Charlemagne ( Vị vua trên lá bài già cơ )

Charlemagne của đế quốc Karolingien (phiên âm tiếng Việt: Saclơmanhơ,[1] (phát âm /ˈʃɑrlɨmeɪn/; tiếng Latin: Carolus Magnus hay Karolus Magnus, nghĩa là Đại đế Carolus; sinh 742 hay 747 – mất ngày 28 tháng 1 năm 814) là vua của người Frank (768 – 814), trở thành vị Hoàng đế đầu tiên của nước Đức.[2] Ông đã chinh phục Ý và lấy vương miện sắt của Lombardia năm 774, và trong một chuyến viếng thăm thành Roma vào năm 800, được phong "Imperator Augustus" (Hoàng đế vĩ đại) bởi Giáo hoàng Lêô III vào Giáng sinh. Sự kiện này đã...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Charlemagne ( Vị vua trên lá bài già cơ ) Charlemagne Rex Francorum (Vua của người Frank) Rex Langobardorum (Vua của người Lombard) Imperator Romanorum (Hoàng đế của người La Mã)Hoàng đế Charlemagne qua nét vẽ của hoạ sĩ người Đức là Dürer. Vua nhà Carolingien 768 – 814 Trị vì 25 tháng 12 năm 800 Đăng quang Pipin Lùn Tiền nhiệm Carloman I Đồng trị vì Ludwig I Mộ đạo Ludwig I Mộ đạo Kế nhiệm[hiện]Hậu duệ Pippin Lùn Thân phụ Bertrada xứ Laon Thân mẫu 2 tháng 4, 742 Sinh Liège M ất 28 tháng 1, 814 (71 tuổi) Aachen Đại giáo đường Aachen An táng Ki-tô giáo Tôn giáoCharlemagne của đế quốc Karolingien (phiên âm tiếng Việt: Saclơmanhơ,[1] rl me n/; tiếng Latin: Carolus Magnus hay Karolus Magnus,(phát âm /nghĩa là Đại đế Carolus; sinh 742 hay 747 – mất ngày 28 tháng 1 năm 814) là vuacủa người Frank (768 – 814), trở thành vị Hoàng đế đầu tiên của nước Đức.[2] Ôngđã chinh phục Ý và lấy vương miện sắt của Lombardia năm 774, và trong mộtchuyến viếng thăm thành Roma vào năm 800, được phong Imperator Augustus(Hoàng đế vĩ đại) bởi Giáo hoàng Lêô III vào Giáng sinh. Sự kiện này đã tạm thờikhiến ông trở thành một đối thủ của đế quốc Đông La Mã. Bằng những chuyếnphục chinh và việc củng cố nội bộ, Hoàng đế Karl I góp phần định dạng Tây Âuvà thời kỳ Trung cổ. Ông cho xây trường học, đường xá, cầu cống, cải thiện đờisống nhân dân Frank;[3] và sự thống trị của ông cũng ảnh hưởng tới thời kỳ Phụchưng, sự hồi sinh của nghệ thuật, tôn giáo và văn hóa.[4] Trong danh sách các vuanước Đức, Pháp và đế quốc La Mã Thần thánh, ông được ghi là Charles I (theotiếng Pháp) hay Karl I (theo tiếng Đức).Là con trưởng của vua Pepin III (Pepin Lùn) và Bertrada xứ Laon, tên thật của ôngtrong tiếng Frank cổ không được ghi ghép lại, nhưng có các dạng trong tiếng LaTinh như Carolus hay mang nghĩa thuộc về Karol. Ông kế nghiệp vua cha vàcùng cai trị với em trai là Carloman I, cho đến khi Carloman chết vào năm 771.Karl I tiếp tục chính sách của cha ông đối với chế độ Giáo hoàng và trở thànhngười bảo vệ cho chế độ đó, tách người dân Lombard ra khỏi chính quyền tại Ý vàphát động chiến tranh với người Saracen đang đe dọa lãnh thổ của ông ở Tây BanNha. Ở Roncesvalles vào năm 778, một trong những chiến dịch đó làm vua Karl Inếm sự thất bại nhất trong đời ông, nhưng giành chiến thắng sau 20 năm gian khổchiến đấu rửa hận.[5] Ông cũng từng chiến đấu với người đến từ phía đông, đặcbiệt là người Sachsen, và, sau một cuộc chiến tranh khốc liệt kéo dài, ông đã buộchọ phải tuân theo sự cai trị của mình. Ông đã biến họ thành những người theo đạoCơ đốc, sáp nhập họ vào vương quốc của mình và từ đó dọn đường cho nhà Otto(hay Liudolfing) sau này. Là một thiên tài quân sự xuất sắc và có những tài năngcủa một nhà chính trị vĩ đại; tổng cộng có đến 55 cuộc chinh phạt được phát độngdưới triều vua Charlemagne.[1][6] Vương quốc Frank trở nên cực thịnh nhất trongthời kỳ cầm quyền của ông, lãnh thổ của đế quốc Franhk lúc này bao gồm hầu hếtđất đai của đế quốc La Mã xưa kia, chạy dài từ phía Nam dãy Piarene (Tây BanNha) đến sống Enber và Boen (Đức), từ Địa Trung Hải cho tới Bắc Hải[7].Triều đại rực rỡ của ông trở thành một thời kỳ phục hưng của Giáo hội La Mã.[4]Là một vị Hoàng đế La Mã Thần thánh, triều đại huy hoàng của ông kéo dào 14năm, và phục hưng Đế quốc La Mã cổ đại.[8][9] Ông là một vị Quốc vương vĩ đạicủa Vương quốc Frank, trong những vị Hoàng đế vĩ đại nhất của nước Đức, và lấythêm được nhiều lãnh thổ trên đất Đức thông qua những những cuộc chiến tranhcủa ông.[10][3] Ngày nay Hoàng đế Karl I được coi như là vị Cha già Dân tộc củacả hai nước Pháp và Đức, thậm chí có khi là Người cha của cả châu Âu (paterEuropae) hay Nguyên thủ của cả thế giới (capus orbit).[11] Charlemagne là vịvua đầu tiên của một đế quốc tại Tây Âu sau sự sụp đổ của Đế quốc La Mã phíaTây (476). Trong khi chính trị gia Đức Quốc xã Heinrich Himmler công khai tốcáo ông là kẻ giết những người Đức, trùm phát xít Adolf Hitler xem ông là mộttrong những vị hoàng đế vĩ đại trong lịch sử Đức.[12]Mục lục[ẩ n] 1 Thân thế và thời niên thiếu  2 Lên ngôi vua  2.1 Các cuộc chinh phạt o 2.1.1 Chinh phục Aquintain  2.1.2 Cướp đoạt lãnh thổ của Karloman và chinh phục vương  quốc Lombardia 2.1.3 Chinh phục người Sachsen (772-804)  2.1.4 Chiến tranh với nước Tây Ban Nha Hồi giáo ...