Chiếc bát ăn cơm và nghề gốm Việt Nam

Như bài đầu tiên đã viết, khi tìm hình ảnh minh họa cho phần viết về chiếc bát ăn cơm, tôi đã không thể tìm ra chiếc bát hải Dương trắng hoa văn đỏ ngày trước. Cùng với sự biến mất của chiếc bát sứ Hải Dương, những chiếc bát chiết yêu và nhiều loại bát ngày xưa giờ rất khó để tìm thấy. Với nhiều người, sự biến mất của một vài cái bát cũ kỹ, và có đôi phần xấu xí, là một điều gì đó hết sức hiển nhiên. Chẳng mấy ai quan tâm xem những chiếc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chiếc bát ăn cơm và nghề gốm Việt NamChiếc bát ăn cơm và nghề gốm Việt NamNhư bài đầu tiên đã viết, khi tìm hình ảnh minh họa cho phầnviết về chiếc bát ăn cơm, tôi đã không thể tìm ra chiếc bát hảiDương trắng hoa văn đỏ ngày trước. Cùng với sự biến mấtcủa chiếc bát sứ Hải Dương, những chiếc bát chiết yêu vànhiều loại bát ngày xưa giờ rất khó để tìm thấy. Với nhiềungười, sự biến mất của một vài cái bát cũ kỹ, và có đôi phầnxấu xí, là một điều gì đó hết sức hiển nhiên. Chẳng mấy aiquan tâm xem những chiếc bát thuần Việt giờ còn lại baonhiêu?Cùng với sự phát triển về kinh tế, giao thoa về văn hóa, nghềgốm của Việt Nam đã có nhiều thay đổi. Đây có thể là mộttín hiệu vui với nhiều người, khi những đồ gốm sứ được đadạng hóa về mẫu mã, bền đẹp hơn về chất lượng. Nhưng vớinhững làng gốm, việc biến mất của rất nhiều đồ gốm sứthuần Việt là một tín hiệu cho thấy làng nghề gốm sứ truyềnthống tại Việt Nam gần như đã biến mất.Nói đến đây chắc hẳn nhiều người sẽ phản đối, và dẫn chứngvề một loạt làng nghề gốm sứ nổi tiếng của Việt Nam vẫnđang hoạt động và phát triển mạnh, như gốm sứ Bát Tràng,gốm sứ Hải Dương, gốm sứ Minh Long...Nhưng, với những gì tôi được chứng kiến ở làng gốm BátTràng, thì tôi nghĩ, gốm sứ thuần Việt chắc chắn không cònphát triển như trước, hay đúng hơn là vẫn phát triển, nhưngtheo một cách hoàn toàn khác với gốm sứ truyền thống xưakia.Đây là những gì tôi thấy ở làng gốm Bát Tràng, ghi nhậntrong một ngày ghé thăm:Nói đến Bát Tràng, trong đầu tôi mặc định hiện lên hình ảnhcủa những bức tường loang lổ rêu phong, những lò nung gốmmàu đất nâu, con đường nhỏ lát gạch đỏ uốn lượn quanhnhững ngôi nhà cổ… Tóm lại, để cho đúng với định nghĩa vềmột làng nghề, TRONG tưởng tượng của tôi, mọi cảnh vật vàcon người đều hiện lên với vẻ gì đó rất ư là truyền thống vàcũ kỹ.Và đây là những gì tôi đã thấy trong ngày về Bát Tràng.Ngay đầu làng, nếu có thể gọi đây là một cái làng, thay vìcon đường lát gạch đỏ mềm mại, tôi gặp ngay một con đườngbê tông rộng thênh thang, đủ cho 2 ô tô tránh nhau thoải mái.Thứ truyền thống duy nhất tôi gặp trên đường làng là một xengựa, không rõ xe chở gì nhưng nó làm tôi đặc biệt chú ý vìđuôi con ngựa. Dài, vàng và bết. Đặc biệt hơn vì anh chàngđánh xe cũng có mái tóc giống y đuôi con ngựa. Bết, vàng vàdài.Ngôi làng, nằm NGOÀI trí tưởng tượng của tôi, thật to đẹp,hiện đại. Về một mặt nào đó, nó còn to đẹp hơn chán vạn khutập thể mà tôi đang ở. Nói là làng nhưng nhà nào nhà nấy to,rộng, cao hai ba tầng. Cũng có những ngôi nhà cổ với máingói rêu phủ như TRONG tưởng tượng của tôi, nhưng, kháhiếm hoi và không đủ để thành một cái làng.Nhưng tôi trấn an mình: ô hay, tại sao mình không hiểu rằngđây là một làng nghề đang cần đẩy mạnh yếu tố du lịch? Màmuốn thu hút được khách tham quan, thì ngoài những néttruyền thống cũng cần đảm bảo cơ sở vật chất để phục vụ nhucầu đi lại và dịch vụ cho khách du lịch chứ? Và nếu ngôi làngđã trở nên như một đô thị nhỏ thì lại càng chứng tỏ nghềtruyền thống ở đây đã phát triển rất tốt… Okie, có thể chấpnhận, dù thực sự, ngay từ đầu làng, nhiều thứ đã NGOÀItưởng tượng của tôi.Đi tiếp.Vào đến Bát Tràng. Vẫn giữ nguyên cái hình ảnh mặc địnhtrong đầu về một làng nghề, tôi cứ loanh quanh đi tìm nhữngbình gốm, những đĩa men, những lọ hoa…trong lò gốm.Nhưng thay vì thấy những lò gốm, tôi thấy hẳn một chợ gốm,không, phải gọi là một siêu thị gốm. Dầu không có những kệhàng bóng lộn, không có điều hòa, nhân viên bán hàng khôngmặc đồng phục, nhưng sự đồ sộ, phong phú và hiện đại thìđúng là một siêu thị.Ngay đầu chợ gốm là một cửa hàng mà ai cũng phải chú ý, vìnó có đến một dãy những chiếc lục bình khổng lồ. Nhữngchiếc bình cao hơn đầu người, trên đó là cả một bức tranh vớinhiều đề tài khác nhau về phong cảnh, con người... Rồinhững dãy hàng chén bát, đĩa, cốc…đủ loại. Nhiều hơn nữalà những bức tượng gốm sứ cũng vô cùng đa dạng: tượngPhúc Lộc Thọ đứng trên kệ, tượng Chí Phèo Thị Nở ngồi bệtdưới sàn (rất rõ đẳng cấp và thể loại); tượng chó nằm, chóngồi, chó vui, chó buồn; Rồi cả một giàn chuông gió màu sắcbắt mắt, kiểu dáng vô thiên lủng treo như một tấm màn to…Tôi chưa từng hình dung là Bát Tràng lại quy mô đến mứcấy. Dẫu biết đây là một làng nghề nổi tiếng nhưng đúng làmọi thứ đa phần nằm NGOÀI tưởng tượng của tôi. Cảm giácvề một ngôi làng truyền thống gần như rất ít. Tôi chỉ thấyngợp về số lượng, chủng loại của các thành phẩm gốm nơiđây nhiều hơn là về một cái gì đó mang tính văn hóa. Hay tạicái khái niệm văn hóa của tôi hạn hẹp, ko theo kịp thời đại?Cũng có một dịch vụ được gọi là dịch vụ thăm làng gốm màtheo như bạn bè quảng cáo và dân làng giới thiệu thì chúngtôi có thể được nặn gốm trên bàn xoay, rồi nung gốm, tôvẽ… Tóm lại là có thể tự mình tham gia vào quy trình làmgốm để có một thành phẩm hoàn hảo từ đầu chí cuối. Rất tiếclà tôi lại ...