Chương 12: Tái chế chất thải và ô nhiễm ở các làng nghề tái chế

Tài liệu tham khảo về tái chế chất thải và ô nhiễm ở các làng nghề tái chế
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 12: Tái chế chất thải và ô nhiễm ở các làng nghề tái chế 12 T¸i chÕ chÊt th¶i vμ « nhiÔm ë c¸c lμng nghÒ t¸i chÕ §Æng Kim Chi12.1. Giíi thiÖu Trong sè 1450 lµng nghÒ ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam cã mét lo¹i h×nhlµng nghÒ ®−îc ph¸t triÓn nhanh trong thêi gian vµi chôc n¨m gÇn ®©y cïng víisù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n, ®ã lµ c¸c lµng nghÒ t¸i chÕ chÊt th¶i. C¸c lµng nghÒ t¸i chÕ gãp phÇn tËn thu, t¸i sö dông mét l−îng kh«ng nhác¸c chÊt th¶i tõ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ c¶ sinh ho¹t. C«ng nghÖ t¸i chÕ ph¸ttriÓn gióp gi¶m l−îng chÊt th¶i, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña qu¸ tr×nh s¶nxuÊt vµ lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. S¶n xuÊt lµng nghÒ víi ®Æc ®iÓm quy m«nhá (d−íi d¹ng hé gia ®×nh) n»m r¶i r¸c trªn kh¾p ®Þa bµn lµng x·; thiÕt bÞ -c«ng cô s¶n xuÊt cßn l¹c hËu, phÇn lín lµ tù t¹o hoÆc c¶i tiÕn thñ c«ng, ®· ph¸tsinh nhiÒu lo¹i chÊt th¶i, mÆt kh¸c do ph©n t¸n nªn c¸c nguån th¶i khã tËp trungxö lý. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹i c¸c lµng nghÒ nµy ®· ¶nh h−ëng nghiªm trängtíi chÊt l−îng m«i tr−êng vµ søc khoÎ cña ng−êi d©n. Trªn c¬ së sè liÖu ®iÒu tra, t×m hiÓu c«ng nghÖ s¶n xuÊt t¹i mét sè lµngnghÒ t¸i chÕ ®iÓn h×nh, mét c¸ch tiÕp cËn tæng qu¸t vÒ lÞch sö ph¸t triÓn, c«ngnghÖ s¶n xuÊt, ph©n tÝch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nguån ph¸t sinh « nhiÔm m«itr−êng ®· ®−îc nhiÒu c¬ quan nghiªn cøu quan t©m. C¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc,gi¶m thiÓu vµ xö lý, nh»m h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt t¸c ®éng cña chÊt th¶i tíim«i tr−êng, phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹i c¸c lµng nghÒ t¸i chÕ ë n−íc ta®· ®−îc ®Ò xuÊt.12.2. C¸c lo¹i h×nh lµng nghÒ t¸i chÕ Lµng nghÒ t¸i chÕ lµ nhãm lµng nghÒ tËn dông phÕ liÖu lµm nguyªn liÖucho s¶n xuÊt vµ nhê ®ã gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt , ®ång thêi gi¶m l−îng chÊt th¶i 285g©y « nhiÔm m«i tr−êng. Ngoµi ra, khi c¸c lµng nghÒ t¸i chÕ chÊt th¶i ph¸t triÓn®· t¹o viÖc lµm cho hÖ thèng m¹ng l−íi thu gom nguyªn liÖu, phÕ liÖu vµ phÕphÈm. Còng nh− c¸c lo¹i h×nh lµng nghÒ kh¸c, s¶n xuÊt cña lµng nghÒ t¸i chÕph¸t triÓn tù ph¸t, ®−îc tæ chøc theo quy m« hé gia ®×nh, thiÕt bÞ - c«ng cô s¶nxuÊt ®¬n gi¶n, cò , kh«ng ®ång bé, c«ng nghÖ l¹c hËu, tr×nh ®é d©n trÝ cßn h¹nchÕ, ng−êi d©n lµm viÖc chñ yÕu theo thãi quen, theo kinh nghiÖm. Tõ thùc tÕ c«ng viÖc s¶n xuÊt t¹i c¸c lµng nghÒ t¸i chÕ chÊt th¶i cã thÓchia ra thµnh 3 nhãm ngµnh t¸i chÕ c¬ b¶n, gåm t¸i chÕ giÊy, t¸i chÕ kim lo¹ivµ t¸i chÕ nhùa, thÓ hiÖn trªn b¶ng 12.1. B¶ng 12.1. Sù ph©n bè c¸c lµng nghÒ t¸i chÕ trong c¶ n−íc [5, 6] TT Nhãm ngµnh t¸i chÕ MiÒn B¾c MiÒn Trung MiÒn Nam Tæng céng 1. T¸i chÕ giÊy 4 0 0 4 2. T¸i chÕ kim lo¹i 53 23 5 81 3. T¸i chÕ nhùa 4 1 0 5 Tæng sè 61 24 5 90 Theo sè liÖu gÇn ®©y nhÊt, hiÖn c¶ n−íc cã 1450 lµng nghÒ, thu hót h¬n10 triÖu lao ®éng, trong ®ã sè lµng nghÒ t¸i chÕ chÊt th¶i vµ phÕ th¶i chiÕmkho¶ng 6,2% nh−ng tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnh MiÒn B¾c ( miÒn B¾c chiÕm67,8% tæng sè lµng nghÒ t¸i chÕ trong n−íc) vµ tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnhthµnh xung quanh Hµ Néi (nh− Hµ T©y: 8; B¾c Ninh: 20; Nam §Þnh: 9; Hµ Néi:4; Th¸i B×nh: 5; ...). §a sè c¸c lµng nghÒ ë miÒn Trung, miÒn Nam ra ®êi vµph¸t triÓn muén nªn quy m« vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng kh«ng lín. Víi nhiÒu lo¹i ph−¬ng thøc s¶n xuÊt kh¸c nhau, c¸c lµng nghÒ ë c¶ ba miÒn ®·t¹o ra mét l−îng s¶n phÈm kh¸ phong phó, ®a d¹ng, ®¸p øng ®−îc phÇn nµo nhu cÇu thÞtr−êng trong n−íc.12.2.1. Nhãm lμng nghÒ t¸i chÕ giÊy T¸i chÕ giÊy lµ mét trong nh÷ng nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®−îc ph¸ttriÓn víi quy m« lín trªn mét sè tØnh, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh thµnh phÝa B¾c; tËptrung chñ yÕu ë TØnh B¾c Ninh, ®iÓn h×nh lµ hai lµng D−¬ng æ, Phó L©m...... S¶n 286phÈm cña c¸c lµng nghÒ nµy ®a d¹ng c¶ vÒ chñng lo¹i, mÉu m· vµ chÊt l−îng,nh−ng chñ yÕu lµ c¸c lo¹i: giÊy dã, giÊy vÖ sinh, b×a cac-t«ng, giÊy ¨n vµ giÊyvµng m·. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc s¶n xuÊt giÊy t¸i chÕ lµ tËn dông ®−îc c¸c lo¹igiÊy kh¸c nhau ®Ó t¸i s¶n xuÊt giÊy, ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr−êng, lµm gi¶ml−îng chÊt th¶i r¾n, ®ång thêi tiÕt kiÖm ®−îc nguyªn liÖu. Bªn c¹nh nh÷ng −u®iÓm ®ã th× lµng nghÒ t¸i chÕ giÊy víi ®Æc ®iÓm ®Êt chËt ng−êi ®«ng, s¶n xuÊtquy m« nhá, c¸c x−ëng s¶n xuÊt ®−îc bè trÝ r¶i r¸c nªn viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt vµthu gom chÊt th¶i gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. MÆt kh¸c, ng−êi d©n lµm viÖc chñyÕu dùa vµo kinh nghiÖm, c¸c thiÕt bÞ cò kü ®· lµm cho ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊtt¹i c¸c lµng nghÒ cµng ngµy cµng trë nªn l¹c hËu, mang tÝnh ch¾p v¸ thiÕu ®ångbé. Qu ...