Dạy học tiếng việt ở tiểu học - Phần 3

Mục tiêu, nhiệm vụ dạy học chi phối việc lựa chọn, sắp xếp các nội dung dạy học vào việc phối hợp sử dụng các phương pháp, biện pháp dạy học. Mục tiêu, nhiệm vụ dạy học của môn Tiếng Việt được cụ thể hoá thành mục tiêu, nhiệm vụ dạy học của các phân môn. 1. Môn Tiếng Việt ở Tiểu học nhằm trang bị cho học sinh các kĩ năng đọc, nghe, nói, viết. Riêng ở phân môn Học vần, trong bốn kĩ năng trên, đọc và viết được đặc biệt ưu tiên. Điều này có nguyên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy học tiếng việt ở tiểu học - Phần 3 Chủ đề 2 Phương pháp dạy học Học vầnHoạt động 1. Xác định mục tiêu, nhiệm vụ của phânmôn Học vầnThông tin cơ bảnMục tiêu, nhiệm vụ dạy học chi phối việc lựa chọn, sắp xếp các nội dungdạy học vào việc phối hợp sử dụng các phương pháp, biện pháp dạy học.Mục tiêu, nhiệm vụ dạy học của môn Tiếng Việt được cụ thể hoá thànhmục tiêu, nhiệm vụ dạy học của các phân môn.1. Môn Tiếng Việt ở Tiểu học nhằm trang bị cho học sinh các kĩ năng đọc,nghe, nói, viết. Riêng ở phân môn Học vần, trong bốn kĩ năng trên, đọc vàviết được đặc biệt ưu tiên. Điều này có nguyên nhân từ mục tiêu của phânmôn là dạy chữ - một phương tiện biểu đạt lời nói đặc biệt hiệu quả mà họcsinh lớp 1 hầu như chưa biết tới.2. Phân môn Học vần có các nhiệm vụ chủ yếu sau:- Trang bị cho học sinh cả 4 kĩ năng: đọc, nghe, nói, viết.- Phát triển vốn từ cho học sinh, tập cho các em viết đúng mẫu các câungắn, bồi dưỡng lòng ham thích thơ văn cho các em. Ngoài ra, Học vần còngóp phần làm giàu vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội cho học sinh; giáo dụcnhân cách, đạo đức, tình cảm, tâm hồn cho các em.Hoạt động xác định mục tiêu, nhiệm vụ dạy học Học vần có hai nhiệm vụ:- Tìm hiểu mục tiêu của phân môn Học vần- Tìm hiểu nhiệm vụ của phân môn Học vầnNhiệm vụ của hoạt động 1Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu mục tiêu của phân môn Học vần1. Làm việc cá nhân: Đọc phần thông tin cho hoạt động 1 và các tài liệutham khảo (TLTK) sau đây, tìm hiểu mục tiêu của phân môn Học vần.- Tiếng Việt 1 - sách giáo viên (phần giới thiệu chung)- Hỏi đáp về sách Tiếng Việt 1 (phần giải đáp về phân môn Học vần)2. Hoạt động tập thể:- Sinh viên thảo luận nhóm về mục tiêu cuả phân môn Học vần.- Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.3. Giáo viên chốt lại những thông tin cơ bản về mục tiêu của phân môn Họcvần.Nhiệm vụ 2. Xác định nhiệm vụ của phân môn Học vần1. Làm việc cá nhân:- Đọc các tài liệu tham khảo đã nêu ở nhiệm vụ 1 và tìm hiểu nhiệm vụ củaphân môn Học vần.2. Hoạt động tập thể:- Sinh viên thảo luận nhóm về các nhiệm vụ của phân môn Học vần.- Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình.3. Giáo viên giải đáp thắc mắc, chốt lại các nhiệm vụ của phân môn Họcvần.Đánh giá hoạt động 1Sinh viên thực hiện các yêu cầu sau:1. Xác định mục tiêu của phân môn Học vần.2. Xác định các nhiệm vụ cơ bản của phân môn Học vần, lấy ví dụ minhhoạ cho mỗi nhiệm vụ.3. Thực hành xác định mục đích, yêu cầu của một bài học vần cụ thể.Hoạt động 2. Tìm hiểu các nguyên tắc dạy Học vầnthông tin cơ bảnNguyên tắc dạy học Học vần là sự vận dụng các nguyên tắc dạy học tiếngViệt nói chung cho phù hợp với đặc trưng của phân môn. Do vậy, phânmôn Học vần phải tuân thủ ba nguyên tắc dạy học tiếng Việt đặc thù ở Tiểuhọc: phát triển lời nói, phát triển tư duy, và tính đến đặc điểm (tâm sinh lívà ngôn ngữ) của học sinh.Ngoài ra, do đặc trưng riêng về nội dung dạy học và đặc trưng tâm sinh lí,nhận thức của học sinh, trong dạy học Học vần cần đặc biệt chú ý tớinguyên tắc trực quan. Hầu hết học sinh lớp 1 đã biết nghe, nói tương đốithành thạo tiếng Việt từ trước khi đi học, nhưng đại đa số các em khi đếntrường mới bắt đầu học chữ. Đối với các em, đây là một nhiệm vụ tuy hấpdẫn nhưng rất khó khăn. Do đặc điểm sinh lí lứa tuổi, nhận thức của họcsinh lớp 1 thiên về cụ thể nên muốn hoạt động dạy Học vần đạt kết quả tốt,giáo viên cần chú ý sử dụng thường xuyên các phương tiện trực quan để cụthể hoá nội dung dạy học và tăng cường tính hấp dẫn của giờ học. Hìnhthức trực quan trong Học vần là tranh ảnh, mô hình, vật thật, cũng có thể làlời nói, như chữ mẫu, câu nói mẫu, giọng đọc mẫu của giáo viên…Hoạt động tìm hiểu các nguyên tắc dạy học học vần gồm có 4 nhiệm vụ:- Phân tích nguyên tắc phát triển lời nói trong dạy học Học vần- Phân tích nguyên tắc phát triển tư duy trong dạy học Học vần- Phân tích nguyên tắc tính đến đặc điểm của học sinh trong dạy học Họcvần- Phân tích nguyên tắc trực quan trong dạy học Học vầnNhiệm vụ của hoạt động 2Nhiệm vụ 1. Phân tích yêu cầu của nguyên tắc phát triển lời nóitrong dạy học Học vần1. Làm việc cá nhân:- Đọc thông tin cho hoạt động 2 và các TLTK sau đây để tìm hiểu sự vậndụng nguyên tắc phát triển lời nói (cơ sở khoa học, yêu cầu) trong phânmôn Học vần:+ Tiếng Việt 1 tập 1 - sách giáo viên (phần giới thiệu chung)+ Tiếng Việt 1 - sách giáo khoa (đọc một bài cụ thể để phân tích sự vậndụng của nguyên tắc)2. Hoạt động tập thể:- Thảo luận nhóm về sự vận dụng nguyên tắc phát triển lời nói trong phânmôn Học vần- Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.3. Giáo viên giải đáp thắc mắc, cung cấp thông tin về nguyên tắc pháttriển lời nói trong phân môn Học vần.Nhiệm vụ 2. Phân tích yêu cầu của nguyên tắc Phát triển tư duytrong dạy Học vần1. Làm việc cá nhân: Đọc các TLTK như ở nhiệm vụ 1 và tìm hiểuvề sự vận dụng nguyên tắc phát triển tư duy trong phân môn Học vần. ...