Chương 1: Sinh lý tế bào thực vật

Tế bào là đơn vị cơ sở mà tất cảcác cơ thể sống đều hình thành nên từ đó. Năm 1667, Robert Hook đã phát hiện ra đơn vị cấu trúc cơ sở của cơ thể sống là “tế bào”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 1: Sinh lý tế bào thực vật 4 Ch−¬ng I SINH Lý TÕ BµO THùC VËT - NhËn thøc râ tÕ bµo thùc vËt lµ ®¬n vÞ cÊu tróc vµ thùc hiÖn chøc n¨ng sinh lý cña c¬thÓ thùc vËt. - TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng sèng diÔn ra trong nguyªn sinh chÊt ®Òu cã liªn quan chÆt chÏ víic¸c thµnh phÇn ho¸ häc cÊu t¹o nªn nã, ®Õn c¸c tÝnh chÊt vËt lý vµ ho¸ keo cña nguyªn sinhchÊt. - CÇn n¾m v÷ng ho¹t ®éng sinh lý quan träng nhÊt cña tÕ bµo lµ qu¸ tr×nh trao ®æi n−ícvµ sù x©m nhËp cña c¸c chÊt vµo tÕ bµo thùc vËt.1.1. §¹i c−¬ng vÒ tÕ bµo thùc vËt Ngµy nay ai còng biÕt c¸c c¬ thÓ sèng ®−îc x©y dùng nªn tõ tÕ bµo. Tuy nhiªn c¸ch ®©yvµi thÕ kû, ®iÒu ®ã vÉn cßn bÝ Èn. Ng−êi ®Æt nªn mãng cho viÖc ph¸t hiÖn vµ nghiªn cøu vÒ tÕ bµo lµ Robert Hooke (1635-1763). ¤ng lµ ng−êi ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra nh÷ng cÊu tróc nhá bÐ mµ m¾t th−êng kh«ng thÓnh×n thÊy nhê kÝnh hiÓn vi (KHV). Khi quan s¸t l¸t c¾t máng liege d−íi KHV, «ng nhËn thÊynã kh«ng ®ång nhÊt mµ ®−îc chia ra nhiÒu ng¨n nhá mµ «ng gäi lµ cell-tøc lµ tÕ bµo. Sauph¸t hiÖn nµy cña Robert Hooke, nhiÒu nhµ nghiªn cøu ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu cÊu tróc hiÓnvi cña tÕ bµo nh− ph¸t hiÖn ra chÊt nguyªn sinh, nh©n tÕ bµo ... ViÖc nghiªn cøu tÕ bµo häc cã b−íc nh¶y vät thùc sù khi KHV ®iÖn tö cã ®é phãng ®¹icao gÊp 100 lÇn so víi KHV quang häc ra ®êi. Nhê ®ã mµ ng−êi ta cã thÓ quan s¸t thÕ giíi néibµo cã cÊu tróc rÊt tinh vi, ph¸t hiÖn ra rÊt nhiÒu cÊu tróc siªu hiÓn vi (kÝch th−íc v« cïng nhá:0,0015-0,002 mm) mµ KHV th−êng kh«ng nh×n thÊy ®−îc. Häc thuyÕt tÕ bµo kh¼ng ®Þnh tÕ bµo lµ mét ®¬n vÞ cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¬ thÓsèng. Sù sèng cña mét c¬ thÓ lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña tõng tÕ bµohîp thµnh. ë c¸c c¬ thÓ ®¬n bµo mÆc dï kÝch th−íc nhá, nh−ng do cã tËp hîp c¸c bµo quan cãchøc n¨ng ph©n ho¸ vµ nhê cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c bµo quan ®ã mµ ®· thÓ hiÖn rârÖt mäi ho¹t ®éng ®iÓn h×nh cña mét c¬ thÓ sèng. Trong c¬ thÓ ®a bµo, mèi liªn hÖ gi÷a c¸c tÕbµo rÊt kh¨ng khÝt vµ kh«ng thÓ xem c¬ thÓ lµ mét sè céng ®¬n gi¶n cña c¸c tÕ bµo. Theo quan niÖm vÒ tÝnh toµn n¨ng cña tÕ bµo th× mçi tÕ bµo chøa mét l−îng th«ng tin ditruyÒn t−¬ng ®−¬ng víi mét c¬ thÓ hoµn chØnh. Mçi tÕ bµo t−¬ng ®−¬ng víi mét c¬ thÓ vµ c¸cthÓ ph¸t triÓn thµnh mét c¬ thÓ hoµn chØnh. Tuy nghiªn tÕ bµo thùc vËt cã kh¶ n¨ng t¸i sinh lính¬n rÊt nhiÒu so víi tÕ bµo ®éng vËt. Nhê ®−îc trang bÞ b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p hiÖn ®¹i, c¸c nhµ sinh lý tÕ bµo häc ®· cãnh÷ng ®ãng gãp lín vµ viÖc ph¸t hiÖn ra bÝ mËt cña c¸c ho¹t ®éng sèng phøc t¹p nhÊt cña c¬thÓ. Sinh lý tÕ bµo häc cã nhiÖm vô nghiªn cøu chøc n¨ng cña tÕ bµo vµ c¸c thµnh phÇn cñachóng ®−îc cÊu t¹o nªn ®Ó ®¶m nhËn chøc n¨ng ®−îc ph©n c«ng, ®¸ng chó ý lµ c¸c qu¸ tr×nhchuyÓn vËn, tæng hîp, tÝch luü, bµi tiÕt, qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ n¨ng l−îng, kh¶ n¨ng c¶m øngvµ ph¶n øng tr¶ lêi cña tÕ bµo sèng d−íi t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn bªn ngoµi, sù chuyÓn ®éng cñatÕ bµo, qu¸ tr×nh ph©n chia, sinh tr−ëng, ph©n ho¸ cña tÕ bµo ...1.2. CÊu tróc vµ chøc n¨ng cña tÕ bµo thùc vËt1.2.1. §Æc tr−ng cÊu tróc cña tÕ bµo thùc vËt C¸c tÕ bµo trong c¬ thÓ, c¸c m« kh¸c nhau cã h×nh d¹ng, kÝch th−íc vµ chøc n¨ng cãthÓ rÊt kh¸c nhau. Tuy nhiªn, tÊt c¶ c¸c tÕ bµo ®Òu gièng nhau vÒ tæ chøc cÊu tróc. TÕ bµo thùcvËt ®−îc cÊu tróc tõ ba bé phËn lµ thµnh tÕ bµo, nguyªn sinh chÊt vµ kh«ng bµo. ChÊt nguyªn sinh lµ thµnh phÇn sèng thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña tÕ bµo. Nãgåm hÖ thèng mµng, c¸c bµo quan vµ chÊt nÒn c¬ b¶n. 5 TÕ bµo thùc vËt Thµnh tÕ bµo ChÊt nguyªn sinh Kh«ng bµo TÕ bµo chÊt C¸c bµo quan Nh©n (lôc l¹p, ty thÓ, c¸c cÊu tróc siªu hiÓn vi)1.2.2. Thµnh tÕ bµo §Æc tr−ng kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a tÕ bµo ®éng vËt vµ thùc vËt lµ cÊu tróc thµnh tÕ bµo.TÕ bµo thùc vËt cã cÊu tróc thµnh tÕ bµo kh¸ v÷ng ch¾c bao bäc xung quanh. * Chøc n¨ng cña thµnh tÕ bµo - Lµm nhiÖm vô bao bäc, b¶o vÖ cho hÖ thèng chÊt nguyªn sinh bªn trong. - Lµ c¸c khung ngoµi cña tÕ bµo, qui ®Þnh h×nh d¸ng tÕ bµo vµ n¨ng c¸ch tÕ bµo nµy víic¸c tÕ bµo l©n cËn. - Chèng l¹i ¸p lùc cña ¸p suÊt thÈm thÊu do kh«ng bµo trung t©m g©y nªn. Kh«ng bµochøa dÞch bµo vµ t¹o nªn mét ¸p suÊt thÈm thÊu. TÕ bµo hót n−íc vµo kh«ng bµo vµ t¹o nªn ¸plùc tr−¬ng t¸c dông lªn mµng tÕ bµo. NÕu kh«ng cã thµnh tÕ bµo b¶o vÖ th× tÕ bµo dÔ bÞ vìtung. GÇn ®©y ng−êi ta cßn cho r»ng v¸ch tÕ bµo cã ®ãng gãp mét phÇn trong trao ®æi chÊt. * §Æc tr−ng c¬ b¶n cña thµnh tÕ bµo §Ó ®¶m nhËn ®−îc c¸c chøc n¨ng trªn, thµnh tÕ bµo cÇn ph¶i bÒn v÷ng vÒ mÆt c¬ häcnh−ng còng ph¶i mÒm dÏo ®Ó cã t ...