Dạy học tiếng Việt cho học sinh lớp ba thông qua dạy học tự nhiên và xã hội

Bài viết phân tích, so sánh sự thể hiện, vai trò của các bài đọc khoa học, các bài tập TN&XH trong sách giáo khoa, vở bài tập Tự nhiên và Xã hội 3, tài liệu Top Science 3 Primary (TS3) đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng ngôn ngữ cho học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy học tiếng Việt cho học sinh lớp ba thông qua dạy học tự nhiên và xã hội Khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm DẠY HỌC TIẾNG TP. Hồ Chí Minh VIỆT CHO HỌC SINH LỚP BA Điện thoại: 0908255311 THÔNG QUA DẠY Email: HỌC TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI phuonganh.tieuhoc@gmail.com PHẠM PHƢƠNG ANH TÓM TẮT Bài báo phân tích, so sánhsự thể hiện, vai trò của các bài đọc khoa học, các bài tậpTN&XH trong sách giáo khoa, vở bài tập Tự nhiên và Xã hội 3, tài liệu Top Science 3Primary (TS3) đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng ngôn ngữ cho học sinh. Từ đó,bài báo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tích hợp rèn kiến thức, kỹ năng tiếng Việtthông qua môn TN&XH và đề xuất một số điểm lưu ý khi xây dựng tài liệu học tập mônTN&XH trong mục đích tích hợp dạy học tiếng Việt với dạy học Tự nhiên và Xã hộicho học sinh lớp 3. Từ khóa: tích hợp, kĩ năng đọc, kĩ năng viết, Tự nhiên và Xã hội, lớp 3. ABSTRACT Teaching Vietnamese for Grade 3 Students through teaching Natural ans Social Science Owing to comparingand analyzing the expression and the roles of science texts,Natural and Social Science exercises in Grade 3 Natural and SocialTextbookandWorkbook in developing knowledge and skills of language, this article emphasizesthe importance of integrating practicingthese knowledge and skills through Natural andSocial Science subject, and make suggestions for developing learning materials to beable to integrate teaching Vietnamese language into Nature and Social Science subject.for Grade 3 students. Key words: Integrate, teaching, Vietnamese skills,Natural and Social Science,Grade 31. Đặt vấn đề 164 Ngày nay, trên thế giới, định hướng dạy học theo quan điểm tích hợp được thể hiệnrõ trong nhiệm vụ, nguyên tắc xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu, phương phápdạy học và được phản ánh một cách cụ thể, sinh động trong sách giáo khoa, các tài liệubổ trợ. Theo đó, các quan điểm tích hợp liên môn, xuyên môn và đa môn được nhiềunhà giáo dục trên thế giới và Việt Nam đề cập đến như những phương án khác nhau đểxây dựng, thực hiện chương trình tích hợp. Cùng với sự phát triển của thế giới, ở bậc tiểu học, chương trình môn Tự nhiên vàXã hội (TN&XH) được cấu trúc trên quan điểm tích hợp theo hướng đồng tâm: Chươngtrình kết hợp ba chủ đề lớn Tự nhiên – Con người – Xã hội thành một thể thống nhất cómối quan hệ qua lại. Các kiến thức trong môn TN&XH là sự tích hợp kiến thức củanhiều ngành khác nhau. Đặc biệt, hệ thống kiến thức, kĩ năng trong chương trình đượcphát triển từ thấp đến cao thông qua việc một chủ đề được mở rộng và nâng cao dầntheo các lớp. Đồng hành với sách giáo khoa, vở bài tập (VBT) nói chung là nguồn tàiliệu giúp HS củng cố và khắc sâu kiến thức, kĩ năng. Thực hiện nhiệm vụ đó, có thể nói,tài liệu học tập môn TN&XH đã chuyển tải khá tốt nội dung giúp HS củng cố, phát triểnkiến thức, kĩ năng môn học. Tuy nhiên, nếu xét trên bình diện rèn luyện tiếng Việt choHS, có thể nói, tài liệu học tập môn TN&XH vẫn chưa thể hiện rõ quan điểm và nhiệmvụ tích hợp này. Tiếng Việt là môn học công cụ quan trọng góp phần hình thành và phát triển ở họcsinh các kiến thức, kỹ năng tiếng Việt; các kỹ năng tư duy; kiến thức sơ giản về conngười, xã hội xung quanh,… Chương trình Tiếng Việt lớp Ba củng cố và phát triển ởHS kỹ năng giải mã, kỹ năng nhận diện từ với những yêu cầu cao hơn lớp Một, lớp Hai;phát triển năng lực quan sát, năng lực động não tìm ý, tạo lập ý; hình thành trong HSkhái niệm về tính mạch lạc, tính nhất quán và cấu trúc cơ bản của một đoạn văn, bàivăn. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nhiệm vụ của môn Tiếng Việt ở bậc Tiểu họcnói chung và ở lớp Ba nói riêng là không hề nhẹ. Tuy vậy, những nhà giáo dục khôngnên xem đây chỉ là nhiệm vụ của riêng môn Tiếng Việt mà cần xem nó như một nhiệmvụ không thể tách rời các môn học khác mà TN&XH là một ví dụ. Vì thế, xem xét dạyhọc Tiếng Việt thông qua môn TN&XH là một cách thức mà các nhà xây dựng chươngtrình và các nhà sư phạm nên quan tâm vì TN&XH là môn học gắn liền với những kiếnthức khoa học xã hội thực tế. Và do đó, xét ở nhiều khía cạnh, Tiếng Việt và TN&XHcó “tiếng nói chung”, có thể hỗ trợ cho nhau một cách hiệu quả nếu người xây dựngchương trình và các nhà sư phạm chú ý khai thác một cách phù hợp Việc dạy học tiếng Việt cho học sinh thông qua môn TN&XH có thể thực h ...