Cơ quan hô hấp lưỡng cư (Amphibia)

Lưỡng cư có 3 kiểu cơ quan hô hấp là phổi, da và mang. Mức độ hô hấp khác nhau ở các nhóm và tuỳ thuộc vào nơi sống.Cấu tạo tương đối đơn giản. Hình trứng, xốp tạo thành nhiều phế nang nhờ các vách ngăn
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cơ quan hô hấp lưỡng cư (Amphibia) Cơ quan hô hấp lưỡng cư (Amphibia)Lưỡng cư có 3 kiểu cơ quan hô hấp làphổi, da và mang. Mức độ hô hấpkhác nhau ở các nhóm và tuỳ thuộcvào nơi sống.1. Hô hấp bằng phổiCấu tạo tương đối đơn giản. Hìnhtrứng, xốp tạo thành nhiều phế nangnhờ các vách ngăn. Phế nang pháttriển mạnh ở lưỡng cư không đuôi,còn các nhóm khác thì phế nang mớichỉ có ở một phổi hay nằm ở đáyphổi. Diện tích của phổi còn nhỏ, chỉchiếm 2/3 diện tích da. Vòng tuầnhoàn nhỏ được hình thành theo cáchmáu từ phổi theo tĩnh mạch phổi vềtim. Khí quản của lưỡng cư ngắn, chialàm 2 nhánh vào phổi. Thanh quản ởđầu phế quản liên quan đến khả năngphát thanh, được nâng bởi sụn hạt cauvà sụn nhẫn, có day thanh nằm songsong trong khe thanh quản. Một sốloài lưỡng cư không đuôi có thêm túikêu là cơ quan cộng hưởng dùng đểkhuyếch đại âm thanh. Động tác hô hấp (nuốt khí) của ếch (theo Raven)(bên trái là khi ếch há miệng nuốt khí; bên phải là ếch đóng miệng đưa khí vào phổi): 1. Dòng không khí; 2. Lỗmũi ngoài; 3.Lưỡi; 4. Khoang miệng;5. Khí quản đóng; 6. Dạ dày; 7. Hầu; 8. Phổi; 9.Khí quản mởDo không có lồng ngực nên động táchô hấp của lưỡng cư là nuốt khí: Khithềm miệng hạ xuống thì không khí từngoài qua lỗ mũi vào miệng, sau đóvan mũi khép lại. Thềm miệng nânglên nhờ cơ gian hàm đẩy không khívào khe họng và vào phổi. Không khíra khỏi phổi nhờ tác dụng co của cơbụng và thành phổi.2. Hô hấp bằng daHô hấp bằng da nhờ có nhiều maomạch, da tiết chất nhầy nên luôn ẩmướt. Da và cơ chỉ dính với nhau mộtsố chỗ nên tạo nhiều khoảng trống, đólà các túi bạch huyết có vai trò hô hấprất quan trọng của Lưỡng cư.Khả năng hô hấp bằng da của lưỡngcư hoàn toàn phụ thuộc vào bề mặt davà số lượng mạch máu nằm trong đó.Do đó nhiều loài lưỡng cư vào mùasinh sản do yêu cầu dinh dưỡng cao,nên đã phát triển ở trên lưng một cáimào da như ở kỳ giông có mào hoặcphát triển ở hai bên sườn và đùinhững nếp da mỏng chứa nhiều mạchmáu nhỏ góp phần làm tăng diện tíchhô hấp qua da.3. Hô hấp bằng mang- Mang tồn tại ở ấu trùng và một sốloài lưỡng cư sống ở nước, chỉ cómang ngoài, được hình thành từ cungmang.Mang ngoài của nòng nọc lưỡng cưkhông đuôi bao giờ cũng ngắn hơnmang ngoài của nòng nọc lưỡng cư cóđuôi.Hoàng Vân