íc tÝnh c¶ n−íc hiÖn cã 2,5 triÖu trÎ em cãhoµn c¶nh ®Æc biÖt, chiÕm kho¶ng 3% d©n sè. Trong ®ã cã kho¶ng 300.000 trÎ ®ÆcbiÖt khã kh¨n thuéc diÖn xem xÐt h−ëng trî cÊp x· héi hµng th¸ng vµ t×m kiÕm c¸ch×nh thøc ch¨m sãc thay thÕ cho gia ®×nh, bao gåm: kho¶ng 90.000 trÎ em må c«ikh«ng nguån nu«i d−ìng (gåm c¶ trÎ em bÞ bá r¬i). GÇn 200.000 em tµn tËt nÆng cãhoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n (gåm c¶ trÎ em bÞ tµn tËt do nhiÔm chÊt ®éc hãa häc).Kho¶ng 7000 em nhiÔm HIV/AIDS. Nguån: §Ò ¸n ch¨m sãc trÎ em cã hoµn c¶nh ®ÆcbiÖt khã kh¨n dùa vµo céng ®ång, Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ X· héi.1 Trong hoµn c¶nh hiÖn nay, sè trÎ ®Æc biÖt khã kh¨n nµy cã xu h−íng biÕn®éng kh¸c nhau. TrÎ em tµn tËt nÆng vµ trÎ em må c«i kh«ng nguån nu«i d−ìng cãxu h−íng gi¶m. Nh−ng trÎ em bÞ nhiÔm vµ bÞ ¶nh h−ëng cña HIV/ AIDS, trÎ em bÞ bá1 Nguån: §Ò ¸n ch¨m sãc trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n dùa vµo céng ®ång, Bé Lao ®éng - Th−¬ngbinh vµ X· héi Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn NguyÔn Hång Th¸i & Ph¹m §ç NhËt Th¾ng 47r¬i cã xu h−íng t¨ng lªn. MÆc dï ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n−íc cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, songhµng th¸ng, nhµ n−íc ph¶i gi¶i quyÕt trî cÊp x· héi tõ ng©n s¸ch cho kho¶ng 90.500em. Trong ®ã, 10.500 em ®ang ®−îc ch¨m sãc t¹i c¸c c¬ së b¶o trî x· héi vµ 80.000h−ëng trî cÊp ë céng ®ång. Ngoµi ra, c¸c c¬ së b¶o trî x· héi ngoµi nhµ n−íc (NGOs)cßn trùc tiÕp ch¨m sãc kho¶ng 2000 em. Nguån kinh phÝ do c¸c tæ chøc trong n−íc vµquèc tÕ tµi trî, tËp trung chñ yÕu ë c¸c thµnh phè lín. (Nguån: s®d) Sè liÖu trªn cho thÊy, sè trÎ ®Æc biÖt khã kh¨n rÊt lín (gÇn 300.000 em),nh−ng míi chØ cã kho¶ng 30% (92.5000 em) ®−îc h−ëng trî cÊp x· héi, trî gióp y tÕ,gi¸o dôc. Trong sè nµy chØ cã kho¶ng 13% (12.5000 em) ®−îc ch¨m sãc t¹i c¸c c¬ sëb¶o trî x· héi. Nh−ng sè kinh phÝ ng©n s¸ch chi cho ho¹t ®éng cña c¸c trung t©m nµylµ rÊt lín, chiÕm tíi 31% tæng trî cÊp tõ nguån ng©n s¸ch. C¸c c¬ së b¶o trî x· héi hiÖn nay ®ang qu¸ t¶i, nhu cÇu vµo th× lín nh−ngkh¶ n¨ng ®¸p øng rÊt h¹n chÕ. Chi phÝ ch¨m sãc nu«i d−ìng, qu¶n lý tèn kÐm h¬nch¨m sãc ë céng ®ång. NÕu tÝnh c¶ chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh, x©y dùng vµ duy tub¶o d−ìng trung t©m th× chi phÝ trung b×nh nu«i mét ch¸u ë trung t©m kho¶ng tõ5-6 triÖu ®ång/ch¸u/n¨m, gÊp 4-5 lÇn ch¨m sãc nu«i d−ìng t¹i céng ®ång. C¸cnguån lùc th× h¹n hÑp, chi phÝ ®Çu t− lín, song kh«ng ®¶m b¶o ®−îc sù ph¸t triÓntoµn diÖn cña trÎ nh− trong m«i tr−êng gia ®×nh, céng ®ång. Kh«ng ®¶m b¶o ®−îcTÊt c¶ c¸c hµnh ®éng liªn quan ®Õn trÎ em cÇn tÝnh ®Õn c¸c lîi Ých tèt nhÊt cñatrÎ (§iÒu 3 C«ng −íc vÒ QuyÒn trÎ em). TrÎ em tr−ëng thµnh gÆp rÊt nhiÒu khãkh¨n trong viÖc t¸i hßa nhËp céng ®ång vµ tù lËp trong cuéc sèng. §©y chÝnh lµth¸ch thøc lín nhÊt ®èi víi viÖc ch¨m sãc trÎ em cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n t¹ic¸c trung t©m. ChÝnh v× vËy, c¶ vÒ mÆt x· héi lÉn kinh tÕ, xu h−íng phi tËp trung hãa, thaythÕ dÇn ch¨m sãc t¹i c¸c trung t©m b¶o trî x· héi b»ng ch¨m sãc trÎ ®Æc biÖt khãkh¨n dùa vµo céng ®ång (víi c¸c m« h×nh ch¨m sãc thay thÕ c¬ b¶n sau: gia ®×nhch¨m sãc, hä hµng ch¨m sãc, ng−êi b¶o trî ®ì ®Çu, nhËn con nu«i trong n−íc quèc tÕ,nhµ b¸n tró ch¨m sãc ban ngµy, d¹y nghÒ g¾n víi viÖc lµm…) lµ lùa chän kh«ng thÓ®¶o ng−îc. Xu h−íng nµy lµm cho ho¹t ®éng ch¨m sã ...