Chiến tranh Lê - Mạc 5

Tháng 8 năm 1578, Mạc Kính Điển đem quân vào lấn các huyện ven sông xứ Thanh Hoa. Quân Mạc Tiến đến Giang Biểu, Trịnh Tùng sai Trịnh Bách đem quân vượt sông phục sẵn ở núi Phụng Công, đánh nhau to với quân Mạc ở cầu Phụng Công. Quân Lê tập trung súng bắn vào, quân Mạc chết rất nhiều
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chiến tranh Lê - Mạc 5 Chiến tranh Lê-MạcChiến sự 1578-1579Tháng 8 năm 1578, Mạc Kính Điển đem quân vào lấn cáchuyện ven sông xứ Thanh Hoa. Quân Mạc Tiến đến GiangBiểu, Trịnh Tùng sai Trịnh Bách đem quân vượt sông phục sẵnở núi Phụng Công, đánh nhau to với quân Mạc ở cầu PhụngCông. Quân Lê tập trung súng bắn vào, quân Mạc chết rấtnhiều. Mạc Kính Điển liền rút quân về Thăng Long.Tháng 11 năm đó, Mạc Ngọc Liễn được lệnh đem quân đánhchúa Bầu các châu huyện ở Tuyên Quang và Hưng Hoá, đếnchâu Thu và châu Vật. Chúa Bầu Vũ Công Kỷ tung quân đánh,quân Mạc thất bại rút về.Tháng 8 năm 1579, Mạc Kính Điển lại đem quân vào đánhThanh Hoa, cướp phá vùng ven sông, đến sông Tống Sơn, phủHà Trung, đánh vào xã Chương Các. Trịnh Tùng sai ĐặngHuấn đốc quân chống quân Mạc ở Thái Đường và Trịnh VănHải làm tiên phong đánh vào núi Kim Âu. Đặng Huấn thúcquân tiến ngầm đến địa phương Tống Sơn, ra Mục Sơn ởsông Bình Hoà, chặn phía sau quân Mạc. Quân Mạc thua tophải rút về.Đây là lần nam tiến cuối cùng của Mạc Kính Điển.Chiến sự 1580-1583Tháng 8 năm 1580, Mạc Mậu Hợp sai Nguyễn Quyện, MạcNgọc Liễn cùng Hoằng quận công đem quân vào đánh ThanhHoa, cướp lấy tiền của, súc vật các huyện dọc sông rồi rútvề.Tháng 11 năm đó, Mạc Kính Điển qua đời. Lực lượng quânđội nhà Mạc suy yếu đi nhiều vì thiếu đi người chỉ huy cótầm cỡ và uy tín. Quyền phụ chính giao cho em út Kính Điểnlà Ứng vương Mạc Đôn Nhượng.Mùa thu năm 1581, Mạc Mậu Hợp sai Mạc Đôn Nhượng điđánh các huyện ven sông ở Thanh Hóa. Đôn Nhượng đem quânvượt biển vào đến huyện Quảng Xương, đóng quân ở núiĐường Nang.Trịnh Tùng sai Hoàng Đình Ái thống lĩnh các tướng tiến quânchống giữ. Đình Ái chia thành ba đạo, cùng Nguyễn Hữu Liêu,Trịnh Bính, Hà Thọ Lộc làm tả đội chống quân NguyễnQuyện, còn Trịnh Văn Hải chống quân Mạc Ngọc Liễn.Hai bên đánh nhau to. Quân Lê chém hơn 600 quân Mạc, bắtsống tướng Mạc là Nguyễn Công và Phù Bang hầu. QuânMạc đại bại, tan vỡ tháo chạy. Mạc Đôn Nhượng và tướng sĩthu nhặt tàn quân về Thăng Long.Tháng 8 năm 1583, quân Mạc lại vào đánh Thanh Hóa, cướpphá các huyện ven sông. Trịnh Tùng sai quân đánh lớn ở ngoàicửa biển, quân Mạc rút chạy về.Đây là lần nam tiến cuối cùng của Bắc triều.Nam triều thắng thếMạc Mậu Hợp từ nhỏ lên ngôi, khi lớn vẫn dựa vào các hoàngthân phụ chính, không chú trọng việc chính sự. Sau khi MạcKính Điển qua đời, việc trong ngoài đều trông chờ vào MạcĐôn Nhượng cùng các tướng Nguyễn Quyện, Mạc NgọcLiễn. Uy thế quân Mạc suy sút nhiều và thường bị thua trận.Chiến sự 1584-1585Tháng giêng năm 1584, Trịnh Tùng ra quân đánh các huyện GiaViễn, Yên Mô, Yên Khang (Ninh Bình).Tháng giêng năm 1585, Trịnh Tùng mang quân đi đánh phá cáchuyện Mỹ Lương, Thạch Thất, Yên Sơn. Quân Lê tiến tới núiSài Sơn thì rút về, Trịnh Tùng để lại viên tỳ tướng là Chiêuquận công ở chợ Quảng Xá. Quân Mạc đuổi theo đánh, Chiêuquận công chết tại trận. Trịnh Tùng đem quân về nam.Chiến sự 1587Tháng 12 năm 1587, Trịnh Tùng mang quân ra bắc, đến huyệnMỹ Lương. Mạc Mậu Hợp sai Mạc Ngọc Liễn đem quân rahuyện Ninh Sơn để đánh vào phía trái tả, Nguyễn Quyện đemquân ra huyện Chương Đức, vượt sông Do Lễ[13] đánh vào bênphải. Nguyễn Quyện đến sông Do Lễ chia quân phục sẵn ởcon đường nhỏ dưới chân núi để đợi quân Lê tới, định cắt đứtcon đường chở lương của cánh quân Lê phía sau.Trịnh Tùng đoán biết ý định quân Mạc, bèn chia quân để lạicho Hà Thọ Lộc, Ngô Cảnh Hựu bảo vệ quân chở lương ởphía sau; còn Hoàng Đình Ái đem quân ngầm rút nhanh về đểgiữ Thanh Hoa; Nguyễn Hữu Liêu, Trịnh Đỗ, Trịnh Đồng,Trịnh Ninh đem quân ra cầm cự với quân của Mạc Ngọc Liễn.Trịnh Tùng tự mình cầm đại quân ra đánh Nguyễn Quyện.Quân hai bên giao chiến, quân Lê thắng lớn. Nguyễn Quyệntự liệu không thể chống nổi, liền rút chạy; quân Mạc maiphục cũng vỡ chạy, tranh nhau qua sông, bị chết đuối rấtnhiều, vài trăm người bị quân Lê giết chết.Mạc Ngọc Liễn nghe tin cánh quân Nguyễn Quyện đã thua,cũng lui quân về. Quân Lê từ Đốn Thuỷ, tiến đóng ở HoàngSơn, lại tiến đánh Yên Sơn, và Thạch Thất. Sang đầu nămdương lịch 1588, Trịnh Tùng thu quân và hạ lệnh rút về ThanhHóa.Chiến sự 1588Sau trận chiến năm 1587, kinh tế nhà Mạc bị tàn phá nghiêmtrọng. Nhằm tính kế phòng thủ lâu dài, tháng 3 năm 1588,Mạc Mậu Hợp lệnh cho dân các huyện đắp thêm 3 tầng lũyngoài thành Thăng Long, từ phường Nhật Chiêu qua Tây Hồđến Cầu Dừa, Cầu Dền và Thanh Trì, giáp phía tây bắc sôngNhuệ. Lũy cao hơn thành Thăng Long vài trượng, đào 3 tầnghào, trồng che vài chục dặm để phòng bị.Tháng 12 năm 1588, Trịnh Tùng đem đại binh ra đánh cáchuyện của phủ Trường Yên và Thiên Quan. Quân Lê tới YênMô, Yên Khang rồi đến luỹ trại Dương Vũ đóng quân. Saumột tuần, Trịnh Tùng giả cách rút quân về, để lại kỳ binh vàvoi ngựa mai phục ở sau dinh rồi đốt doanh trại để dụ quânMạc. Tân quận công, Quỳnh quận công phía quân Mạc ra tiếnlên, phục binh nổi dậy đánh úp, chém được mấy trăm quânMạc. Tân quận công, Quỳnh quận công chạy ...