Đánh giá nồng độ cf ADN-EBV trong huyết tương trước xạ trị và mối tương quan với các thể mô bệnh học và giai đoạn bệnh ung thư vòm mũi họng

Với mục đích góp phần đưa xét nghiệm định lượng nồng độ cf ADN-EBV vào chẩn đoán sớm, điều trị và tiên lượng bệnh UTVMH tại Việt Nam, nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu: Đánh giá nồng độ cf ADN-EBV trước xạ trị và mối liên quan với các thể mô bệnh học và giai đoạn bệnh UTVMH, từ đó giúp tiên lượng, đánh giá kết quả điều trị bệnh UTVMH.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá nồng độ cf ADN-EBV trong huyết tương trước xạ trị và mối tương quan với các thể mô bệnh học và giai đoạn bệnh ung thư vòm mũi họng T¹p chÝ y - d-îc häc qu©n sù sè 8-2018 ĐÁNH GIÁ NỒNG ĐỘ CF ADN-EBV TRONG HUYẾT TƢƠNG TRƢỚC XẠ TRỊ VÀ MỐI TƢƠNG QUAN VỚI CÁC THỂ MÔ BỆNH HỌC VÀ GIAI ĐOẠN BỆNH UNG THƢ V M M I HỌNG Đỗ Trâm Anh1; Nghiêm Đức Thuận1; Hồ Hữu Thọ2 TÓM TẮT Mục tiêu: đánh giá nồng độ cell-free ADN EBV trong huyết tương trước xạ trị và mối tương quan với các thể mô bệnh học và giai đoạn bệnh ung thư vòm mũi họng. Đối tượng và phương pháp: bệnh nhân được chẩn đoán xác định ung thư vòm mũi họng giai đoạn I - IV, có chẩn đoán mô bệnh học được lựa chọn vào nhóm nghiên cứu; sử dụng quy trình realtime PCR xét nghiệm cell-free ADN-EBV trong máu ngoại vi với độ nhạy cao, với ngưỡng phát hiện 25 copies/ml huyết tương. Kết quả: 50 bệnh nhân được làm xét nghiệm định lượng nồng độ cell-free ADN-EBV trong huyết tương trước xạ trị: 49 bệnh nhân (98%) dương tính, nồng độ cell-free ADN-EBV 4 5 trung bình 1,14 x 10 (0 - 1,4 x 10 ) copies/ml. Mối tương quan giữa nồng độ cell-free ADN-EBV huyết tương với chẩn đoán TNMs: giai đoạn bệnh càng muộn hay di căn hạch cổ càng nhiều, nồng độ cell-free ADN-EBV trong huyết tương càng cao, sự tương quan này có ý nghĩa thống kê. Kết luận: nồng độ cell-free ADN-EBV huyết tương có mối liên quan với tình trạng di căn hạch cổ, giai đoạn và thể mô bệnh học của bệnh nhân ung thư vòm mũi họng. * Từ khoá: Ung thư vòm mũi họng; Cell-free ADN-EBV; Mô bệnh học; Giai đoạn bệnh. Evaluation of cf DNA-EBV Levels in Plasma before Radiotherapy and the Correlation with Histopathology, Disease Stage of Nasopharyngeal Carcinoma Summary Objectives: To investigate serum cf DNA-EBV levels in plasma before radiotherapy and the correlation with histopathology, disease stage of nasopharyngeal carcinoma patients. Subjects and methods: Diagnosis of nasopharyngeal carcinoma was confirmed by histopathology of nasopharyngeal biop sies; cf DNA-EBV in peripheral blood was detected using a sensitive technique of realtime PCR with the detection limit of 25 copies/mL of plasma. Results: 50 patients were tested cf DNA-EBV serum level plasma before radiotherapy, 49 patients (98%) were positive and 1. Bệnh viện Quân y 103 2. Học viện Quân y Người phản hồi (Corresponding): Đỗ Trâm Anh (tramanhdo3110@gmail.com) Ngày nhận bài: 10/08/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/09/2018 Ngày bài báo được đăng: 02/10/2018 102 t¹p chÝ y - d-îc häc qu©n sù sè 8-2018 4 5 had 1.14 x 10 (0 - 1.4 x 10 ) copies/mL DNA-EBV average serum. The correlation between the plasma cf DNA-EBV level and TNMs diagnosis: The rate of patients with high DNA-EBV positive levels was positively correlated with the higher disease stages with metastatic lymphadenopathy, and the correlation was statistically significant with p < 0.05. Conclusion: Plasma cf DNA-EBV level is correlated with node metastases, disease stages, and histopathology of nasopharyngeal carcinoma patients. * Keywords: Nasopharyngeal carcinoma; cf DNA-EBV; Histopathology; Disease stage. ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư vòm mũi họng (UTVMH) là bệnh ác tính xuất phát từ lớp biểu mô phủ vùng vòm họng, đây là một trong những loại ung thư phổ biến hay gặp ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á [6]. Bệnh đứng hàng đầu trong các bệnh ung thư vùng đầu mặt cổ và là một trong 5 loại ung thư phổ biến nhất ở nước ta. Trên thế giới, hàng năm có khoảng 80.000 trường hợp mới mắc. Phía nam Trung Quốc, tỷ lệ mắc cao (25 trường hợp/100.000 dân/năm), trong khi ở Mỹ và châu Âu tỷ lệ này thấp hơn (0,5 - 2/100.000 dân [7]. Tỷ lệ mắc bệnh UTVMH cao ở nam giới, độ tuổi từ 40 - 60, UTVMH có liên quan đến nhiều yếu tố như địa lý, chủng tộc, thói quen sinh hoạt và đặc biệt là vai trò sinh bệnh học của Epstein Barr Virus (EBV) trong UTVMH [1]. Việc sử dụng các xét nghiệm phát hiện kháng thể chống lại EBV để chẩn đoán sớm và sàng lọc bệnh UTVMH đã tiến hành ở một vài khu vực. Tuy nhiên, các xét nghiệm thường âm tính ở thể ung thư biểu mô tế bào vảy của UTVMH và các bệnh ung thư đầu cổ khác. Vì vậy, EBV là một dấu ấn sinh học để chẩn đoán sớm bệnh. Ở Việt Nam đã có một số nghiên cứu về xuất hiện EBV trong mô sinh thiết khối UTVMH, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào cụ thể về nồng độ cell-free ADN-EBV (cf ADN-EBV) trong huyết tương bệnh nhân (BN) UTVMH với các thể mô bệnh học, giai đoạn bệnh và biến đổi nồng độ này trong quá trình xạ trị. Với mục đích góp phần đưa xét nghiệm định lượng nồng độ cf ADN-EBV vào chẩn đoán sớm, điều trị và tiên lượng bệnh UTVMH tại Việt Nam, nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu: Đánh giá nồng độ cf ADN-EBV trước xạ trị và mối liên quan với các thể mô bệnh học và giai đoạn bệnh UTVMH, từ đó giúp tiên lượng, đánh giá kết quả điều trị bệnh UTVMH. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. BN được chẩn đoán UTVMH và điều trị tại Trung tâm Y học Hạt nhân, Bệnh viện K Trung ương từ tháng 1 - 2017 đến 1 - 2018. * Tiêu chuẩn lựa chọn BN: - Đượ ...