chuyện thời bao cấp: phần 2 - nxb thông tấn

nối tiếp phần 1, phần 2 quyển sách gồm 17 câu chuyện nhỏ. trải qua thời kỳ khó khăn như vậy, nhưng nhân dân ta vẫn vượt qua. chúng ta đã trăn trở, tìm tòi được con đường đi phù hợp với quy luật phát triển chung của thời đại và thực tiễn của việt nam. nhờ đó, đất nước ta đã thoát ra khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. những kết quả, thành tựu đó đã khẳng định đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo là đúng đắn. mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung phần 2 tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
chuyện thời bao cấp: phần 2 - nxb thông tấnTHỜIRƯNGRƯNGNƯỚCMẮTHiếmcómộtcuộctrưngbàynàothuhútđượcđôngđảongườitớixemnhưtriểnlãm“CuộcsốngởHàNộithờibaocấp”tạiBảotàngDântộchọcHàNội.Ngườigiàthìbùingùi,trầmlắng,ngườitrẻthìtòmò,sẻchia.Đấylà“CuộcsốngởHàNộithời…rưngrưngnướcmắt”.CâunóiấyôngLêHữuTầng,66tuổi,nguyênPhóGiámđốcTrungtâmKhoahọcQuốcgia,trongbuổikhaimạccuộctrưngbàyCuộcsốngởHàNộithờibaocấp,khiếntôivôcùngxúcđộng.Tôilàmộtngườitrẻsinhsaunăm1975,thựctếcónếmtrảichútítdưvịcủathờibaocấp.Nhưngđólànhữngcảmnhậnrấtmongmanh,mơhồ.Chỉcóthếhệchamẹchúngtôi,nhữngngườiđãtrảiquachiếntranhvàsốngtrọnvẹnquathờibaocấp,mớicóđượcnhữngxúccảmđặcbiệtnhấtkhicócơhộiđượcnhìnlại,táihiệnlạicuộcsốngmàmìnhtừngtrảinghiệm.Một người phụ nữ cứ đứng mãi ở quầy trưng bày các loại tem phiếu, trêngươngmặtbàdườngnhưnhữngkýứcngủyênbấylâuđangbộnbềquaytrởlại.BàtênLiên,nhàtrênphốHàngBài.Bàbảo:Tôitưởngnhưmìnhđangđứngtrướcmộtcửahànglươngthựcvàđợicômậudịchviênbánchomộtítgạo.Đợichờ, kiên nhẫn là một thói quen của thời bao cấp. Tôi rất sợ những ngày muaphảigạocómùimốc,hoặcnhữngngàyđếnlượtmìnhmuathìhếthàng.Cáithờiấy,nhưvừamớihômquathôi.Màthấmthoắtđãhơn20nămrồi.Bà Liên đã 68 tuổi, là cán bộ về hưu, có 3 người con. Các con của bà đềuthànhđạtvàgiữnhữngvịtríquantrọngtrongnhiềulĩnhvựccủađấtnước.Vàcáccháucủabàthìhầuhếtđangduhọcởnướcngoài.Cuộcsốngđãthayđổiđếnmứcngoàisứctưởngtượngcủabà.Ngàyhômnayđúngnhưlàmộtgiấcmơđốivớitôi.Hànghóa,vậtchấtnhiềuvôkể,thỏasứcmàmuabán,lựachọn.Mộtnhómbạntrẻtaycầmđiệnthoạidiđộngsànhđiệu,cườirúcríchkhiđọcmộtbàithơ,vốnlàphươngchâmtìnhyêucủacáccôgáithờibaocấp:Mộtyêuanhcómayô/Haiyêuanhcócákhôđểdành/Bayêurửamặtbằngkhăn/Bốnyêuanhcócáiquầnđùihoa.Lạnhỉ,thờiấycácanhtrairửamặtbằnggìnhỉ?Nhưngđằngsaucáirúcríchcườiấy,vàđằngsaucâuhỏiấylàgì?Cólẽvẫnlàmộttháiđộrưngrưngnướcmắtnhưnhânvậtđầutiêntrongbàiviếtnàyđãnói.Đất nước ta đã trải qua một thời kỳ như vậy, một thời kỳ thiếu thốn, khanhiếmhànghóavàcácnhuyếuphẩmcầnthiếtchođờisốngcủamỗiconngười.Giáosư,TiếnsỹNguyễnVănHuy,GiámđốcBảotàngDântộchọcViệtNam,người đã mất nhiều thời gian, công sức, cùng với các đồng sự của mình ở tổchứcUNDP,quỹSIDA(ThụyĐiển),quỹFord,ViệnKhoahọcxãhộiViệtNamthuthập,tìmkiếmcáchiệnvậtđểcóđượcmộtcuộctrưngbàynàyđãkểlạichochúngtôicâuchuyệnvềchínhgiađìnhmìnhthờibaocấp:ChịgáitôiconmộtvịBộtrưởngmàcũngphảiđilàmchuyêngiaởAngiêri,vìkinhtếgiađìnheohẹp.Mẹtôiviếtthưchochịdặndò:‘Conđixalàvìkinhtếgiađình.Nhưngdùthếnàoconcũngphảigiữlấythanhdanhcủagiađình,đấtnước.’”Vòngquanhmộtlượtđểngắmnhìntấtcảcácchủđềtrongtrưngbàynhư:cơchếphânphối(hệthốngtemphiếu,cửahànglươngthực,quầyhàngTết,quảnlýxã hội và văn hóa (phim ảnh, văn nghệ, đài, xe đạp), không gian của một giađìnhtrongmộtcănhộchậthẹp…kháchthamquandườngnhưchỉnóinhiềuvềnỗithiếuthốnvậtchấtthờibaocấp,khihànghóaluônnằmtrongsựphânphốicủaNhànước.Nhưngsựthiếuthốntinhthầnmớilàmộtđiềuquantrọng.Nhữngđứatrẻcủathờibaocấp(bâygiờđềulàcáccụ,cácông,cácbáccảrồi)sẽhiểurõhơnaihếtcảmgiáccủaviệcđixemtivinhờnhàhàngxóm.Cókhicảlàng,cảphốmớicómộtgiađìnhcóđượccáitiviđểxem.ĐólànhữnggiađìnhkhágiảvàthườnglàcóngườithânđiLiênXôgửivề.Báochí,sách,phimảnhthờibaocấpcũngthậtkhóđểthỏamãnnhucầutinhthầncủacáctầnglớpnhândân.Đôngđảocôngchúngkhôngcócơhộiđượctiếpxúcvớinhiềutácphẩmnghệthuậtvànhânvăn.Nhiềucơquantìmcáchkhaitháccácbộphimkhôngđược chiếu công khai để chiếu dưới danh nghĩa chiếu nội bộ, phim nghiêncứu…Quảnlýxãhội,quảnlývănhóathờibaocấp,aicũnghiểulàcònnhiềubấtcập. Trong khó khăn, bức bối của đời sống, người Hà Nội nói riêng và ngườiViệtNamnóichungnhìnrasứcsángtạovàkhảnăngduytrìsứcsốngcủalịchsửtrongchínhmình.Ngườidânluônbiếtxoayxởđểlàmsaocóthêmthunhập,cảithiệnđờisống,nhưtrồngrau,chănnuôilợn,gà,làmthêmcácdịchvụnhỏvànghềthủcông.Hàngtiêudùngđượctiếtkiệmvàtậndụngtriệtđể,nhưlộncổáosơmi,vá,đổiốngquầntrướcrasau,lộnxíchxe,đắplốp…Nhữngngườiphụnữthìlàmthêmnghềđanlen,dệtkhănáolen,làmkimbăngmangđibán.Aicũngxúcđộngkhinhìnthấychiếcáomútvớihàngtrămmốinốitừnhữngsợimútthừa,rấtngắn,màbàHàThịKiệmởphốVươngThừaVũmuavềđểđan áo cho chồng. Đó cũng là chiếc áo ấm duy nhất mà chồng bà có để diệntrong mười mấy mùa đông Hà Nội lạnh giá. Không thể nói hết bao nhiêu yêuthươngbàKiệmgửivàotrongchiếcáobàđanchochồng,khiđôitaymỏinhừbởicôngviệcnốinhữngmẩumútthừa.ÔngLêGiaThụy,65tuổi,TrungtáCônganvềhưu,kểlạimộtcâuchuyệnmóc ngoặc hết sức hồn nhiên của mình thời bao cấp: Có một lần tôi ‘mócngoặc’đượcvớimộtbàbángạoởchợMơ.Tôinói:‘Thôibâygiờchịbángạochotôitrướcđi,nhàtôikhókhăn,hếtgạo.Nếukhinàonhàchịhỏngtivi,hayđài,cầnsửachữatôisẽchongườiđến.’Vậylàbàấynghengay,dặntôinhớgiữlấylờimìnhnói.Hàngtrămcâuchuyệnđượcnhữngngườiđãsốngquathờibaocấpkểlại,nhưlànhữngnhânchứnglịchsửcủamộtthờikỳgiankhổmàđấtnướctaphảitrảiqua.Nhữnghiệnvậttrựcquanđượcnhìnthấybằngmắt,nhữngkýứcvuibuồn,ngậm ...