Đàm, dịch hút đàm qua mũi, dịch hút rửa phế quản qua nội soi

Tài liệu Đàm, dịch hút đàm qua mũi, dịch hút rửa phế quản qua nội soi nhằm trình bày các nội dung chính: hướng da64n lâm sàng cho chỉ định đúng, cũng như hướng dẫn lâm sàng hay bệnh nhân lấy đúng các loại bệnh phẩm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đàm, dịch hút đàm qua mũi, dịch hút rửa phế quản qua nội soi Kyõ thuaät xeùt nghieäm vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau ÑAØM, DÒCH HUÙT ÑAØM QUA MUÕI, DÒCH HUÙT RÖÛA PHEÁ QUAÛN QUA NOÄI SOIMuïc tieâu· Höôùng daãn ñöôïc laâm saøng cho chæ ñònh ñuùng, cuõng nhö höôùng daãn ñöôïc laâm saøng hay beänh nhaân laáy ñuùng caùc loaïi beänh phaåm naøy nhôø bieát ñöôïc caùc chæ ñònh, phöông phaùp, vaø thôøi ñieåm ñeå laáy maãu ñaøm vaø caùc beänh phaåm coù ñaøm khaûo saùt vi sinh hoïc.· Ñaùnh giaù ñöôïc maãu ñaøm vaø caùc beänh phaåm coù ñaøm nhôø vaäy coù theå loaïi boû, khoâng tieán haønh nuoâi caáy caùc maãu khoâng coù giaù trò, traùnh ñöôïc caùc keát quaû xeùt nghieäm maãu ñaøm khoâng höõu duïng laâm saøng.· Trieån khai söû duïng ñöôïc caùc phöông tieän thích hôïp nhaát vaø ñaày ñuû nhaát ñeå coù theå phaân laäp ñöôïc ñuùng caùc vi khuaån gaây beänh coù trong maãu ñaøm vaø caùc beänh phaåm coù ñaøm, duø laø caùc vi khuaån khoù moïc nhaát, nhôø bieát ñöôïc qui trình xeùt nghieäm vi sinh laâm saøng maãu ñaøm vaø caùc beänh phaåm coù ñaømChæ ñònh¦ Caùc tröôøng hôïp vieâm nhieãm ñöôøng hoâ haáp döôùi nhö vieâm phoåi, vieâm pheá quaûn caáp, côn caáp cuûa vieâm pheá quaûn maïn.¦ Neân cho chæ ñònh laáy maãu trong caùc tröôøng hôïp beänh nhaân coù moät trong caùc trieäu chöùng sau: Ho coù maùu hay ho nhieàu, ñau ngöïc, khoù thôû, coù daáu hieäu ñaëc phoåi nhö coù raâle aåm vaø rít; giaûm tieáng rì raøo pheá nang; goû ñuïc khi khaùm phoåi; phim phoåi coù thaâm nhieãm; coù nang, coù muû.Thôøi ñieåm laáy maãu¦ Caøng ôû giai ñoaïn sôùm cuûa beänh caøng toát. Nghóa laø tieán haønh laáy maãu ngay sau khi coù chaån ñoaùn laâm saøng¦ Neân laáy maãu tröôùc khi beänh nhaân duøng khaùng sinh heä thoáng. 78 Kyõ thuaät xeùt nghieäm vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhauCaùch laáy maãu 1. Ñaøm Ö Tröôùc heát cho beänh nhaân suùc mieäng saïch, khoâng suùc mieäng baèng nöôùc suùc mieäng coù chaát saùt truøng. Ö Höôùng daãn beänh nhaân hít thaät saâu vaøo roài haõy coá khaïc ñaøm ra. Coù theå giuùp beänh nhaân khaïc ñaøm baèng caùch voå nheï vaøo löng. Beänh nhaân khaïc ñaøm vaøo loï voâ truøng, roäng mieäng, naép chaët (duøng loï voâ truøng laáy maãu). Traùnh laãn nöôùc boït. 2. Dòch huùt ñaøm treân khí quaûn qua ñöôøng muõi (Naso-Tracheal-Aspirate) Ö Tröôøng hôïp beänh nhaân khoâng theå khaïc ñöôïc ñaøm, nhö ôû treû em. Ö Duøng duïng cuï ñaëc bieät goïi laø boä huùt khí quaûn (tracheal suction set), laø moät oáng nghieäm gaén vôùi moät naép vaën treân ñoù coù 2 voøi, moät noái vôùi moät oáng thoâng meàm, moät noái vôùi maùy boâm chaân khoâng ñang hoaït ñoäng vaø treân voøi naày coù moät van hoâng ñang môû. Tröôùc heát ngöôøi meï hay thaân nhaân beänh nhi aúm ngöõa beù vaøo loøng, giöõ ñaàu hôi ngöõa ra sau. Ñöa oáng thoâng qua muõi beänh nhi cho ñeán khi ñaàu oáng chaïm vaøo phaàn treân khí quaûn, luùc ñoù beänh nhi seõ coù phaûn xaï ho. Ngay luùc beänh nhi ho, duøng tay bòt chaët van hoâng laïi, nhôø vaäy ñaøm ñöôïc huùt vaøo oáng thoâng. Sau ñoù ruùt oáng thoâng khoûi muõi beänh nhi, roài cho ñaàu oáng thoâng vaøo moät loï chöùa 5ml nöôùc muoái sinh lyù voâ truøng. Nöôùc muoái sinh lyù seõ röûa ñaøm dính ôû thaønh oáng thoâng vaøo oáng nghieäm. Taét maùy boâm, thaùo naép coù voøi khoûi oáng nghieäm roài ñaäy chaët oáng nghieäm baèng moät naép vaën khaùc coù trong boä duïng cuï. Göûi maãu ñeán ngay phoøng thí nghieäm. Ö Neáu khoâng coù duïng cuï naøy, coù theå duøng oáng chích 60ml, noái moät ñaàu vôùi oáng thoâng meàm ñeå laáy ñaøm theo caùch nhö treân, nhöng thay vì duøng boâm chaân khoâng, huùt ñaøm baèng tay vôùi oáng chích treân 3. Dòch huùt pheá quaûn qua noäi soi (BW = Broncho-Washing) Do baùc só chuyeân khoa laáy khi ñang noäi soi, cho vaøo tube voâ truøng naép chaët roài göûi ngay ñeán phoøng thí nghieäm. 4. Caùc beänh phaåm khaùc 79 Kyõ thuaät xeùt nghieäm vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau Nhö dòch huùt xuyeân khí quaûn, choïc huùt phoåi, do caùc baùc só chuyeân khoa laáy vaø göûi ngay ñeán phoøng thí nghieäm ñeå khaûo saùt.Ñaùnh giaù moät maãu coù giaù trò ñeå khaûo saùt vi khuaån hoïc¦ Vì ñaøm cuõng nhö dòch huùt ñaøm treân khí quaûn qua ñöôøng muõi (NTA) hay dòch röûa pheá quaûn qua noäi soi (BW) coù theå bò ngoaïi nhieãm bôûi caùc vi khuaån thöôøng truù vuøng hoïng, do ñoù caàn phaûi ñaùnh giaù tröôùc khi tieán haønh nuoâi caáy.¦ Toát nhaát caùc maãu sau khi nhaän phaûi ñöôïc tieán haønh khaûo saùt ngay, khoâng chaäm treã. Neáu vì moät lyù do gì ñoù chöa theå khaûo saùt ngay ñöôïc, coù theå giöõ maãu trong tuû laïnh, nhöng khoâng quaù 2 giôø. 1. Khaûo saùt ñaïi theå maãu ñaøm Ghi nhaän tính chaát ñaïi theå cuûa maãu ñaøm, caùc tính chaát sau: Ö Coù nhieàu nöôùc boït khoâng? Ö Coù muû (purulent) khoâng, thöôøng maøu xanh hay vaøng ñuïc? Ö Coù muû nhaày (muco-purulent) khoâng? Ö Coù nhaày (mucoid) khoâng? Maãu coù laãn nhieàu nöôùc boït laø maãu khoâng thích hôïp ñeå caáy. 2. Khaûo saùt vi theå Ö Duøng moät que tre, goå, voøng caáy, hay pipette Pasteur laáy moät ít ñaøm töø vuøng nhaày muû, traûi ñeàu thaønh moät pheát 2 x 3 cm treân moät taám lame. Ñeå khoâ töï nhieân, sau ñoù gaén nheï treân löûa. Thöïc hieän pheát nhuoäm Gram. Ö Khaûo saùt döôùi kính hieån vi, tröôùc heát döôùi quang tröôøng x100 (vaät kính x10). Tìm vuøng nhaày nhôùt roài ghi nhaän soá löôïng teá baøo vaåy (squamous cells) laø caùc teá baøo coù goùc caïnh vaø teá baø ...