Đánh giá mối tương quan giữa áp lực oxy tổ chức não với áp lực nội sọ và áp lực tưới máu não ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm phân tích mối tương quan giữa giá trị áp lực oxy tổ chức não với áp lực nội sọ và áp lực tưới máu não ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá mối tương quan giữa áp lực oxy tổ chức não với áp lực nội sọ và áp lực tưới máu não ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặngTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCĐÁNH GIÁ MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA ÁP LỰC OXY TỔ CHỨCNÃO VỚI ÁP LỰC NỘI SỌ VÀ ÁP LỰC TƯỚI MÁU NÃO ỞBỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO NẶNGVũ Hoàng Phương¹, Nguyễn Quốc Kính²¹Bộ môn Gây mê hồi sức - Trường Đại học Y Hà Nội, ²Bệnh viện Việt ĐứcNghiên cứu này được thực hiện nhằm mục tiêu phân tích mối tương quan giữa giá trị áp lực oxy tổ chứcnão với áp lực nội sọ và áp lực tưới máu não ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng. 41 bệnh nhân được theodõi thần kinh đa phương thức bao gồm: áp lực nội sọ; áp lực tưới máu não, áp lực oxy tổ chức não (kĩ thuậtLicox) và được điều trị theo 1 phác đồ chung. Mối tương quan (r) được đánh giá và so sánh trong 24h đầu vàtrong 5 ngày theo dõi ở tất cả bệnh nhân; ở nhóm sống và tử vong; ở nhóm kết cục xấu và kết cục tốt. Kết quảcho thấy áp lực oxy tổ chức não và áp lực nội sọ cũng như áp lực tưới máu não có tương quan ở mức độ yếutrong toàn bộ thời gian theo dõi. Tuy nhiên, mối tương quan giữa áp lực oxy tổ chức não và áp lực tưới máunão ở nhóm tử vong là rất chặt chẽ và thuận chiều (r = 0,79; p < 0,01); ở nhóm kết cục xấu là chặt chẽ (r =0,5 với p < 0,01). Áp lực oxy tổ chức não thấp ≤ 10 mmHg kéo dài > 1h trong vòng 24h đầu phối hợp với tăngtỉ lệ tử vong có ý nghĩa thống kê (80% ở nhóm tử vong so với 8,33% ở nhóm sống; p < 0,001). Áp lực oxy tổchức não và áp lực tưới máu não có tương quan chặt chẽ và thuận chiều ở nhóm bệnh nhân kết cục xấu, đặcbiệt là ở nhóm bệnh nhân tử vong. Tình trạng thiếu oxy tổ chức não kéo dài có liên quan với tăng tỉ lệ tử vong.Từ khóa: áp lực oxy tổ chức não, chấn thương sọ não nặng, áp lực nội sọ, áp lực tưới máu não, mốitương quanI. ĐẶT VẤN ĐỀTheo dõi thần kinh đóng 1 vai trò trung tâmtrong hồi sức bệnh nhân sau chấn thương sọnão nặng nhằm phát hiện phát hiện và sửachữa kịp thời những nguyên nhân dẫn đếntổn thương não thứ phát, tình trạng thiếu máucục bộ cũng như phù não cấp tính... làm ảnhhưởng đến kết quả điều trị. Cùng với việc thămkhám thần kinh trên lâm sàng, các biện pháptheo dõi bổ sung như áp lực nội sọ và áp lựctưới máu não cũng như chuyển hóa oxy nãolàm tăng thêm hiệu quả đánh giá lâm sàng vàĐịa chỉ liên hệ: Vũ Hoàng Phương, Bộ môn Gâymê hồi sức, Trường Đại học Y Hà NộiEmail: vuhoangphuong@hmu.edu.vnNgày nhận: 23/4/2017Ngày được chấp nhận: 26/6/201796trở thành công cụ hướng dẫn chủ yếu trongđiều trị bệnh nhân chấn thương sọ não [1; 2],[3; 4]. Tuy nhiên, kỹ thuật theo dõi áp lực nộisọ và áp lực tưới máu não đôi khi có thể khôngđủ đại diện được cho các chỉ số sinh lý mà cácnhà hồi sức cần quan tâm. Kỹ thuật theo dõi áplực oxy tổ chức não được phát triển từ nhữngtiến bộ trong hiểu biết về sinh lý bệnh của chấnthương sọ não cho phép định lượng, đo lườngliên tục theo “thời gian thực” có thể cung cấpthông tin chi tiết hơn liên quan đến chức năngchuyển hóa oxy não [1; 2; 5]. Những nghiêncứu gần đây cho thấy mối tương quan chặtchẽ giữa giá trị áp lực oxy tổ chức não thấp vớitỉ lệ tử vong cũng như kết quả điều trị xấu trongđiều trị bệnh nhân chấn thương sọ não nặng[3; 6; 7; 8]. Do vậy, chúng tôi thực hiện nghiênTCNCYH 108 (3) - 2017TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCcứu này nhằm mục tiêu phân tích mối tươngquan giữa giá trị áp lực oxy tổ chức não với áplực nội sọ và áp lực tưới máu não ở bệnh nhânchấn thương sọ não nặng.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP1. Đối tượngBệnh nhân chấn thương sọ não có điểmGlasgow ≤ 8; độ tuổi 16 - 65 được lựa chọnvào nghiên cứu trong thời gian từ 05/2013 –2/2015 tại phòng Hồi sức tích cực, Trung tâmGây mê và Hồi sức – Bệnh viện Việt Đức.* Những bệnh nhân bị loại trừ ra khỏi nghiêncứu gồm có: hôn mê sâu (Glasgow = 3 điểm),đồng tử 2 bên giãn hết sau khi hồi sức; đachấn thương nặng có điểm ISS (Injury SevereScore) ≥ 25, chấn thương ngực nặng; có bệnhlý mạn tính kèm theo như bệnh phổi tắc nghẽnmạn tính, bệnh tim mạch; bệnh nhân không thểđặt được catheter đo áp lực oxy tổ chức não:vỡ lún sọ rộng và phức tạp, mất da đầu, nhiễmtrùng vùng da đầu định đặt; đang có rối loạnđông máu và tiền sử dùng thuốc chống đông.2. Phương phápNghiên cứu mô tả, cắt ngang và phân tích.Cỡ mẫu được tính dựa theo một nghiên cứutrước đó (áp lực oxy tổ chức não có mối tươngquan chặt với áp lực tưới máu não với r = 0,5[9]); lực mẫu (power) = 90% và sai lầm loại I(α) = 0,05 thì số lượng bệnh nhân nghiên cứutối thiểu là n = 37. Trong nghiên cứu của chúngtôi được thực hiện trên 41 bệnh nhân chấnthương sọ não.* Tất cả bệnh nhân đủ tiêu chuẩn lựa chọnvào nghiên cứu đều được điều trị theo mộtphác đồ chung trước khi đặt catheter theo dõi,bao gồm: thông khí nhân tạo, an thần giảmđau, tư thế đầu cao 15 – 30°, kiểm soát thânnhiệt < 37,5°C, theo dõi huyết áp động mạchxâm lấn liên tục và áp lực tĩnh mạch trung tâmtheo chỉ định. Để loại bỏ hiện tượng nhiễu doTCNCYH 108 (3) - 2017s ...